با این حال در سالهای گذشته، بودهاند لوازم خانگیهایی که با وجود کاربردی بودن و طراحی مناسب، مورد استقبال قرار نگرفتهاند و بعضا امروزه فقط از آنها یک عکس و خاطرات محدودی در ذهن سازندگان باقی مانده است. لوازم خانگیای که ویژگی ابتکاری داشتند و در روزگار خود یک کالای شگفتانگیز به حساب میآمدند.
سیستمهای صوتی و تصویری
1ـ دهه70 یعنی پیش از اختراع پخشکنندههای صدایی که به اندازه یک بند انگشت هستند؛ شرکت «بوهسی» توانست یک دستگاه پخش و ضبط صدا را در یک چمدان جا دهد و برای استفاده علاقهمندان به موسیقی، روانه بازار کند. توانایی پخش نوار کاست و صفحه گرامافون در کنار بلندگوهای سیار و رادیو، جزو مختصات این دستگاه بود. همچنین این دستگاه میتوانست ضبط صدا نیز داشته باشد و برای این کار میکروفن در داخل ساک تعبیه شده بود. مشابه این کالا البته همراه با یک لپ تاپ، چیزی است که خوانندگان مجالس عروسی از آن استفاده میکنند.
2ـ بشر موجودی سیری ناپذیر است و از این رو وقتی توانست صدای خود را به گوش انسانهای دیگر برساند، تصمیم گرفت تصویر را هم ضمیمه آن کند. این تلاش امروز به نتیجه رسیده و مثلا اسکایپ، نرمافزار شرکت مایکروسافت، یکی از محبوبترین پلتفرمها برای گفتوگوی ویدئویی است اما جالب است بدانید که شرکت وسترن الکتریک، چند دهه قبل با همراه کردن یک تلفن یا یک تلویزیون توانست چنین آرزویی را برای انسان محقق کند. با این حال به دلیل گران بودن، راحت نبودن استفاده و همچنین کند بودن سرعت انتقال اطلاعات، عملیاتی شدن این اختراع تا ابتدای قرن بیست و یکم به تعویق افتاد.
3ـ شاید برخی از شما یادتان بیاید که در گذشته تلویزیونها جعبه داشتند و آن جعبه هم در داشت. به این ترتیب پس از پایان مشاهده تلویزیون، در جعبه بسته میشد تا مثلا نمای یک دست چوب خانه به هم نخورده باشد. با این حال گذاشتن یک کابینت، در کنار جعبه تلویزیون برای نگهداری از ظرف و ظروفی که معمولا هنگام مشاهده جعبه جادو مورد استفاده قرار میگیرد، مثل لیوان برای خوردن نوشیدنیها، یک ابتکار ساده ولی در نوع خود جالب بوده است. جالب است بدانید که در تبلیغ این وسیله گفته میشد برای ظرف و ظروف داخل کابینت مبلغ اضافی گرفته نخواهد شد و البته این جعبه جالب، جاهای دیگری برای نگهداری رادیو یا باند صوتی هم داشت.
ماشینهای ظرفشویی
1ـ سال 1950، شرکت کولستون توانست ماشین ظرفشوییای را درست کند که هم اندازه یک جعبه نان بود. این ماشین ظرفشویی برای آپارتماننشینیها بسیار مناسب بود و حالا با وجود ماشین ظرفشوییهای بزرگ، آرزو میشود که کاش باز هم تولیدکنندهای به فکر تولید چنین ماشین ظرفشوییهای کوچکی بیفتد.
2ـ برای ماشین ظرفشویی یک ایده دیگر هم در سال 1926 به بازار آمده بود. یک سینک برقی که ظرفی درون آن قرار میگرفت و با چرخش استوانه میان سینک که به سوراخهای ریزی مجهز بود؛ ظرفها تمیز میشدند. بدرستی فهمیده نمیشود که چنین اختراع خوبی که به نوعی پیشقدم ماشینهای ظرفشویی بوده چرا در این روزها مورد استفاده قرار نمیگیرد.
3ـ یک بار دیگر هم ماشین ظرفشویی مورد توجه قرار گرفت و آن وقتی بود که پس از معرفی نخستین ماشین ظرفشویی از شرکت تور در سال 1907، این شرکت سال 1940 نمونهای از یک ماشین ظرفشویی و لباسشویی میکس شده را معرفی کرد. با وجود بازاریابی گسترده برای فروش چنین وسیلهای، تور هیچگاه نتوانست به اندازه کافی از این وسیله بفروشد چرا که بسیاری از مردم معتقد بودند نباید در ظرفی که لباس شسته میشود، ظرفهای غذا را هم شست.
یخچال و فریزر
1ـ یک ایده دیگر از دهه 50 میلادی، مخفی کردن یا به عبارت بهتر، جاسازی کردن یک یخچال درون کابینت بود. این کار هم برای نمای آشپزخانه مناسب بود و هم برای استفاده بهینه از فضا. یخچال فریزر کابینتی، ساخت شرکت جی ئی بود و سال 1955 به بازار عرضه شده بود.
2ـ در صنعت یخچال و فریزر و در ایام رکود بزرگ ایالات متحده، یک شرکت با ایجاد یک رادیو در بالای یک یخچال توانست ابتکاری جالب را به نام خود ثبت کند. به این ترتیب دیگر نیازی نبود که مردم در آن روزهای سخت یک رادیوی مجزا برای آشپزخانه خود میخریدند.
اجاق گاز
1ـ نخستین ایده جالب در زمینه اجاق گاز، نسبتی هم با یخچال دارد. سالها پیش اجاق گازی به بازار عرضه شد که کنار خود یک یخچال هم داشت و مناسب محیطهای باز مثل باغ و باغچه و آشپزخانههای کوچک بود. با این حال وزن بالای این اجاق گاز/ یخچال باعث شد که بزودی، تجاریسازی آن به شکست بخورد.
2ـ داشتن یک اجاق گاز همراه با فر، تا همین چند سال پیش هم برای بسیاری از خانمها یک آرزو بود. اما جالب است بدانید سال 1959 اجاق گازی به بازار عرضه شده بود که ضمن داشتن یک موتور جوجهگردان، که در زمان خود یک ابتکار نوین به حساب میآمد، تخته برش متصل به اجاق داشت و فر هم به جای اینکه در پایین گاز باشد در مقابل چشم فرد بود.
مصطفی مسجدیآرانی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد