کدام کنسول بازی مناسب شماست؟ (بخش چهارم)

جام جم کلیک: کم‌کم داریم به پایان سلسله مقالات "کدام کنسول" نزدیک می‌شویم. در قسمت چهارم از این مقالات می‌خواهیم به بازی‌های انحصاری و به طور کل هر امتیازی که یک پلتفرم از نظر بازی به پلتفرم‌های دیگر دارد بپردازیم. بدون هیچ مقدمه‌ی اضافه می‌رویم سر اصل مطلب:

1 – رایانه‌های شخصی

همان طور که ژیمناستیک و دو میدانی را مادر ورزش‌ها می‌دانند (چگونگی دو تا بودنش به ما مربوط نیست)، رایانه‌های شخصی یا رایانه هم پدر و مادر بازی‌های ویدئویی هستند. مشترکات بین عناوین رایانه و کنسول‌های بازی بسیار است. اما سه دسته بازی وجود دارد که بیش از هر پلتفرمی برای رایانه‌های شخصی عرضه می‌شود: بازی‌های MMO، بازی‌های نقش آفرینی یا RPG و بازی‌های استراتژیک.

در هر سه مورد رایانه‌های شخصی بهترین تجربه‌ی ممکن را ارائه می‌کنند. ترکیب موشواره و صفحه‌کلید به بازیکن اجازه‌ی احاطه‌ی به مراتب بیشتری روی محتوای بازی می‌دهد. در کثری از ثانیه می‌توانید از یک نقطه‌ی تصویر به نقطه‌ی دیگر بروید و به موهبت امکان تنظیم سرعت موشواره، می‌توانید بهترین تجربه را برای خود مهیا کنید. به همین دلیل است که پس از این همه سال، بهترین بازی‌های MMO، مثل "جهان وارکرافت" (World of the Warcraft)، Guild Wars و بسیاری دیگر روی این پلتفرم جا خوش کرده‌اند.

بازی‌های MMO یا مولتی پلیر کلان اصولا از دنیایی بسیار غنی بهره می‌برند. در آن‌ها می‌توانید هم اهداف شخصی خود را پی گرفته، ماموریت‌های داستانی را تجربه کرده یا به دل دخمه‌ها (Dungeon) زده و با اسرار نهفته در آن‌ها خود را درگیر کنید، هم با دیگر بازیکنان از سراسر دنیا تعامل داشته و یا علیه آن‌ها ماموریت انجام دهید. پیشرفت شما در این بازی‌ها توسط دیگر بازیکنان رصد شده و هر چه مقام بالاتری پیدا کنید، احساس قدرت بیشتری خواهید کرد.

بهترین بازی‌های نقش‌آفرینی مثل Diablo Witcher, و بسیاری دیگر ابتدا برای رایانه‌های شخصی عرضه شده و سپس برای کنسول‌ها پورت شده‌اند. سوای این امر، نقش‌آفرینی بازی کردن با رایانه امتیازاتی را به همراه دارد که کنسول‌ها از آن‌ها بی‌بهره‌اند. محتواهای قابل دانلود معمولا هم برای رایانه و هم کنسول‌ها عرضه می‌شود، اما حداقل برای ما ایرانی‌ها که به نسخه‌های اصلی دسترسی نداریم، امکان دانلود این محتواها وجود ندارد. نمی‌دانیم به خاطر نبود کپی رایت در ایران شکر خدا بگویم یا لعنت بر شیطان، اما حداقل به خاطر نبود قبحی در این باره در کشور و امکان دانلود بازی‌ها، می‌توانید بسته‌های الحاقی و محتوای قابل دانلود را به سادگی دانلود و استفاده کنید.

این دانلودها فقط شامل محتواهای رسمی نمی‌شود. محتواهای دست‌ساز بسیاری در اینترنت یافت می‌شود که حاصل دسترنج دیگر گیمرهاست. این محتواها که Mod نامیده می‌شوند، دامنه‌ی وسیعی دارند. یکی از مادهای عرضه شده برای بازی Skyrim گرافیک بازی را بشدت بهبود می‌بخشد. مادهای دیگری هم هستند که لباس‌ها و چهره‌های جدید برای شخصیت‌های بازی، یا متریال و محتواهای تازه‌ای به بازی اضافه می‌کنند.

بازی‌های استراتژی هم که معرف حضور همه هستند. تا پیش از نسل هفت، به جز چند مورد، مانند یکی دو نسخه از بازی Red Alert، کنسول‌های بازی از سبک استراتژیک محروم بودند. با ورود به نسل هفت حضور این عناوین روی کنسول‌ها بیشتر شد، اما همه‌ی کسانی که روی دو پلتفرم این سبک را تجربه کرده‌اند، یکصدا به ضعف کنترل این سبک روی کنسول‌ها معترف هستند. در این مورد هم رایانه‌های شخصی حرف اول را می‌زنند. تجربه‌ی عناوین معرکه‌ای مثل سری Warhammer 40000 یا Total War، چیزی است که روی کنسول‌ها میسر نیست.

