10 سازه دوستدار محیط‌زیست

اکنون با آغاز سال جدید میلادی بسیاری از پایگاه‌های خبری جهان دست به اقدام جالبی زده‌اند و مجموعه‌ای از برترین خبرها و دستاوردهای علمی در حوزه‌های مختلف را در قالب مجموعه‌های مختلفی منتشر کرده‌اند. سرویس ابتکارات MSN در این باره در مقاله‌ای تعدادی از نوآورانه ترین سازه‌ها و طرح‌های معماری مبتنی بر فناوری‌های نوین را که در یک سال گذشته خبرهایی درباره آنها منتشر شده گردآوری کرده است. در این ایده‌های نوآورانه در این حوزه اهداف مختلفی مطرح شده است که می‌تواند پاسخگوی نیازهای ساکنان این کره خاکی در هر نقطه‌ای از دنیا باشد؛ اما آنچه می‌توان به عنوان ویژگی مشترک در این سازه‌های نوآورانه به آن اشاره کرد، توسعه پایدار است که در تلاش طراحان برای ساخت سازه‌های دوستدار محیط زیست نقش پررنگ‌تری به خود گرفته است.

1- نیروگاه بترسی

یکی از تحولات معماری که در یک سال گذشته چند بار در فهرست عناوین خبری مهم قرار گرفت، نیروگاه بترسی (Battersea) است. مجموعه‌ای از شرکت‌های بزرگ در حوزه معماری در تبدیل این نیروگاه ازکارافتاده سوخت فسیلی در جنوب رودخانه تایمز در لندن همکاری دارند. آنها قصد دارند از ساختمان نیروگاه بترسی و فضای اطراف آن برای ساخت مجموعه‌ای از آپارتمان‌ها، دفاتر اداری، فروشگاه و امکانات تفریحی استفاده کنند. قرار است تا چند سال آینده این بخش از لندن شاهد مجموعه‌ای از طرح‌های نوآورانه از میدان‌های عمومی چند طبقه منحنی شکل تا آسمانخراش‌هایی شامل مجموعه‌ای از واحدهای مسکونی و تجاری باشد. در این پروژه معماران بزرگی از جمله نورمن فاستر و فران گری در کنار رافائل وینیولی همکاری دارند.

2- باغ‌وحش دانمارک

از زمانی که باغ‌وحش‌ها ساخته شده هیچ تغییری در ساختار داخلی آنها ایجاد نشده است. در همه باغ‌وحش‌ها با هدف محافظت از انسان‌ها در برابر حیوانات، آنها داخل محوطه‌ای نگهداری می‌شوند؛ اما طراحان باغ وحش Givskud در دانمارک تصمیم گرفته‌اند به حیوانات آزادی بیشتری بدهند و در مقابل انسان‌ها را در محوطه محافظت شده‌ای قرار دهند. بر این اساس طراحان دانمارکی، باغ‌وحشی را طراحی کرده‌اند که در آن حیوانات با آزادی در محوطه بزرگی پرسه می‌زنند و بازدیدکنندگان از طریق معابر زیرزمینی و سازه‌های طبیعی پنهان حیوانات را تماشا می‌کنند. در این باغ وحش حیوانات در بخش‌های مختلف آمریکایی، آسیایی و آفریقایی دسته‌بندی شده‌اند. به این ترتیب بازدیدکنندگان می‌توانند بدون این که حیوانات متوجه حضور آنها شوند، از فاصله نزدیکی آنها را تماشا کنند.

3- شهر زیستی Binhal

این روزها طراحان و معماران بیش از هر زمان دیگری ملزم به در نظر گرفتن نگرانی‌ها و ملاحظات زیست‌محیطی هستند. در حقیقت توسعه پایدار به یکی از ضرورت‌های مهم در حوزه معماری تبدیل شده است؛ اما آنچه در شهر زیستی Binhal که در منطقه‌ای در نزدیکی شهر تیانجین در شمال چین احداث می‌شود در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی در ابعاد و سطحی گسترده‌تر است. قرار است در این شهر زیستی مجموعه ساختمان‌هایی احداث شود که می‌توانند تامین‌کننده نیازهای ساکنان خود باشند. در حقیقت این ساختمان‌ها هیچ پیامد زیست‌محیطی را در سطح منطقه بر جا نمی‌گذارند. پنج ساختمان فرهنگی جدید بین مسیرهای عبوری در نظر گرفته شده برای عابران پیاده ساخته خواهد شد و این در حالی است که مسیر عبور و مرور خودروها به زیرزمین و در منطقه‌ای خارج از این محدوده منتقل خواهد شد. نیروی برق موردنیاز این منطقه از طریق سیستم‌های انرژی خورشیدی و زمین‌گرمایی تامین می‌شود. علاوه بر این در این ساختمان‌ها سیستم‌های پیچیده ذخیره انرژی تعبیه خواهد شد.

