ملیله سازی، هنری که رو به نابودی است + عکس

ملیله سازی یکی از رشته های صنایع دستی است که بیش تر به علت ظرافت و زیبایی، جنبه تزیینی دارد.

تبریز، زنجان و اصفهان خواستگاه ملیله سازی در کشور هستند و بر اساس اظهارات هنرمندان این رشته قدمت این رشته صنایع دستی به قبل از دوره ساسانیان بر می گردد.

بر اساس این گزارش، ملیله سازی روی طلا، نقره و همچنین روی مس کار می شود، زیبایی و ظرافت ملیله سازی باعث رغبت کشورهای اروپایی شده است و توریست های زیادی راغب خرید ملیله سازی هستند.

حدود ۱۰ سال گذشته ملیله سازی توسط اداره کل صنایع دستی به هنرجویان علاقه مند به این رشته آموزش داده می شد اما متاسفانه طی سال های اخیر هیچ گونه اقدام دیگری برای حفظ این هنر و آموزش آن انجام نشده است.

این رشته صنایع دستی در فنی و حرفه ای استان نیز آموزش داده می شود که آموزش های آنها در سطح ابتدایی است.

رشته ملیله سازی تبریز تاکنون تنها با تلاش هنرمندان ادامه حیات داده است

یکی از هنرمندان پیشکسوت ملیله سازی تبریزی علت مهجوریت این رشته صنایع دستی را عدم شناخت کافی جامعه دانست و افزود: این رشته به علت عدم معرفی درست، غریب مانده و با گذشت زمان در حال نابودی است و اکثر مردم به علت نبود شناخت با این رشته صنایع دستی ملیله سازی را با ملیله دوزی اشتباه می گیرند.

عاشقی افزود: رشته ملیله سازی تبریز تاکنون تنها با تلاش هنرمندان ادامه حیات داده است و مسئولان و متولیان امر برای جلوگیری از نابودی این رشته صنایع دستی اقدامی انجام نداده اند و این امر موجب شده است که مردم به خصوص نسل جوان از وجود چنین رشته پر قدمت آشنایی نداشته باشند و این امر باعث کاهش هنرجویان این رشته شده است.کشورهای اروپایی بیشتر راغب خرید اثرهای هنری ملیله سازی تبریز هستند.

این هنرمند پیشکسوت ملیله سازی تبریزی ادامه داد: ملیله سازی تنها جنبه کاربردی ندارد، بلکه قدمت آذربایجان را نشان می دهد.

عاشقی خاطرنشان کرد: ملیله سازی در شهر ترابزون ترکیه به صورت انبوه در کارخانه تولید می شود، اما تولیدات این شهر نسبت به تولیدات تبریز کیفیت پایین تری دارد، علت تولید انبوه در این شهر شناساندن این رشته صنایع دستی به توریست هاست که رغبت آنها را به خرید این اثر هنری افزایش داده است.

وی اظهار داشت: با توجه به اینکه ملیله سازی مخصوص آذربایجان است، اما در شهر تبریز و همچنین در زنجان نیز به علت نبود حمایت ها فعالیت های کارگاهی متوقف شده است.

این هنرمند پیشکسوت ملیله سازی تبریزی گفت: در کشور آذربایجان ملیله سازی را هنر شبکه می نامند و در حال حاضر در دانشگاه تا سطح فوق لیسانس این رشته آموزش داده می شود و آنها در تلاش هستند که این رشته صنایع دستی را به نام خود ثبت کنند.

عاشقی افزود: این رشته صنایع دستی در هندوستان، تایلند، ترکیه، آذربایجان رایج است، اما کیفیت اثرهای هنری قابل قیاس با ملیله های تبریز نیست.

فروش اثرهای تولیدی ملیله در ویترین های نقره فروشان تبریز با نام تایلند

یکی دیگر از هنرمندان فعال رشته ملیله سازی همچنین با بیان اینکه فعالیت هنری خود را در رشته ملیله سازی روی نقره و مس از سال ۸۲ آغاز کردم، اظهار داشت: قدمت ملیله سازی در تبریز است، اما متاسفانه هیچ کسی ملیله تبریز را نمی شناسد.

قاسم خوشمقامی پور خانباغی افزود: متاسفانه به رشته هنری ملیله سازی توجه کافی نشده است و اثرهای کار شده در این خصوص تنها در برخی از عتیقه فروشی ها یافت می شود.

وی همچنین در ادامه گفت: ملیله تبریز نسبت به دیگر جا ها کیفیت بالا و ظرافتی که دارد، قابل مقایسه با تولیدات سایر استان های کشور نیست.

این هنرمند فعال رشته ملیله سازی خاطرنشان کرد: تاکنون در رشته ملیله سازی هیچ اطلاعاتی از قدمت این هنر از طریق رسانه ها صورت نگرفته است.

خوشمقامی پور خانباغی افزود: فقط بر اثر حمایت های به عمل آمده، ملیله سازی زنجان شهرت خاصی به خود اختصاص داده است.

وی اظهار داشت: حمایت و تبلیغ بیش از حد ملیله زنجان توسط مسئولان و رسانه ها باعث شده است که این هنر را تنها با نام زنجان بشناسند و این در حالی است که قدمت این هنر به شهر تبریز بر می گردد.

این هنرمند فعال رشته ملیله سازی گفت: متاسفانه اثرهای تولیدی ملیله در ویترین های نقره فروشی تبریز با نام تایلند به فروش می رسد و هیچ ویترین داری ملیله را به نام تبریز از هنرمند خریداری نمی کند و این امر باعث می شود که آنها به نام کشورهای دیگر تولیدات خود را به فروش برسانند و علت این امر نیز به نبود حمایت از سوی مسئولان و متولیان امر و همچنین از سوی غفلت رسانه ها ناشی شده است.

خوشمقامی پور خانباغی افزود: هنرمندان اصفهانی ملیله را به صورت ریخته کار می کند و این امر موجب کاهش هزینه ها می شود، اما این هنر در تبریز در زمان بیش تری به صورت دستی و با ظرافت و زیبایی تولید می شود.

وی گفت: در مقایسه اثرهای ملیله سازی تفاوت تولید صنعتی با کار دستی انجام شده می شویم.

این هنرمند فعال رشته ملیله سازی افزود: در حال حاضر تعداد هنرجویان تبریزی به علت نبود اطلاعات کافی در این رشته صنایع دستی کم است و اکثر هنرجویان از استان های دیگر کشور برای آموزش به تهران می آیند و بعد از آموختن این هنر در شهرهای خود با نام شهر خود این هنر را ادامه می دهند.

وی گفت: در تیمچه رضوی بازار بزرگ تبریز استاد کوچه مشکینی در رشته ملیله سازی فعالیت می کردند که متاسفانه تا زمان اعطای نشان اصل به این هنرمندان در کشورهای دیگر دنیا در تبریز بهایی داده نمی شد.

این هنرمند فعال رشته ملیله سازی افزود: در فنی و حرفه ای استان کارگاه هایی برای آموزش رشته صنایع دستی ملیله سازی وجود دارد و اکثر هنرجویان مشغول آموزش شده و بعد از کسب مدرک تسهیلاتی برای ادامه فعالیت دریافت می کنند که به علت زمان بری زیاد برای تولید آثار تسهیلات بانکی را در شغل های کاذب استفاده می کنند.

خوشمقامی پور خانباغی افزود: متاسفانه در سطح شهر هیچ نمایشگاه دائمی وجود ندارد تا جوانان اطلاعات کافی را کسب کنند و یا حتی با اساتید این رشته آشنا شوند و این علت ها باعث می شود که این رشته پرقدمت بومی صنایع دستی به سهولت نابود شود.

وی ابراز داشت: در سطح شهر از جمله نمایشگاه ها و موزه ها فضاهای خالی بسیاری وجود دارد که می توان در راستای آموزش رشته های پر قدمت بومی به نسل جوان استفاده کرد و بدون هزینه نمی توان شاهد ادامه حیات رشته هنری بود.اگر رشته های صنایع دستی در دسترس باشند، در آن زمان می توان از انقراض آنها جلوگیری کرد.

خوشمقامی پور خانباغی گفت: بازدیدکنندگان از اثرهای تولیدی صنایع دستی باید به ارزش این هنر پی ببرند و بعد از آن اقدام به خرید کنند.

وی افزود: حدود ۱۰ سال گذشته کلاس های آموزشی ملیله سازی در پاساژ شمس تبریزی توسط اداره کل صنایع دستی برگزار می شد و جوانان با آشنایی این رشته ها علاقه و رغبت زیادی برای آموزش داشتند که متاسفانه این امر در حال حاضر اتفاق نمی افتد.

رشته های صنایع دستی نابود شده بعد از مستندسازی احیا می شود

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز گفت: هر رشته صنایع دستی که به صورت کامل از بین برود، اگر مسجل شود بعد از تحقیقات میدانی و پژوهش مستندسازی شده و نسبت به احیای آن اقدام می شود.

فرشاد به آفرین افزود: هر رشته هنری که کاربرد خود را از دست دهد، به مرور زمان نابود می شود که در این بین مس گری یکی از رشته های صنایع دستی استان بود که با از دست دادن کاربرد خود به صورت کامل نابود شده بود که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نسبت به احیای این رشته هنری اقدام کرد.

ایجاد غرفه هایی برای عرضه تولیدات صنایع دستی در شهرک مبل تبریز

رییس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی کلانشهر تبریز نیز در خصوص احیای هنرهای پر قدمت تبریزی اظهار داشت: بر اساس مذاکراتی با شهرک مبل تبریز قرار است برای عرضه تولیدات صنایع دستی هنرمندان تبریز در این شهرک غرفه هایی برای هنرمندان ایجاد شود و این غرفه ها به صورت رایگان در اختیار آنها قرار گیرد.

اکرم حضرتی افزود: ایجاد غرفه برای عرضه محصولات صنایع دستی در شهرک مبل هر چند که دلگرم کننده نیست، اما با گذشت زمان شاهد رونق خرید و فروش تولیدات در این شهرک خواهیم بود.

وی از هنرمندان صنایع دستی خواست تا هر گونه پیشنهادی در خصوص ایجاد مکان برای عرضه محصولات صنایع دستی به صورت مکتوب به دفتر کمیسیون فرهنگی شورا ارجاع دهند تا به صورت طرح پیشنهاد در صحن علنی شورا مطرح شود.

حضرتی افزود: محصولات صنایع دستی تبریز در سطح دنیا بی نظیر است و باید برای حفظ و ادامه حیات این رشته ها باید مکان دائمی برای عرضه این تولیدات به صورت مجتمع احداث شود.

در حال حاضر با غفلت مسئولان و متولیان امر شاهد از بین رفتن رشته صنایع دستی ملیله سازی در تبریز هستیم و کشور آذربایجان با آموزش ملیله سازی در دانشگاه سعی بر ثبت این هنر به نام خود را دارد، ثبت هنری به نام یک کشور صرفا جنبه مادی ندارد، بلکه قدمت تاریخی و فرهنگی یک کشور را نشان می دهد که متاسفانه برای جبوگیری از این امر داخل اقدامی اساسی صورت نمی گیرد و به علت عدم شناسایی این رشته توسط متولیان و نبود بازارچه های دائمی برای عرضه این رشته صنایع دستی باعث کاهش روز افزون هنرجویان این رشته شده و هنرمندان پیشکسوت نیز اکثرا با بی توجهی هایی که صورت می گیرد، دیگر رغبت چندانی برای ادامه این رشته ندارند.

توسط کمیسیون شورای اسلامی کلانشهر تبریز در شهرک مبل قرار است غرفه های رایگان برای هنرمندان رشته های مختلف صنایع دستی انجام شود، اما این اقدام کارساز نخواهد بود، چرا که هزینه ایاب و ذهاب هنرمندان و همچنین دور بودن مسیر این شهرک امکان اجازه بازدید توریست ها را نخواهد داد.(مهر)