سالها از زمینلرزه بم میگذرد و در حالی که سالها پیش خبر پایان بازسازی این شهر که زلزله ۹۰ درصد آن را تخریب کرده بود، منتشر شد، اما هنوز صدها ساختمان و پروژه نیمهساخته و سازههای کانکسی و معابر خاکی، میراثی بهجا مانده از زلزله است که چشم مردم این دیار را میآزارد و تلخی آن واقعه ناگوار را در خاطرشان زنده میکند.
پنجم دی82 بود که زلزلهای مهیب بم را به خاک و خون کشید و تلی از آوار برجای گذاشت. با این حال از اوایل سال 83 ستاد راهبردی و سیاستگذاری بازسازی بم از سوی دولت تشکیل و کار آواربرداری آغاز شد. کار کشاورزی به وزارت کشاورزی، بازسازی ساختمانهای دولتی به مجری ساخت واحدهای دولتی یعنی معاون وزیر مسکن و اجرای بازسازی خانهها و مراکز و واحدهای تجاری که مردمی بود نیز به بنیاد مسکن سپرده شد.
آن زمان مسئولان از اتمام چهارساله کار بازسازی میگفتند؛ یعنی قرار گذاشتند که شهریورماه 86 بم دوباره بم بشود، اما چنین نشد و از همان سالهای ابتدایی گلهمندی از تاخیر در بازسازی شروع شد. در همین حال در سومین سالگرد زلزله بود که سعیدیکیا، وزیر وقت مسکن و شهرسازی گفت که «طی یک تا دو سال گذشته در زمینه بازسازی بم با مشکلات اعتباری مواجه شدیم و اعتبارات با تاخیر پرداخت میشود، اما با این شرایط کار ساخت بسیاری از ساختمانها براساس برنامه تا پایان سال 85 به پایان میرسد.»
به عقیده بسیاری، در کنار آباد نشدن شهر، مشکلات روحی روانی به جا مانده از فوت هزاران شهروند این شهر نیز چهره آن را سرد و غمگین کرده و این در حالی است که کاستن از این فشارهای روحی با برنامهریزی فرهنگی، ایجاد نشاط اجتماعی، خدماترسانی و همراهی با مردم بم ممکن است.
در کنار این موارد آزاردهنده و به گفته بسیاری از شهروندان بمی، مردم این شهر که به دلیل شغل کشاورزی یا امور دیگر در گذشته وامهای متعددی دریافت کرده بودند، پس از زمینلرزه و از دست رفتن ساختار اقتصاد خانوار برای چند سال توان پرداخت اقساط وامها را از دست دادند و این در حالی بود که در روزهای اول پس از زلزله، وعدههای بسیاری درخصوص اقساط برخی از این وامها یا حداقل به تاخیر افتادن ااقساط بدون دیرکرد و جریمه به بیمهها داده شده بود، اما عملا پس از گذشت سالها از زمینلرزه، بانکها این وعدهها را فراموش کردهاند و دیرکرد اقساط را نیز مطالبه میکنند که این باعث شده بیشتر مردم بم به بانکها مقروض باشند. حتی تعداد قابل توجهی از افرادی که قبل از زمینلرزه وام دریافت کرده و جزو هزاران کشته شده این زمینلرزه بودند، عملا اقساط وامهایشان بر دوش ضامنها افتاده و کمر آنها را خم کرده است.
صدها معبر فرعی همچنان خاکی است
شهردار بم نیز با بیان اینکه در این سالها سعی شده، شهر بم بار دیگر ساخته شود تا مردم بم بتوانند همچون گذشته سربلند و با نشاط به زندگی خود ادامه دهند، به مهر میگوید: اما آنچه هماکنون با آن مواجه هستیم، مشکلات ثانوی زمینلرزه بوده که بیشتر ناشی از کمبود اعتبار است.
علیرضا ریاضی میافزاید: با اینکه ساختوسازهای زیادی در شهر صورت گرفته، ولی اکنون شاهد افت ساختوساز در بم هستیم و عملا درآمد شهرداری نیز که از عوارض تامین میشود، افت کرده است.