4- بیمارستان بادبان‌های سفید

معمار روس، واسیلی کیوکین، از تصمیم خود برای احداث یک بیمارستان و مرکز آب درمانی خبر داده است. این بیمارستان به شکل یک کشتی بزرگ طراحی خواهد شد. این معمار قصد دارد این بیمارستان را به نخستین مرکز درمانی تبدیل کند که بیماران می‌توانند در آرامش دوران نقاهت خود را آنجا سپری کنند. این سازه از چهار برج شبیه بادبان‌های کشتی تشکیل می‌شود. قرار است کارکنان و کادر درمانی بیمارستان لباس‌هایی شبیه به ملوان‌ها بپوشند تا فضای این کشتی بیشتر به یک کشتی و تجربه یک سفر دریایی شباهت داشته باشد. این پروژه بلندپروازانه در شمال شرقی شهر تونس افتتاح خواهد شد. به گفته این طراح خوش ذوق مراجعه‌کنندگان به این بیمارستان احساس بیماری نمی‌کنند، بلکه احساس می‌کنند مهمان یک کشتی تفریحی هستند. اگر همه شرایط مهیا باشد ساخت این بیمارستان سه تا چهار سال به طول خواهد انجامید.

5- خانه‌ای از نوعی دیگر

گرچه شاید به نظر برسد این طرح در مقایسه با دیگر طرح‌های برتر در حوزه معماری چندان قابل توجه نیست، اما در حقیقت این سازه ‌ هنرمند معروف فرانسوی، استفان مالکا، در بردارنده حقایقی است که اهمیت توجه به پایداری و سازگاری‌های زیست‌محیطی در حوزه ساختمان‌سازی را مورد تاکید قرار می‌دهد. این ساختمان به طور کامل از درها و پنجره‌های اضافی ساخته شده است. در حقیقت او با هدف ایجاد سکونتگاهی برای افراد بی‌سرپناه این سازه‌ها را طراحی کرده است تا این افراد بتوانند در اینجا بدون نیاز به پرداخت هزینه، زندگی کنند. این خانه‌ها که از نظر شکل ظاهری شبیه خانه‌های درختی هستند از خانه‌های دیگر به عنوان تکیه‌گاه استفاده می‌کنند. این خانه‌ها در نمایشگاهی در هلند به نمایش گذاشته شده که با استقبال بازدیدکنندگان مواجه شده است. مالکا می‌گوید این کار واکنشی نسبت به افزایش حجم ضایعات و آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از شیوه‌های سنتی در حوزه ساخت و ساز است که می‌تواند راهکار مناسبی برای تامین نیازهای اولیه زندگی در مناطق محروم باشد.

6- کلبه‌ای در توده‌های برفی

کلبه Kezmarska توسط معمارانی از اهالی چک طراحی شده است که در منطقه‌ای در ارتفاعات تاتراس در اسلواکی ساخته خواهد شد. این سازه یک کابین برفی است که هیچ شباهتی به سازه‌های مشابه ندارد.

در حقیقت این سازه شبیه به یک مکعب غول پیکر است که در میان توده‌ای از برف به دام افتاده است؛ اما علاوه بر ساختار و شکل عجیب و غریب این سازه ویژگی‌های دیگری در آن یافت می‌شود که می‌تواند بسیار جالب توجه باشد. پنجره‌های بزرگ این سازه در زاویه‌ای قرار گرفته است که امکان ورود بیشتر نور ممکن به داخل ساختمان را فراهم می‌کند.

انرژی مورد نیاز این سازه از طریق صفحات خورشیدی تامین می‌شود. بعلاوه این سازه می‌تواند محل امنی برای استراحت اسکی‌بازها و کوهنوردان باشد. در اینجا سیستم‌های یکپارچه‌ای برای بازیافت گرما و فاضلاب در نظر گرفته شده است.

