«خانه‌ای در باد» به روایت دیکنز

فیلمنامه اقتباسی این محصول سال 2005 با نگاهی به داستان پرخواننده این نویسنده کلاسیک نوشته شده است. از سال 1853 که کتاب دیکنز روی پیشخوان کتابفروشی‌ها قرار گرفت، میلیون‌ها کتابخوان را در سراسر جهان مجذوب خود کرد. از آنجا که رسانه تلویزیون علاقه خاصی به تولید مجموعه‌های درام براساس قصه کتاب‌های موفق و پرخواننده دارد، طبیعی بود که یکی از مقاصد آن مجموعه داستان‌های پرتنش و جذاب چارلز دیکنز باشد. منتقدان ادبی، قصه خانه‌ای در باد را یکی از بهترین و جذاب‌ترین داستان‌های این نویسنده معرفی کرده‌اند. به گفته آنها، این داستان یکی از پیچیده‌ترین، طولانی‌ترین و پرانرژی‌ترین نوشته‌های دیکنز به حساب می‌آید. این در حالی است که خانه‌ای در باد تعداد اندکی شخصیت دارد و از پیرنگ‌های فرعی زیادی برخوردار نیست. همین موارد اخیر، تولید یک مجموعه دنباله‌دار تلویزیونی از این داستان را سخت و مشکل می‌کند. به صورت سنتی، مجموعه‌های تلویزیونی معمولا دارای شخصیت‌های اصلی و فرعی زیاد و پیرنگ‌های فرعی متعددی است تا بتواند تماشاگران خود را حفظ کرده و به دنبال ماجراجویی‌های مختلف این شخصیت‌ها بکشاند.

نسخه تلویزیونی سال 2005 خانه‌ای در باد محصول شبکه بی‌بی‌سی است. این مجموعه در یک فصل 15 قسمتی تهیه شد. اپیزود اول این درام به صورت یک فیلم سینمایی ـ تلویزیونی 60 دقیقه‌ای تولید شد و بقیه قسمت‌های آن، ماجراهای داستان دیکنز را در 30 دقیقه تعریف کردند. فیلمنامه مجموعه را اندرو دیویس نوشت. از وی به‌عنوان خالق این مجموعه هم اسم برده می‌شود. وظیفه کارگردانی اپیزودهای مختلف مجموعه به دو کارگردان تلویزیونی انگلیسی جاستین چادویک (هشت اپیزود)‌ و سوزان وایت (هفت اپیزود)‌ سپرده شد. تماشاگران سینما و تلویزیون از بین این دو، چادویک را بخوبی می‌شناسند. او طی دو دهه گذشته و پس از همکاری با تعدادی از مجموعه‌های تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی «ماندلا: راه طولانی تا آزادی» (2013)‌ و «دختر دیگر بولینی» (2008)‌ را کارگردانی کرده است. چادویک ازجمله کارگردانانی است که پس از ورود به دنیای سینما، همکاری‌اش را با رسانه تلویزیون قطع نکرد. او سال 2011 فیلم سینمایی ـ تلویزیونی «دزدیده شده» را برای تلویزیون ساخت و در سال 2014 هم برای کارگردانی فیلم سینمایی ـ تلویزیونی «پول» دوباره پشت دوربین رسانه تلویزیون قرار گرفت.

