پاسخ به پرسش‌های شرعی درباره عزاداری

بخش دیگری از پرسش‌های شرعی و پاسخ‌های حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح‌زاده به این شرح است:

در مواقعی که ایام عزاداری با مناسبت‌های دیگر همچون شب یلدا و عید نوروز همزمان می‌شود پذیرایی از مهمان‌ها با شیرینی و آجیل چه حکمی دارد؟

همه می‌دانیم که مومنان و ارادتمندان به اهل‌بیت عصمت و طهارت مخصوصا اباعبدالله حسین علیه‌السلام در ایام عزای آن حضرت، یک‌سری کارهای شاد و شادی‌آفرین را کنار می‌گذارند. حتی لباس شاد نمی‌پوشند و مجلس شادی برگزار نمی‌کنند ـ حالا ممکن است عقدی خوانده شود به عنوان سنت پیغمبر و ازدواجی صورت بگیرد ـ اما مجلس شادی برپا نمی‌کنند چرا؟ به خاطر مراعات احترام حضرت اباعبدالله(ع) و همچنین ایام عزای ایشان. لذا شایسته نیست که در مناسبت‌هایی مانند مناسبت ملی که با ایام عزای اباعبدالله حسین(ع) یا پیامبر(ص) یا ائمه دیگر تلاقی دارد و همزمان شده است، به شادی پرداخت.

به عنوان مثال آیا شخص عزادار که عزیزی را از دست داده، پدری را از دست داده، فرزندی را از دست داده، مجلس شادی برگزار می‌کند؟ گاهی وقت‌ها اقوام، بستگان، آشنایان به خاطر مرگ یک نفر از خاندان، مدت‌ها دیگر مجلس شادی برپا نمی‌کنند. برای این‌که خودشان را عزادار می‌دانند، لذا از نظر حکم فقهی نمی‌توانیم بگوییم حرام است، اما شایسته نیست. مگر این‌که در آن ایام اگر کسی مجلس شادی برپا کند توهین تلقی شود یا قصد خدای ناکرده توهین و جسارت داشته باشد، این حرام است و باید پرهیز شود.

آیا انسان می‌تواند هنگام سخن گفتن و توسل کردن به ائمه، دستان خود را مانند دعا به سمت آسمان بگیرد؟

همه می‌دانند که ما دعا را از خدا می‌خواهیم؛ یعنی درخواست حاجت از خداوند است و ائمه اطهار علیهم‌السلام را واسطه فیض الهی می‌دانیم و به آنها توسل می‌جوییم به عنوان حجج و اولیای الهی که در پیشگاه خداوند قرب و منزلتی دارند، آنها را واسطه قرار می‌دهیم. این دستور قرآن است. بنابراین با توسل به آنها به عنوان وسیله و شفیع و کسانی که در پیشگاه خداوند قرب و منزلتی دارند، اصل حاجت را از خداوند می‌خواهیم. بنابراین اگر دست به دعا برداشتند و خدا را قسم دادند ـ مثلا به امام حسین(ع)، به پیامبر(ص) و دیگر اولیای الهی ـ دعایی داشتند و حاجتی خواستند، این اشکالی ندارد. همه می‌دانند که ما اعتقادمان بر این است که شخص پیامبر(ص) و ائمه اطهار علیهم‌السلام، عباد الهی هستند، بندگان واقعی خدا هستند. ما در تشهد می‌خوانیم اشهد ان لا اله الا الله وحده لاشریک له، اول شهادت به وحدانیت خداوند، بعد از آن می‌خوانیم و اشهد ان محمد عبده و رسوله؛ یعنی حتی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم را به عنوان عبد و بنده خدا و فرستاده خدا می‌دانیم. همه مراجع معظم تقلید و حضرت آقا فتوای‌شان بر این است که اگر کسی به حرم مشرف شود و برای صاحب حرم، حتی امام، سجده کند، آن سجده حرام است؛ سجده فقط برای خداست. سجده شکر به عنوان شکر الهی برای زیارتی که نصیبش شده، اشکالی ندارد، اما سجده برای امام نیست اگر ضریح بوسیده می‌شود اگر در و دیوار بوسیده می‌شود، به خاطر شدت ارادت به صاحب آن خانه است، نه این‌که اینها علاقه‌مند به آهن و فولاد و سنگ و آجر باشند، مثل بوسیدن پیراهن حضرت یوسف است که حضرت یعقوب بوسید و بر چشم خود گذاشت.