در نهایت خاطرنشان می‌کنیم که در این مقاله محوریت کنترل بازی‌ها نیست. وگرنه در قسمت قبلی "کدام کنسول" به برتری فاحش رایانه در تجربه‌ی بازی‌های شوتر تاکید کرده بودیم. در کل اگر هزینه‌ی کافی در دستتان هست، مطمئن باشید از رفتن به سوی رایانه‌های شخصی ضرر نخواهید کرد. رایانه‌های شخصی و بازار آرکید کنسول‌ها تنها جاهایی هستند که هنوز به خلاقیت بی حد و مرز احترام می‌گذارند. اگر دنبال چالش واقعی هستید، بازی‌های رایانه بهترین پلتفرم برای شما هستند.

2 – Xbox 360

سومین نسل است که مایکروسافت به میدان رقابتی کنسول‌ها پا گذاشته است. نمی‌دانیم بخندیم یا افسوس بخوریم که بیشترین درجه‌ی اهمیت مایکروسافت به بازی‌های انحصاری‌اش منحصر به اولین نسل حضورش با ایکس‌باکس بود. در آن دوره شاهد عرضه‌ی بازی‌های جالبی از سوی مایکروسافت بودیم. اولین و دومین قسمت Halo، یکی از بهترین شوترهای اول شخص تمام دوران در آن نسل عرضه شد. Ninja Gaiden، یکی از بهترین بازی‌های اکشن هک اند اسلش سوم شخص در آن دوران به بازار آمد. Fable، شاهکار استاد پیتر مولینیو که به کل ساختار بازی‌های نقش‌آفرینی را به لرزه درآورد و انقلابی ایجاد کرد، در همان نسل به بازار آمد. به نظرتان چقدر برای هواداران ایکس باکس زور دارد که تمام این عناوین به شکلی از انحصار کنسول مایکروسافت خارج شده‌اند؟ چند نسخه از Halo و Fable برای رایانه، و Ninja Gaiden برای پلی استیشن منتشر شد! بله! برای رقیب مایکروسافت!

در نسل هفتم تنها انحصار به یاد ماندنی مایکروسافت سری بازی Gears of War بود. عنوانی که هر چه بیشتر پیش رفت، بیش‌تر هالیوودی‌ و رنگارنگ‌ شد. هواداران پر و پا قرص بازی خوب معنی این حرف را می‌فهمند. اگر GEOW در همان فضای تاریک و وهم‌آلود قسمت اول پیش می‌رفت، یکی از کلاسیک‌های بزرگ تاریخ می‌شد که نشد! البته باز هم در استثنایی بودن این بازی از حیث اکشن منحصر به خود و اسلحه‌ی فوق‌العاده جذاب شکی نیست. از طرفی قسمت دوم نینجا گایدن که برای X360 عرضه شد، با وجود اینکه غنی‌ترین سیستم مبارزه و اسلحه و کمبو را تا امروز داشته و دارد، فروش خوبی نکرد و انگار که مایکروسافت از آن دلسرد شده باشد، عطایش را به لقایش بخشید و هواداران در اوج ناراحتی شاهد خاکستر شدن قسمت سوم این سری برتر در دستان نامحرمان بودند.

حقیقت اینجاست که مایکروسافت در نسل هفتم بیشترین تمرکزش را روی بخش آنلاین و قابلیت‌های اجتماعی کنسولش گذاشت. در حالی که سونی دقیقا در همین قسمت خطا کرد و با عرضه‌ی Playstation Home سنگ روی یخ شد.

اکثر عناوین انحصاری دیگر ایکس باکس هم به سرنوشت بقیه‌ی بازی‌های این شرکت دچار شدند. به عنوان مثال بازی روایت‌محور Alan Wake که یکی از بهترین آثار سازندگان مکس پین 1 و 2 است، اندک مدتی پس از انتشار برای X360، برای رایانه هم منتشر شد. بهتر بگوییم، اگر بازی‌های انحصاری برایتان مهم هستند، تشت بی‌آبرویی مایکروسافت خیلی وقت است که کف خیابان است (به استثنای سری بازی اتومبیل‌رانی فورزا – انحصاری ایکس باکس – که با کنترل معرکه‌ی X360 تجربه‌ای عالی برایتان خلق می‌کند.) اما اگر دوست دارید فرنچایزهای بزرگ و مشترک را تجربه کنید، حداقل از نظر نگارنده، کنترل X360 بهترین گزینه است.

در نهایت هم باید این را تاکید کنیم که کنسول مایکروسافت در زمینه‌ی ارائه‌ی بهترین تجربه از بازی‌های اکشن، مخصوصا اول شخص بهتر از سونی عمل کرده و اگر به این سبک‌ها گرایش دارید، از انتخاب ایکس باکس نهراسید.

3 – Playstation 3

در قسمت بعدی سلسله مقالات "کدام کنسول"، که آخرین قسمت این سری باشد، به تفصیل به مشتری‌مداری و سطح اهمیت غول‌های صنعت بازی به گیمرها خواهیم پرداخت. اما در اینجا به اختصار می‌گوییم که روی سونی از یک جایی به بعد خیلی از مایکروسافت سفیدتر است.