جاستین چادویک، قصه مجموعه خانه‌ای در باد را افسانه‌ای سرشار از تعلیق و تنش معرفی می‌کند که درباره بی‌عدالتی و تبعیض در سیستم قضایی انگلستان در قرن نوزدهم است. در عین حال، وی تاکید می‌کند قصه مجموعه می‌تواند فاقد زمان و مکان باشد و تصویری کلی از نابرابری و بی‌عدالتی در سیستم‌های قضایی کشورهای مختلف در هر دورانی باشد. این کارگردان که خود از علاقه‌مندان داستان‌های دیکنز است، به تهیه‌کنندگان مجموعه پیشنهاد داد یک اقتباس تلویزیونی هشت ساعته از اثر تحسین‌شده این نویسنده کلاسیک تهیه و تولید کنند. این کار باعث شد تقریبا تمام شخصیت‌های حاضر در کتاب (و همچنین داستان‌ها و ماجراهای آنها) به صورت کامل در قصه مجموعه مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گیرند. با این حال، همسر تعدادی از شخصیت‌های مهم داستان در نسخه تلویزیونی حذف شدند تا ماجراهای قصه مجموعه یکدست‌تر و بهتر شود. تهیه‌کنندگان انگلیسی خانه‌ای در باد برای تامین هشت میلیون دلار هزینه تولید آن از دو شبکه تلویزیونی آمریکایی کمک گرفتند و گروهی از بهترین و سرشناس‌ترین بازیگران سینما و تلویزیون را برای بازی در نقش شخصیت‌های مختلف آن دعوت به همکاری کردند. گروه بازیگران مطرح مجموعه شامل کسانی مثل آنا مکسول مارتین، دنیس لاوسن، پاتریک کندی، کری مولیگان، گیلیان اندرسن، تیموتی وست، چارلز دتس، برن گورمن و هری ادن می‌شود. منتقدان تلویزیونی هم بازی‌های این بازیگران را ستودند و هم هنر کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی و فضاسازی آن را به این تحسین و تمجید زیاد منتقدانه باید رضایت بالای تماشاگران معمولی قاب کوچک را هم افزود.

تحلیلگران تلویزیونی عقیده دارند درام‌های دوره‌ای با صحنه‌آرایی‌های قدیمی و لباس‌های کلاسیک، همیشه جذابیت خاصی برای تماشاگران داشته و دارد. آنها فضاسازی خانه‌ای در باد را تحسین کرده و می‌گویند یکی از بهترین کارهای هنری چند دهه اخیر است که توانسته خیلی خوب توصیفات درون داستان دیکنز را به صورت تصویری در معرض دید بینندگان قرار دهد. نوع کار دوربین و حرکات آن هم در مجموع بدیع و قابل ذکر است. بسیاری از منتقدان تلویزیونی بر این باورند که از زمان پخش «غرور و تعصب» در سال 1995 تا به حال، خانه‌ای در باد یکی از بهترین درام‌های دوره‌ای تاریخ تلویزیون انگلستان و شبکه بی‌بی‌سی است. این تعریف‌ها درباره مجموعه‌‌ای است که خط اصلی داستان آن درباره سر لستر ددلاک و همسرش هاناریا در ملک شخصی‌شان است. هاناریا در سطح جامعه مورد تحسین است.

آشنایی‌ هاناریا با کاپیتان هادون باعث خلق یکسری اتفاقات و ماجراهای پیش‌بینی نشده می‌شود. این ماجراها شیوه زندگی مردم در قرن نوزدهم انگلستان را به نمایش می‌گذارد و نقبی به سیستم قضایی این کشور در آن دوران می‌زند. در عین حال، خط اصلی داستان به بررسی رواج شایعات مختلف بین اهالی یک شهر و همچنین تاثیرات مختلفی می‌پردازد که این شایعات روی زندگی آدم‌های جامعه می‌گذارد. منتقدان ادبی می‌گویند چارلز دیکنز هنگام نوشتن و خلق شخصیت‌های مختلف داستان خانه‌ای در باد، گروهی از آدم‌های واقعی را الگوی خود قرار داد. البته این کاری است که نویسنده به طور معمول برای عموم داستان‌های خود انجام می‌داد . این موضوع در زمان انتشار کتاب باعث بحث و جدل‌هایی در سطح عمومی شد، اما پخش مجموعه خانه‌ای در باد بدون حاشیه‌های اجتماعی بود.

تی‌وی گاید / مترجم: کیکاووس زیاری/ جام جم