7- این خانه خمیده است

این ساختمان برای دو استاد دانشگاه بازنشسته طراحی و ساخته شده است. این سازه در منطقه‌ای در کره جنوبی قرار دارد. از آنجا که این ساختمان در یک دره ساخته شده است به منظور به دام انداختن سهم بیشتری از تابش محدود نور خورشید در این منطقه با شکل ظاهری منحصربه‌فردی طراحی شده است که دستیابی به این امکان را فراهم می‌کند. بنابراین می‌توان گفت این سازه از نظر شکل ظاهری به طور اختصاصی برای این منطقه بخصوص طراحی و ساخته شده است. معماری منحصربه‌فرد این سازه امکان بهره‌گیری چشم‌اندازی از دریاچه‌ای در آن نزدیکی را نیز برای ساکنان فراهم می‌کند. اتاق خواب، اتاق مطالعه، کتابخانه، سرویس بهداشتی، اتاق نشیمن و آشپزخانه از بخش‌های اصلی این ساختمان است که در سه طبقه مجزا قرار گرفته است. به لطف طراحی منحصربه‌فردی که دارد این سازه بدون نیاز به هرگونه ستون داخلی بنا شده است. بنابراین ساکنان این خانه می‌توانند ارتباط نزدیک‌تر و دوستانه‌تری با طبیعت اطرافشان داشته باشند و در عین‌حال از مهمانان خود در فضایی مفرح پذیرایی کنند.

8- ایستگاه قطار دانمارک

یکی دیگر از سازه‌هایی که در فهرست برترین سازه‌های نوآورانه سال قرار می‌گیرد طرح مربوط به یک ایستگاه قطار در دانمارک است؛ در این ایستگاه ترکیبی از یک پل پیاده‌رو در کنار ایستگاه قطار دیده می‌شود؛ این پل پیاده‌رو به گونه‌ای طراحی شده که به مسافران این امکان را می‌دهد بویژه در ساعت‌های شلوغ و پر رفت و آمد براحتی سوار قطار شده و از آن پیاده شوند. در ایستگاه‌های پر رفت و آمد در ساعت‌هایی از روز بخصوص صبح‌ها و بعد از ظهرها که زمان رفت یا برگشت کارمندان است مسافران با ازدحام جمعیت مواجه می‌شوند، اما این طراحی خاص برای ایستگاه قطار این مشکلات را کاهش می‌دهد. قرار است در آینده‌ای نزدیک در این ایستگاه جدیدترین قطار پرسرعت تردد داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود تا سه سال دیگر روزانه 8000 مسافر در این ایستگاه تردد داشته باشند.

9- موزه گوگنهایم هلسینکی

مسابقه معماری گوگنهایم جدید یکی از محبوب‌ترین رقابت‌ها در حوزه معماری است. امسال 1715 نفر در این رقابت شرکت کردند. از مجموع این طرح‌ها شش طرح به عنوان طرح‌های راه یافته به مرحله پایانی برگزیده شد. هدف از این مسابقه، طراحی یک موزه در سطح جهانی است. از میان طرح‌های راه یافته به فینال این طرح در فهرست برترین سازه‌های سال قرار گرفته است. نمای شیشه‌ای این سازه این امکان را فراهم می‌کند که در طول روز بخش‌های داخلی ساختمان از نور بیشتری بهره‌مند شود، در حالی که هنگام تاریکی شب درخشش خاصی در اطراف ساختمان ایجاد می‌شود. این طرح که در نگاه اول ساده به نظر می‌رسد یکی از طرح‌های راه یافته به مرحله نهایی است. سوال اساسی که در این مسابقه مطرح بوده این است که این موزه جدید چگونه می‌تواند به حضور حیاتی و معنی‌دار در هلسینکی ختم شود. راه یافتگان به مرحله نهایی باید طرح‌های خود را تا دو ماه آینده اصلاح و برای شرکت در مرحله نهایی آماده کنند. به برنده این مسابقه 135 هزار دلار (حدود 466 میلیون تومان) به عنوان جایزه تعلق می‌گیرد.

10- آپارتمان‌های نوآورانه

این طرح معماری که تحت عنوان Norra Tornen از آن نام برده شده است، یکی از جدیدترین طرح‌های معماری است که در خبرهای علم و فناوری به آن اشاره شده است. این سازه شیوه‌ای غیرمتعارف و متفاوت برای ساخت آپارتمان‌های چند طبقه و مرتفع است. قرار است این برج‌های دوقلو در مرکز شهر استکهلم ساخته شود. آنچه این سازه را متمایز می‌سازد استفاده از واحدهای مکعبی شکل به روشی نامنظم است. در این ساختمان‌ها علاوه بر واحدهای مسکونی، کتابخانه، فروشگاه، نمایشگاه، مکان‌های تفریحی برای بازی کودکان و همچنین باشگاه‌های ورزشی و دیگر مراکز عمومی ‌نیز در نظر گرفته شده است. ساخت این آپارتمان‌ها از چند ماه دیگر آغاز می‌شود، اما تاکنون تعدادی از واحدهای مسکونی این ساختمان پیش‌فروش شده است. افرادی که این ساختمان‌ها را پیش‌خرید کرده‌اند، می‌توانند دکوراسیون داخلی آن را بر اساس سلیقه خود انتخاب کنند.

MSN / مترجم: فرانک فراهانی‌جم