وی با اشاره به اینکه برای تکمیل برخی طرحها و خدماترسانی بهتر نیازمند تامین اعتبار هستیم، یادآور میشود: هماکنون بسیاری از معابر فرعی بم خاکی است و برای آسفالت آنها نیاز به اعتبار داریم؛ هرچند طرحهایی برای آسفالت معابر با کمک مردم ساکن در این معبرها در نظر گرفته شده است، اما رفع این مشکل به اعتبارهای ملی و استانی نیز نیاز دارد.
ریاضی درباره وجود برخی ساختمانها نیمهساخته در بم نیز میگوید: مردم در برخی موارد در زمان بازسازی به افزایش سطح زیربنا و توسعه ساختوسازها اقدام کردهاند که در نهایت با کمبود اعتبار مواجه شدند و همین مساله موجب شد تعداد قابل توجهی ساختمان نیمهتمام در شهر داشته باشیم که امیدواریم با همت مردم و مسئولان این مشکل رفع شود.
تکمیل طرحها ۲۰ میلیارد تومان اعتبار میخواهد
فرماندار بم نیز دراینباره میگوید: این تصور بعضا وجود دارد که بم دوران بازسازی طرحهای عمرانی را پشت سر گذاشته و هماکنون مشکلی وجود ندارد، در حالی که ما اکنون فقط برای تکمیل ساختمانهای دولتی نیمهساخته، به ۲۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.
رضا اشک با اشاره به اینکه اقدامات خوبی در بازسازی بم صورت گرفته است که باید با اختصاص اعتبار مورد نیاز این طرحها به نتیجه نهایی برسد و مردم خدمات آنها را لمس کنند، میافزاید: اجرای طرحهای نیمهتمام اولویت اصلی است و اجرای این طرحها به اعتبار نیاز دارد که مسئولان ملی باید در این خصوص همکاری کنند.
به گفته وی، بم با رشد حدود ۳۰ درصدی جمعیت از زمان بروز زمینلرزه تاکنون نیز مواجه است که این رشد با زیرساختهای آن زمان قابل مقایسه نیست و اجرای طرحهای جدید در زمینههای مختلف ضروری است.
در همین حال رئیس سابق شورای شهر بم نیز با اشاره به اینکه هنوز کم و کاستیهایی در بحث بازسازی و در بخشهای مختلف اعم از عمران شهری، فضای سبز و بازسازی ارگ بم وجود دارد، میگوید: با وجود گذشت این سالها، بم هنوز از فضای سبز مناسب و اماکن تفریحی- فرهنگی همچون شهربازی و سینما محروم است.
وحید صامت با بیان اینکه شهرداری هیچ اعتبار و درآمدی ندارد و مشکلات زیادی برای تکمیل پارکها، فضای سبز و ایجاد مبلمان شهری وجود دارد، میافزاید: در زمینه بازسازی خانهها هنوز کار به اتمام نرسیده و اکنون هرکس که به این شهر بیاید، به این مساله پی خواهد برد.به گفته وی،مدارس و دانشگاههای بم نیز با مشکلات زیادی روبهرو است؛ به عنوان مثال ساختمان آموزشی ساخته شده، اما نمازخانه، کتابخانه و سرویس بهداشتی هنوز در آن ایجاد نشده است.
این مسئول یادآور میشود: درخصوص آسفالت معابر نیز مشکلاتی وجود دارد، از جمله اینکه اداره برق به دلیل کمبود بودجه نمیتواند تیرهای برق را جابهجا کند و این اوضاع علاوه بر ایجاد مشکل برای شهرداری، هم بسیار حادثهآفرین شده است.
وی از نبود شبکه گاز شهری در این شهر نیز خبر داده و میگوید: خط انتقال گاز از ماهان آغاز شده، اما بجز 40 کیلومتر آن، کار دیگری انجام نشده است. شبکه شهری هم به ششفاز تقسیم شده که فاز اول و دوم آن ناقص اجرا شده و بقیه کار تعطیل است و مردم بم اکنون از سیلندر گاز که هزینه بالایی دارد، استفاده میکنند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم: