در سال 2008، «عماد مغنیه» از فرماندهان ارشد نظامی حزبالله در یک حادثه بمبگذاری در دمشق به شهادت رسید. این انفجار روز 12 فوریه 2008 درون یک خودروی میتسوبیشی پاجرو نقرهای رنگ در یکی از خیابانهای دمشق به وقوع پیوست که عماد مغنیه به شهادت رسید و دو نفر دیگر زخمی شدند.
علیرغم آنکه برخی گزارشها حاکی از نقش پشت پرده سازمان اطلاعات رژیم صهیونیستی بود، واشنگتنپست در گزارشی فاش کرد که این بمبگذاری عملیات مشترک موساد و سیا بوده است.
طبق این گزارش، روز 12 فوریه 2008، عماد مغنیه، در یک خیابانی آرام در دمشق در نزدیکی رستورانی در حال راه رفتن بود و در نزدیکی او تیمی از مأموران سیا، حرکات او را زیر نظر داشتند.
وقتی مغنیه به خودرویی پارک شده نزدیک شد، یک بمب که در یک تایر یدکی در پشت خودرو نصب شده بود، منفجر شد و موجب شد که مغنیه در همانجا به شهادت برسد.
یکی از مقامات سابق اطلاعاتی آمریکا میگوید: برنامهریزی این ترور به شیوهای بود که دولت آمریکا میتوانست به آن اعتراض کند و آن را لغو کند اما نمیتوانست آن را اجرا کند.
۲۵ بمب قبل از ترور مغنیه آزمایش شد
این مقام سابق آمریکایی میگوید که دستگاه اطلاعاتی آمریکا به ساخت این بمب کمک کرده است و به طور مداوم آن را در تأسیسات سیا در کارولینای شمالی مورد آزمایش قرار داده است تا اطمینان حاصل کند که این بمب تنها منطقهای را هدف قرار دهد که در نظر داشتند و خسارات ناخواسته به بار نیاورد.
وی ادامه داد: ما حدود 25 بمب منفجر کردیم تا اطمینان حاصل کنیم که کار خود را به درستی انجام میدهیم.
طبق این گزارش، همکاری بسیار نزدیک سرویسهای اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل نمایانگر اهمیت هدفی بود که آنها در نظر داشتند.
به گزارش واشنگتنپست، آمریکا هرگز به مشارکت در ترور مغنیه اعتراف نکرده است. تا بحال جزئیات اندکی درباره این عملیات مشترک سیا و موساد برای ترور مغنیه وجود داشته است و اطلاعاتی درباره شیوهای که بمب در خودرو کار گذاشته شده بود یا نقش دقیق آمریکا در این عملیات وجود نداشت.
بر اساس این گزارش، عملیات ترور مغنیه یکی از عملیاتهای بسیار پرخطر محرمانه آمریکا در سالهای اخیر به حساب میآید.
سناریویی برای قانونی جلوه دادن ترور مغنیه
مشارکت آمریکا در این عملیات ترور که توسط پنج نفر از مقامات اطلاعاتی سابق آمریکا تأیید شده است، در واقع عبور از مرزهای قانونی آمریکا به حساب میآید.
بر اساس این گزارش، مغنیه در کشوری مورد هدف قرار گرفته است که آمریکا با آن در جنگ نبوده است و بعلاوه در یک بمبگذاری خودرو به شهادت رسیده است و این تکنیکی است که برخی از حقوقدانان آن را نقض قوانین بینالمللی میدانند و مصداق قتل از طریق پیمانشکنی میدانند.
«مری الن اوکانل» استاد حقوق بینالملل دانشگاه «نوتردام» درباره این نوع ترور میگوید، «این یک نوع روش قتل است که گانگسترها و تروریستها از آن استفاده میکنند. این روش در واقع نقض قدیمیترین قوانین میدان رزم است».
مقامات سابق آمریکا که همگی آنها خواستند نامشان فاش نشود، مدعی شدند، مغنیه علیرغم آنکه در سوریه بود، به طور مستقیم در تسلیح و آموزش شیعیان عراق که نیروهای آمریکایی را هدف قرار میدادند، نقش داشت. بحثهای اندکی در دوران ریاستجمهوری جرج بوش در مورد استفاده از خودروی بمبگذاری شده به جای استفاده از دیگر وسایل برای ترور مغنیه صورت گرفته بود.
