رفتار ابهام برانگیز اردن

پس از اعلام خبر سوزاندن خلبان اردنی به دست داعش دو رویکرد قابل تامل از سوی اردن صورت گرفت. از یک سو اردن از اعدام الریشاوی از اعضا داعش خبر داده و از سوی دیگر خبر آزادی شیخ المقدسی از سران القاعده منتشر شد. این رفتار این سوال را ایجاد می‌کند که چگونه اردن یک عضو نه چندان مطرح داعش را اعدام می‌کند در حالی که عضو برجسته القاعده را آزاد می سازد.؟ در این زمینه چند سناریو مطرح است.

کد خبر: ۷۶۸۰۱۲

با توجه به اختلافات میان داعش و القاعده نگاه خوش بینانه آن است که اردن با آزادی القمدسی به دنبال استفاده از القاعده علیه داعش است. با توجه به اینکه القاعده و داعش مانند سایر گروه‌های تروریستی ماهیتی ضد بشری و دست ساخته غرب دارد سناریو مذکور کمی دور از ذهن می آید و یا حداقل آن است که از بعد عقلانی قابل پذیرش نیست و اردن با اجرای این سناریو با اشتباهی استراتژیک مواجه شده است که در آینده هزینه‌های بسیاری برای این کشور و منطقه خواهد داشت.

در این میان چند نکته قابل توجه است. اول آنکه شکست‌های گروه‌های تروریستی نظیر داعش و النصره موجب شده تا آمریکا عملاً از آنها ناامید شده و چون تروریسم پیاده نظام آمریکا در منطقه است به دنبال نیروی جایگزین به جای آن است.

با توجه به ساختار القاعده و جایگاه آن در منطقه می‌توان گفت که آمریکا به دنبال احیای القاعده به عنوان جایگزین داعش و النصره است. نکته دیگر آنکه در برخی از مناطق از جمله یمن در حالی سیاست‌های امریکا با شکست مواجه شده که القاعده به عنوان عنصری بحران ساز ایفای نقش می‌کند. این سناریو مطرح است که امریکا با آزاد سازی سران القاعده از جمله القمدسی سعی در تقویت القاعده در این مناطق برای بحران سازی بیشتر دارد. این سناریو دارای دو بخش است از یک سو القاعده به کشتار مردم و مقابله با انصارالله می‌پردازد و از سوی دیگر زمینه ساز دخالت نظامی آمریکا در یمن می شود چنانکه منابع خبری از اعزام ناو ‌امریکا و فرانسه به یمن خبر دادند.

به هر تقدیر اقدام اردن در اعدام عضو نه چندان مطرح داعش و آزاد کردن عضو ارشد القاعده با هر هدفی که باشد در نهایت به تشدید بحران در منطقه منجر می‌شود که جز اجرایی ساختن اهداف آمریکا نتیجه‌ای به همراه نخواهد داشت.