ققنوس اندیشه

ابتدای جلسه دکتر احمد علی فروغی، رئیس دانشگاه آزاد اصفهان گفت: علامه جعفری یک شخصیت کامل در تمام زمینه‌ها بودند و ایشان در زمینه علوم اخلاقی، انسانی و فلسفه دارای مکاتبات با دانشمندان بزرگ زمانه صاحب‌نظر بودند.

وی با بیان خاطراتی از علامه جعفری افزود: امیدواریم این همایش سرآغازی جهت شناخت بهتر علامه باشد و ان‌شاءالله با همکاری همه دوستان ایشان و فرهیختگان، دبیرخانه دائمی به نام علامه محمدتقی جعفری در همین دانشگاه تاسیس شود.

یکی از سخنرانان همایش، حجت‌الاسلام والمسلمین میردامادی، امام جمعه موقت اصفهان بود که طی سخنانی با اشاره به تسلط استاد علامه محمدتقی جعفری به علوم انسانی و اسلامی و رشته‌های مختلف آن گفت: ایشان دارای جایگاه جامع در علوم انسانی بود.

وی افزود: این استاد به رشته‌های حقوق، روان‌شناسی، علوم تربیتی، سیاست، ادبیات، فلسفه هنر، فلسفه غرب، مدیریت، فلسفه علم، عرفان، فلسفه دین، موسیقی و علوم اسلامی تسلط داشت و در این زمینه‌ها کتاب تالیف کرده است. علامه جعفری را بیش از ۱۵۰ جلد کتاب در زمینه‌های مختلف علوم انسانی تالیف کرده‌اند که بسیاری از آنها نیازمند چاپ مجدد است.

امام جمعه موقت اصفهان با اشاره به احادیث اسلامی درباره ارزشمندی علم و حکمت گفت: کسانی که عزت خود را در مادیات می‌دانند، گرچه زنده‌اند، ولی در باطن مردگانی بیش نیستند. شرایطی که تربیت افرادی مانند علامه جعفری دارد، محصول یک علت خاص نیست؛ بلکه مجموعه علل و عوامل دست به دست هم می‌دهد تا فرد لیاقت و ظرفیت لازم را پیدا کند.

وی با اشاره به داستانی از سیره علامه جعفری در پاسخگویی صبورانه به مشکلات علمی افراد گفت: این ویژگی امروز نیز باید در همه استادان و دانشگاهیان متبلور شود؛ زیرا گاهی دیده می‌شود دانشجو به خاطر رفع یک مساله علمی از این مکان به مکان دیگری پاس داده می‌شود.

دیگر سخنران این همایش، دکتر علی رافعی، استاد دانشگاه و از شاگردان علامه با موضوع «فیلسوف شرق، ابن‌سینای زمان» بود.

رافعی گفت: علامه جعفری از نوادر عالم اسلام است، زیرا از وجودی چندوجهی برخوردار بوده و از همان عنفوان جوانی، رویکرد بهره‌مندی و آشنایی با مجموعه تفکرات مختلف را داشت و همین امر سبب شد تا دارای جامعیت علمی باشد. فیلسوف کیست؟ فیلسوف آن کسی نیست که احاطه بر فلسفه و اندیشه‌های گذشته و حال خود را داشته باشد. این شرط لازم است و شرط کافی نیست؛ بلکه فیلسوف آن کسی است که علاوه بر شناخت اندیشه‌های فلسفی گذشتگان خود مطالب و جهانبینی جدیدی برای حال و آیندگان داشته باشد و چون حضرت علامه دارای اندیشه‌های برین و بدیع فلسفی بوده‌اند و جهان‌بینی جدیدی را در عالم فلسفه با محوریت عظمت انسانی و کاربردی انسان محوری داشتند، لذا ایشان را در غرب و شرق به عنوان فیلسوف می‌شناختند.

دکتر رافعی در ادامه گفت: احاطه علامه جعفری بر فلسفه غرب و فلسفه شرق سبب شد تا بیش از 140 نفر از دانشمندان و متفکران جهان از سال 1330 شمسی تا آخرین لحظات عمر علامه جهت دستیابی به پرسش‌ها و اشکالات علمی خود به محضر این بزرگمرد عرصه فکر و اندیشه رسیدند. فیلسوف پرآوازه بریتانیایی، برتراند راسل، مرتبه والای علامه را چنان یافت که ایشان را فیلسوف شرق نامید. علامه آگاهی از مطالب و اندیشه‌های مغرب‌زمین را برای دانشمندان اسلامی واجب می‌دانستند.

در ایران از ایشان به عنوان ابن‌سینای زمان نام می‌برند. حال پرسش این است که ابن‌سینا چه ویژگی‌هایی داشته است و شباهت میان ایشان و علامه چیست؟

دامنه مطالعات علامه به آثار صرفا فلسفی محدود نمی‌شد و آثار بزرگانی همچون ویکتورهوگو و تولستوی و بالزاک را نیز مطالعه کرده بود، با آن‌که از دید افراد عوام اینان صرفا یک رمان‌نویس هستند، اما علامه از آثار آنها، نکات و مطالب معرفتی، انسان‌شناختی، جامعه‌شناختی و... را استخراج کرده و بهره می‌برد.

دیگر سخنران این همایش، مهندس علی جعفری، فرزند علامه محمدتقی جعفری و رئیس نشر آثار علامه بود که ضمن تشکر از برگزارکنندگان، ویژگی‌های علامه و خاطراتی از ایشان را بیان کرد.

در پایان این همایش، از سهراب نریمانی، یکی از جانبازان قطع نخاع که از دوستداران علامه بود و حدود 32 سال است بر تخت آرمیده و با همان تخت مشتاقانه در این همایش شرکت کرده بود، از سوی خانواده مرحوم علامه محمدتقی جعفری تجلیل شد.

در میان برنامه، نماآهنگی با عنوان «به یاد پدربزرگ» ساخته نوه ایشان، فرید صلواتی پخش شد و مورد استقبال مهمانان قرار گرفت.