در ابتدای نسل هفتم، مدیریت افتضاح سونی به عقبگرد شدید کنسول این شرکت و تاخت و تاز ایکس باکس منجر شد. اولین بازی‌های انحصاری این کنسول اکثرا با سر زمین خوردند و از ارائه‌ی دلیلی دندان گیر برای خرید این کنسول عاجز ماندند.

پلی استیشن بازی‌های اول شخص خوبی مثل Killzone دارد (البته به استثنای نسخه‌ی اخیر!). اگر دلتان کیفیت سینمایی و چیدمان عالی مرحله می‌خواهد، انحصاری‌های سونی، و در زمینه‌ی گیم‌پلی چالشی، Halo مایکروسافت بهترین تجربه را ارائه می‌دهند.

در زمینه‌ی اکشن سوم شخص هم در مقابل Gears of War خشک، سونی فرنچایز Uncharted را دارد. باز هم اگر دلتان گیم‌پلی زمخت می‌خواهد (زمخت از نوع خوب. ما که Gears باز هستیم) X360 برای شما مناسب‌تر است و اگر کیفیت تولید به مراتب بالاتر، در کنار داستان جذاب‌تر و اکشن روان‌تر می‌خواهید، آنچارتد را پیشنهاد می‌کنیم. بازی عالی Last of Us هم که طی یک سال اخیر مدام سر زبان‌ها بوده و حقیقتا در زمره‌ی یکی از بهترین‌های تاریخ بازی‌سازی است.

پس از این عناوین تازه به نقطه‌ی کم آوردن ایکس باکس در مقابل سونی می‌رسیم. می‌دانیم که سازندگان Little Big Planet، یکی از خلاقانه‌ترین و دوست داشتنی ترین بازی‌های تاریخ که برای اولین بار به بازیکنان کنسول‌ها اجازه می‌داد محیط بازی خود را بسازند، اول پیشنهاد ساخت را به مدیران مایکروسافت داده و جواب منفی شنیده بودند. سونی هم با آغوش باز از آن‌ها استقبال کرد و حالا یکی از بهترین فرنچایزها را در اختیار دارد.

استودیوی Quantic Dream هم که با تولید بازی فارنهایت (یا پیشگویی نیلی در آمریکا) خود را به عنوان یک استاد بی‌بدیل روایت تثبیت کرد، با دو عنوان Heavy Rain و Beyond: Two Souls در این کنسول میزبان شماست. هر دو عنوان بسیار سینمایی‌تر و روایت‌محورتر از آنند که بازی نامیده شوند، اما سطح غوطه‌ور شدن بازیکن در این دو عنوان آن قدر بالا هست که تمامی بازی‌های انحصاری مایکروسافت روی هم جلویش رنگ ببازند.

سری بازی God of War یا خدای جنگ هم که معرف حضور همه هست. مایکروسافت در این زمینه هم هیچ حرف خاصی برای گفتن ندارد. استودیوی سانتا مونیکای سونی که مسئول ساخت این عنوان است، استاد روایت حماسی سونی است. با اینکه دو سه نسخه‌ی آخر بازی کم‌کم رو به سطحی شدن گذاشته، باز هم تجربه‌ی تک‌تک عناوین این سری را توصیه می‌کنیم.

حرف آخر

صادقانه بگوییم: بزرگترین فرنچایزهای کنسول‌ها خود گویا هستند. بزرگترین فرنچایز مایکروسافت Halo است که تا همین قسمت آخر، یعنی Halo4 روایت درست و درمانی نداشت و صرفا برای ارائه‌ی بهترین تجربه‌ی آنلاین ساخته شده بود. رویکرد مایکروسافت از ابتدا همین بود. یعنی مانور روی بازار آنلاین. اگر اهل بازی آنلاین هستید، انتخاب کنسول مایکروسافت تصمیم صحیح‌تر است.

اما اگر دوست دارید تجربه‌ای غنی از روایت بازی‌هایتان داشته باشید و واقعا آن‌ها را لمس کنید، اولین و آخرین گزینه PS3 است. بازی‌های مرجع اکثرا بین دو کنسول مشترک هستند و از این حیث که فلان بازی را پیدا نکنید نگرانی نخواهید داشت.

اگر هم قصد خرید کنسول بازی برای فرزند زیر 13-14 سال خود دارید، قید هر دو را بزنید و هر طور که هست یک کنسول Wii برایش پیدا کنید. هم تحرکش بیشتر است، هم از نظر بازی‌های مناسب برای این گروه سنی کوله‌باری غنی‌تر دارد. در نسل هفتم رویکرد دو کنسول سونی و مایکروسافت به بازه‌ی سنی 18 تا 35 بود و نینتندو با کنسول Wii خانواده را هدف گرفته بود.

هفته‌ی آینده با آخرین قسمت "کدام کنسول" در خدمتتان خواهیم بود.

سیاوش شهبازی
جام جم کلیک