زحمت مردانه، دستمزد زنانه

اگر به سختکوشی است، هر دو تلاش می‌کنند. اگر به فشار کاری است، هر دو تحت فشارند. اگر به نیاز مالی است، هر دو دارند، ولی حکایت این دو با این همه وجه اشتراک، حکایت آسمان است و زمین، به همان اندازه دور، به همین اندازه متفاوت.

زن و مرد در بازار کار ایران هیچ‌گاه با یک معیار سنجیده نشده‌اند، حتی اگر توانایی‌های مشابهی داشته‌اند و در یک رده شغلی نشسته‌اند. این تفاوت زنان و مردان در محیط‌های کاری است که گرچه برای مردها خوشایند است و حق تلقی می‌شود، ولی برای زن‌ها دلسردکننده است و یاس‌آور.

دیروز وزیر رفاه اما به حمایت از زنان بلند شد؛ مردی که می‌داند در بازار کار تبعیض حاکم است و دستمزدهای زنان حتی اگر از جان مایه بگذارند و با همه قوا کار کنند، باز هم از مردان هم‌رده‌شان کمتر است.

علی ربیعی روز گذشته وکیل مدافع زنان شد، بی‌پرده اعلام کرد حقوق زنان در محیط‌های کاری رعایت نمی‌شود و تاکید کرد که با دستمزدهای ناعادلانه باید مقابله شود.

او این حرف‌ها را زد تا برسد به یک معضل دیگر، به‌زنانه‌شدن مشاغل خدماتی، به شغل‌هایی که در یک تقسیم‌بندی ناعادلانه به اسم زنان خورده است.

مشاغل خدماتی جزو پایین‌ترین رده‌های شغلی است و معمولا هم با کمترین حقوق و مزایا، این شغل‌ها را به زنان می‌دهند، چون اغلب مردان حاضر به انجامش نیستند یا در ازای انجامش دستمزد بیشتری می‌خواهند، برای همین بازار کار، زن‌ها را دستچین می‌کند با کمترین توقع با بیشترین فرمانبرداری.

این مرزبندی سنتی، دیروز مورد انتقاد وزیر رفاه بود. او گفت سهم زنان از بازار کار فقط مشاغل خدماتی نیست، اما این را نگفت که اجبار برای تامین معاش است که گروهی از زنان را به داشتن این شغل‌ها قانع می‌کند و حتی بسیاری از آنها را وادار به حفظ این شغل‌ها با چنگ و دندان.

این همان شباهت مردان و زنان است که البته در بازار کار دیده نمی‌شود، آن هم به این دلیل که هنوز عده‌ای سرسختانه باور دارند زنان به اندازه مردان به کار و درآمد نیاز ندارند.

کسانی که این را می‌گویند حتما از اوضاع جامعه بی‌خبرند، از فشار تورم کشنده بر خانواده‌ها، از افزایش جمعیت زنان سرپرست خانوار و از کثرت زنان خودسرپرست که انگیزه‌هایی قوی برای ورود به محیط‌های کاری دارند.

زن را نمی‌شود از بازار کار حذف کرد، اما می‌شود شرایط کاری‌اش را تسهیل کرد و او را به اندازه جانی که وسط می‌گذارد و تخصص و مهارتی که ارائه می‌دهد، سنجید. حرف دیروز وزیر رفاه این بود؛ خواسته‌ای که جز با تلاش دولت برای برداشتن تبعیض‌ها محقق نمی‌شود.

مریم خباز ‌- گروه جامعه