تا اطلاع ثانوی، آمپول دیکلوفناک نزنید

دیشب و دیروز در فضای مجازی، پیام‌هایی بین مردم ردو بدل شد مبنی بر این‌که داروی دیکلوفناک مشکل دارد و مردم فعلا از این دارو استفاده نکنند.

با بالا گرفتن این خبر، روز گذشته نیز مدیر کل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو در واکنش به مباحث مطرح در فضای مجازی درباره داروی دیکلوفناک به ایسنا تائید کرد که این دارو از بیمارستان‌ها جمع شده است و اتفاقا برگرداندن داروی دیکلوفناک، نشانه قدرت نظارتی بالاست.

مهدی پیرصالحی عنوان کرده که این مساله موضوعی داخلی، کارشناسی، فنی و تخصصی بوده است و هر ارگان نظارتی در هر جای دنیا درباره داروهایی که مشکلات فنی کوچکی دارند و لزوما خطرآفرین یا کشنده نیستند، می‌تواند دستور بازگشت یا به اصطلاح «ریکال دارو» را بدهد.

در مورد این دارو نیز پیرصالحی گفته، آزمایشگاه ما مواردی را بررسی کرده که ما را به این نتیجه رسانده است. اگر در بررسی‌های مجدد مشکل قابل برطرف کردن بود، اصلاحات انجام خواهد شد، در غیر این صورت همه آنها معدوم می‌شود و این اتفاق درباره همه داروها صادق است.

نکته مهمی که در استفاده از داروی دیکلوفناک وجود دارد این است که مصرف این دارو صرفا در بیمارستان است؛ یعنی به گفته این مقام مسئول، حدود چهار، پنج سالی می‌شود که این دارو صرفا در بیمارستان‌ها مصرف می‌شود و فروش آن در داروخانه‌ها تخلف است. هرچند همواره مردم این دارو را بدون نسخه از داروخانه تهیه می‌کنند.

سازمان غذا و دارو: اوضاع را کنترل می‌کنیم

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که این دارو چه مشکلی داشته که سازمان غذا و دارو، دستور به بازگرداندن آن داده است.

سخنگوی سازمان غذا و دارو به جام‌جم می‌گوید: به دلیل تخصصی بودن موضوع نمی‌توانیم درباره مسائل ریز و جزئیات این مشکل صحبت کنیم، اما همین‌قدر می‌توانم بگویم که این مشکل، فقط مربوط به آمپول‌های دیکلوفناک است و به همین‌دلیل مردم فعلا از این دارو استفاده نکنند.

محمد هاشمی تاکید می‌کند که این سیستم نظارتی پس از توزیع دارو، امر مرسومی است و اتفاق عجیبی نیست. این دارو مشکلات ریزی دارد که ممکن است به هر دلیلی اتفاق افتاده باشد، اما نکته مهم اینجاست که ما این دارو را از بیمارستان‌ها جمع‌آوری کرده‌ایم و بر مصرف این دارو، کنترل و نظارت دقیق داریم.

درحالی که وزارت بهداشت اعلام کرده مصرف این دارو در بیمارستان‌ها تا اطلاع ثانوی ممنوع است، اما انتظار می‌رفت که این اطلاعیه خیلی زودتر و قبل از همه‌گیر شدن این خبر در فضای مجازی منتشر شود تا اعتماد کردن به اخبار منابع رسمی، راحت‌تر شود.

جولان متخلفان در نظام توزیع دارو

گرچه بازار دارویی ایران ـ چه از نظر کمبود و چه از نظر گرانی دارو- مجموعه این بحران‌ها را پشت سرگذاشته و دست‌کم در طول یک سال اخیر، آرامش به بازار دارویی ایران بازگشته است، اما همچنان سیستم توزیع دارو در ایران مشکلاتی دارد که نیاز به اصلاح و نظارت بیشتر دارد.

مثلا با وجود آن‌که داروی دیکلوفناک باید فقط در بیمارستان‌ها مصرف شود تا از آن سوءاستفاده نشود، اما با کمی رابطه و با کمک دلالان، می‌توان این دارو را در داروخانه‌ها هم پیدا کرد.

البته این مشکل فقط به داروی دیکلوفناک محدود نمی‌شود. مثلا پیشتر هم محمدباقر صابری زفرقندی، عضو هیات علمی دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره مشکلات توزیع داروی ریتالین به جام‌جم گفته بود، ریتالین دارویی است که باید فقط در قبال نسخه به بیماران داده شود و اصولا توزیع همگانی این دارو در داروخانه‌ها نادرست است و مغایر با سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از سوءمصرف مواد است.

به گفته صابری زفرقندی، آنهایی که این دارو را سوءمصرف می‌کنند از بازار غیرقانونی دارو را تهیه می‌کنند، یعنی در صورت درست بودن آمار افزایش 50 درصدی فروش ریتالین باید گفت قطعا سیستم توزیع دارو در کشور ایراد دارد و معیارهای پزشکی تجویز دارو در کشور رعایت نمی‌شود.

فرامرز اختراعی، رئیس سندیکای مواد اولیه دارویی کشور نیز در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید:‌ اگر داروی دیکلوفناک در داروخانه وجود داشته باشد، این موضوع تخلف برخی شرکت‌های پخش دارو را می‌رساند که باید برای جلوگیری از آن، نظارت بیشتری بر آنها اعمال شود.

به گفته او، گاه برخی شرکت‌های پخش دارو با قاچاقچیان دارو هم وارد معامله می‌شوند و به همین‌ دلیل است که می‌بینیم گاهی در برخی داروخانه‌های متخلف، داروهای مجاز در گیشه وجود دارد، ولی در همین حال، داروهای قاچاق هم در انبار همان داروخانه‌ها پیدا می‌شود.

داروی دیکلوفناک به عنوان کاهش دهنده درد، تورم و بیماری‌های رماتیسمی استفاده می‌شود و البته گاهی از این دارو برای درمان سردرد، دردهای پس از عمل جراحی و کاهش درد زایمان هم استفاده می‌شود.

اما با توجه به این‌که مصرف خودسرانه این دارو و تهیه آن از طریق داروخانه‌ها می‌تواند فرد را به عوارض جانبی خطرناکی مبتلا کند، به همین دلیل ضروری است که وزارت بهداشت هم نظارت جدی‌تری بر نحوه مصرف این دارو داشته باشد و هم کیفیت این داروهای توزیع شده در بیمارستان‌ها را به طور مداوم پایش و رصد کند.

گروه جامعه / روزنامه جام جم