ترور مغنیه نیاز به مجوز جورج بوش داشت
یکی از این مقامات اطلاعاتی میگوید که مجوز ترور مغنیه نیازمند حکم ریاستجمهوری جرج بوش بود. دادستان کل، مدیر اطلاعات ملی، مشاور امنیت ملی و دفتر شورای قانونی وزارت دادگستری همگی این عملیات را تأیید کرده بودند.
این مقام سابق اطلاعاتی آمریکا ادامه داد که دریافت مجوز برای ترور مغنیه یک فرایند «سخت و خستهکننده بود». ما باید نشان میدادیم که او یک تهدید مداوم برای آمریکا است که سابقه طولانی در هدف قرار دادن آمریکاییها در بمبگذاری سال 1983 سفارت آمریکا در بیروت دارد.
وی ادامه داد: تصمیمی که ما میبایست میگرفتیم، تأیید قطعی این امر بود که این عملیات (علیه مغنیه) در واقع دفاع از خود است.
در کتابی به نام «قتل کامل: 21 قانون برای ترور»، «رابرت بائر» یکی از افسران سابق سیا مینویسد که چگونه به دنبال ترور مغنیه بوده است اما ظاهراً هیچگاه فرصت انجام چنین کاری را پیدا نمیکند. او مینویسد که بخش سانسور سیا، کتابش را مورد بررسی قرار داده است و او متأسفانه نتوانسته درباره توطئه حقیقی علیه مغنیه بنویسد.
«مارک رگو» سخنگوی نخستوزیر رژیم صهیونیستی در این باره گفت: ما در حال حاضر چیزی برای افزودن به این مطالب نداریم.
نقطه عطف در همکاری سیا و موساد
عملیات ترور مغنیه در دمشق یک سیرتکاملی فلسفی درون سرویسهای اطلاعاتی آمریکا است که بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001 به وقوع پیوسته است. قبل از آن، دولت آمریکا نظر مساعدی به عملیاتهای تروریستی اسرائیل نداشت.
یکی از مقامات سابق آمریکا میگوید که دولت بوش از تئوری ملی دفاع از خود برای قتل مغنیه استفاده کرده است و مدعی است که مغنیه کاملاً یک هدف قانونی بوده است زیرا به طور دائم علیه آمریکا و نیروهای این کشور در عراق توطئه چینی میکرده، به طور مداوم یک تهدید به حساب می آمده و دستگیری او ممکن نبوده است.
طبق گزارش واشنگتنپست، چنین منطقی موجب میشد که دیگر سیا قانون ممنوعیت ترور را که مربوط به سال 1981 میشد نقض نکند.
طبق گفته مقامات سابق سرویسهای اطلاعات آمریکا، سیا و موساد چندین ماه قبل از کشتن عماد مغنیه با یکدیگر همکاری داشتند تا وی را تحت نظر بگیرند و به این نتیجه برسند که بمب را کجا کار بگذارند.
مقامات اطلاعاتی آمریکا در مسیر انجام این عملیات در یک جلسه محرمانه به نمایندگان کنگره آمریکا اطمینان دادند که طی این عملیات خسارات ناخواستهای به بار نخواهد آمد.
دولت بوش، حزبالله و به ویژه مغنیه را تهدیدی برای آمریکا میدانست به طوری که در سال 2008، چند ماه بعد از شهادت مغنیه، «مایکل چرتوف» وزیر امنیت داخلی وقت آمریکا گفت که حزبالله در واقع تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا است و تصریح کرد که تهدید حزبالله به اندازهای است که تهدید القاعده در مقابل آن بسیار ناچیز است.
بر اساس این گزارش، مقامات آمریکا میگویند که مغنیه در برقراری ارتباط بین حزبالله با شبهنظامیان شیعه که با ایران همکاری داشتند، نقش محوری داشته است و «رایان کراکر» سفیر آمریکا در عراق گفته بود: تمام آنچه که میتوانم بگویم این است، تا زمانیکه مغنیه نفس میکشد، تهدید به حساب می آید؛ خواه در لبنان باشد، خواه در عراق یا هرجای دیگر، به هرحال او یک مأمور باهوش، دلسوز و موثر است.
یکی از مقامات سابق آمریکایی تصریح کرد که نشست محرمانهای در سال 2002 در سرزمین اشغالی برگزار شد که در آن افسران فرماندهی عملیات ویژه مشترک (JSOC) و رئیس سرویس اطلاعات نظامی اسرائیل حضور داشتند. یکی از موضوعاتی که در این نشست مطرح شد، موضوع چشمانداز قتل مغنیه به شیوهای کاملاً فی البداهه بود به طوریکه میزبانان صهیونیستی آنها بسیار شگفتزده شدند.
