اعتراف اوباما به پیامدهای خطرناک شکست مذاکرات هسته ای

به گزارش جام جم آنلاین چند نکته قابل توجه و نسبتا جدید در سخنرانی اوباما در نشست سالانه کنگره وجود دارد که در حکم کلیدواژه هایی مهم و شایان توجه از رویکرد سیاست خارجی آمریکا به ایران رمز گشایی می کنند و تحلیل محتوای این عبارت های به کار رفته در سخنرانی رییس جمهور آمریکا می تواند اهمیت راهبردی توافق بر سر برنامه هسته ای ایران را برای آمریکا نشان دهد.

باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در نطق سالیانه خود گفت: «دیپلماسی ما درباره ایران کارساز شده است. ما نخستین بار در یک دهه، پیشرفت در برنامه هسته ای ایران را متوقف کردیم و ذخیره مواد هسته ای این کشور را کاهش دادیم. ما بین الان و این بهار فرصت داریم درباره توافق جامع مذاکره کنیم که این توافق جامع از ایران دارای تسلیحات هسته ای جلوگیری می کند و موجب امنیت آمریکا و متحدان ما از جمله (رژیم) اسرائیل می شود و از ایجاد مناقشه دیگری در خاورمیانه جلوگیری می کند.»

اوباما در این سخنان تاکید کرد: «هیچ تضمینی وجود ندارد که این مذاکرات با موفقیت همراه شود و من همه گزینه ها را برای جلوگیری از ایران هسته ای روی میز قرار می دهم، اما تصویب تحریم های تازه با اقدام کنگره، در حال حاضر تضمینی جز شکست دیپلماسی، انزوای آمریکا از متحدان و اطمینان بخشیدن به اینکه ایران بار دیگر برنامه هسته ای خود را آغاز کند، نیست. این کار معنایی ندارد. به همین علت، من هر لایحه تحریم جدید را که تهدیدی برای از میان بردن این پیشرفت باشد، وتو خواهم کرد. مردم آمریکا از ما انتظار دارند تا فقط از جنگ به عنوان آخرین گزینه استفاده کنیم و من قصد دارم به این عقلانیت تحقق بخشم.»

صرف نظر از چند عبارت و اتهام تکراری مانند «روی میز بودن همه گزینه ها»، «لزوم تضمین امنیت اسرائیل با توافق بازدارنده از تسلیح ایران به سلاح هسته ای» و «استفاده از جنگ» حتی با قید عبارت «به عنوان آخرین گزینه» در سخنان اوباما، چند نکته قابل توجه در سخنرانی اوباما نشان دهنده وضعیت ویژه برنامه هسته ای ایران و ضرورت رسیدن به توافق از نگاه آمریکایی ها با ایران است؛ توافقی که بیراه نیست اگر بگوییم با توجه به اظهارات اوباما حالا معیاری برای حیثیت سیاسی دولت آمریکا است.

***

1-برای اولین بار در یک سخنرانی رسمی و دومین بار طی کمتر از دو هفته، باراک اوباما به صراحت و این بار بدون ابراز تردید و قائل شدن امکانی دیگر از وتوی هر گونه تحریم جدید علیه ایران در مقابل کنگره ای سخن می گوید که این روزها مصرانه به دنبال تحمیل هزینه های جدید به دوش همه طرف های مذاکره کننده از جمله دولت آمریکا است. این بدان معناست که ادامه مذاکرات و رسیدن به توافق هسته ای با ایران آنقدر برای باراک اوباما و حاکمان کاخ سفید مهم است که حاضر به یک دوئل سیاسی رودررو با کنگره تحت اختیار رقبای خود شده است. اوباما حتی برای زمینگیر کردن کردن رقبای سیاسی خود در این دوئل سیاسی حاضر می شود پشت مردم آمریکا سنگر بگیرد و این عبارت را به کار می برد: « مردم آمریکا از ما انتظار دارند تا فقط از جنگ به عنوان آخرین گزینه استفاده کنیم و من قصد دارم به این عقلانیت تحقق بخشم.»

با این حال، باراک اوباما راه گریز و مجرای تنفس سیاست خارجی خود را در صورت شکست مذاکرات با ایران نمی بندد و به همین دلیل باز هم برای چندمین بار در یک ماهه اخیر تاکید می کند که « هیچ تضمینی وجود ندارد که این مذاکرات با موفقیت همراه شود».

***

2-برای اولین بار با صراحت از زبان رییس جمهور آمریکا شنیدیم که « تصویب تحریم های تازه با اقدام کنگره، در حال حاضر تضمینی جز شکست دیپلماسی» نخواهد داشت. این بدان معناست که دولت آمریکا برای به ثمر نشستن دیپلماسی هزینه های زیادی را متحمل شده است و شکست در این زمینه را برای دولت خود نوعی سرشکستگی می داند. شکست دیپلماتیکی که اوباما از ان سخن می گوید یعنی پنبه شدن همه رشته های آمریکا در طول سالیان گذشته برای رسیدن به یک توافق بینابینی.

***

3-« انزوای آمریکا از متحدان» دیگر عبارتی است که رییس جمهور آمریکا در کفه دیگر ترازوی شکست مذاکرات می گذارد و آن را نتیجه نرسیدن توافق با ایران در اثر تحریم های کنگره می داند. باراک اوباما می داند که این بار پای حیثیت بین المللی آمریکا در کار است. صحبت از توافقی مقطعی نیست که عدم حصول آن برای آمریکایی های کاخ سفید نشین مساله ای در پی نداشته باشد بلکه سخن از سال ها مذاکره است که با شکست آن بی نتیجه خواهند ماند و بعد از این شکست، دیگر نه تنها هیچ کدام از طرف های متخاصم آمریکا به ضمانت های واشنگتن برای پیشبرد راهکارهای دیپلماتیک اعتماد نخواهند کرد، بلکه اعتبار آمریکا نزد همپیمانان آن نیز به عنوان مدعی قدرت فصل الخطاب در مناقشات و بحران های جهانی متزلزل خواهد شد. رییس جمهور آمریکا به خوبی درباره تبعات چنین بی اعتباری آشکاری آگاه است.

جام جم آنلاین- جواد ارشادی