برندهایی که تنها نامشان را به خاطر داریم...

اکنون نساجی مازندران غیر از فروشگاهی که زیر صدمتری در خیابان ساری (امیر مازندرانی) قائمشهر دارد، دیگر در کشور شعبه‌ای ندارد. این در حالی است که این کارخانه روزگاری قطب نساجی کشور بود و به همین ترتیب مازندران به مرکز ثقل نساجی کشور تبدیل شده بود. در واقع، این نساجی مازندران بود که قائمشهر را به شهری بزرگ تبدیل کرد تا غیر از مازندرانی‌ها، کارگرانی از سراسر کشور به این شهرستان هجوم آورده و در آنجا سکنی گزینند. هنوز هم کمتر خانواده‌ای را در این شهرستان می‌توان سراغ گرفت که عضوی از آن در نساجی مازندران فعالیت نداشته باشد، اما این کارخانه که روزی 30 هکتار زمین میزبانش بود و از منسوجات پرده‌ای گرفته تا پیراهنی و فاستونی تولید می‌کرد، اکنون فقط گونی و کنف تولید می‌کند و البته میزبان اعتراضات همیشگی کارگران برای دریافت‌نکردن حقوق‌شان است. ماجرای غم‌انگیز نساجی مازندران تنها سرنوشت برندهای ناکام نساجی ایران نیست. نام‌ها در این باره فراوانند به طوری‌که در یک قلم وزارت صنعت، معدن و تجارت فهرستی شامل 70 کارخانه نساجی در دست دارد که یا ورشکسته و از دور خارج شده‌اند یا در گوشه‌ای به تولیدی محدود مشغولند و اگر دولت زیر بال و پرشان را نگیرد، زمین ‌می‌خورند و این بار دیگر بلند شدنی در کار نیست. پلی اکریل اصفهان، چیت ری، نساجی قائمشهر، ایران مرینوس، جامکو، مقدم و... برخی از این برندها را تشکیل می‌دهند، برندهایی که روزی برای خود اسم و رسمی داشته‌اند و بازاری. اما امروز از آن اسم و رسم فقط خاطراتی خوش و به‌یادماندنی برجای مانده که گاه با دیدن تابلویی قدیمی و دود گرفته به ذهن متبادر می‌شود. اینچنین است که در غیاب برندهای قوی ایرانی، بازار پارچه ایران باید میزبان پارچه‌های ترکیه‌ای، چینی، هندی و در بهترین حالت انگلیسی باشد و کارخانجات نساجی در عین حال که با نصف ظرفیت کار می‌کنند، نتوانند در میان برندها خودی نشان دهند. سرنوشت غم‌انگیز و مهجوریت و بی‌رونقی برندهای پارچه ایرانی، سرنوشت اغلب برندهاست که از سرشت این روزهای اقتصاد ایران سرچشمه گرفته است.

سید علی دوستی موسوی / گروه اقتصاد