واشنگتنپست گزارش کرد که هنوز مشخص نیست که آیا مأموران سیا برای اولین بار به مکان مغنیه در دمشق پی بردند یا خیر اما محل زندگی او درست یک سال قبل از اینکه به شهادت برسد، مشخص شده بود.
یکی از مقامات اطلاعاتی سابق آمریکا میگوید که این اسرائیلیها بودند که به سیا پیشنهاد دادند که عملیات مشترکی برای قتل مغنیه در دمشق صورت دهند.
ترور مغنیه در بحبوحه مهار برنامه هسته ای ایران و سوریه
به گزارش واشنگتنپست، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا «سیا» زیرساختهای پیشرفته مخفیانهای در دمشق داشت که اسرائیلیها میتوانستند از آن استفاده کنند.
طبق این گزارش، عملیات هدف قرار دادن مغنیه در زمانی به وقوع پیوست که سیا و موساد همکاری نزدیکی برای مهار برنامه هستهای سوریه و ایران داشتند. سیا به موساد در زمینه شناسایی رأکتور هستهای سوریه کمک کرد و موجب شد که صهیونیستها در سال 2007، تأسیسات هستهای سوریه را هدف حملات خود قرار دهند و اسرائیل و آمریکا فعالانه در تلاش بودند که در برنامه هستهای ایران نیز خرابکاری به وجود آورند.
واشنگتنپست ادامه داد، وقتی مکان مغنیه در دمشق مشخص شد، سازمانهای اطلاعاتی، یک پروفایل «الگوی زندگی» وی را تدوین کردن تا برنامههای او را مورد بررسی قرار دهند. مقامات موساد پیشنهاد دادند که میتوانند از پیادهرویهای گهگاه او هنگام غروب به نفع خود بهره برند زیرا در آن زمان محافظانش همراهش نبودند. افسران سیا که تجارب گستردهای داشتند یک مکان امن در ساختمانی نزدیکی آپارتمان او برای خود فراهم آوردند.
طبق این گزارش، برنامهریزی برای این عملیات کامل بود. پیشنهاد اسرائیلیها برای قرار دادن یک بمب در خورجین یک دوچرخه یا موتوسیکلت رد شد زیرا این نگرانی وجود داشت که وسیله منفجره خوب کار نکند. این بمب به طور مداوم مورد آزمایش قرار گرفته بود تا میزان خسارات اندک شود. مکانی که مغنیه در آنجا ترور شد، در نزدیکی یک مدرسه دخترانه بود.
بمبی که مغنیه را شهید کرد
یکی از مقامات آمریکایی میگوید که این بمب بارها در «هاروی پوینت»، جایی در کارولینای شمالی مورد آزمایش قرار گرفت. مقامات در نهایت به این نتیجه رسیدند که بمبی را در اختیار دارند که بدون ایجاد خطر کشته یا زخمی شدن دیگران، قابل استفاده است.
این گزارش مدعی شد که در حین این عملیات، سیا و موساد فرصت ترور «قاسم سلیمانی» یکی از فرماندهان ارشد سپاه قدس را داشتند زیرا به همراه مغنیه پیادهروی میکرد و یکی از مقامات سابق آمریکایی میگوید: در آن زمان دو مرد آنجا ایستاده بودند، درست در یک مکان و یک خیابان، تمام کاری که آنها (سیا و موساد) لازم بود انجام دهند، فشار دادن یک دکمه (برای انفجار بمب) بود.
ادعای واشنگتن پست درباره چرایی زنده ماندن قاسم سلیمانی
واشنگتنپست به نقل از این مقامات ادامه داد، علیرغم آنکه فرصت ترور قاسم سلیمانی هم به وجود آمده بود، اما عاملان این عملیات مجوز قانونی برای ترور سلیمانی را نداشتند، زیرا در آن زمان حکم ریاستجمهوری آمریکا را برای چنین کاری نداشتند.
حزبالله بعد از این حادثه تروریستی، رژیم صهیونیستی و موساد را محکوم کرد و بلافاصله بعد از آن دفتر «ایهود اولمرت» نخستوزیر وقت رژیم صهیونیستی بعد از کشته شدن مغنیه در بیانیهای در سال 2008، گفت: اسرائیل هرگونه تلاش گروه های تروریستی را برای نسبت دادن هرگونه مشارکت اسرائیل در این حادثه رد میکند. ما هیچ چیز برای افزودن به این مطلب نداریم. (باشگاه خبرنگاران)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد