نقش‌های تکراری را متفاوت بازی می‌‌کنم

شما در سریال «خواب و بیدار» ساخته مهدی فخیم‌زاده نقش سرهنگ را بازی کرده بودید و در سریال فوق سری هم نقش سرهنگ را به عهده داشتید. وقتی نقش سرهنگ نادری به شما پیشنهاد شد احساس نکردید ممکن است نقش‌تان تکرار همان نقشی باشد که در سریال خواب و بیدار به عهده داشتید؟

نه، با توجه به شناختی که از مهدی فخیم‌زاده دارم، می‌دانستم او نقش تکراری برایم در نظر نگرفته است. این ویژگی‌ فخیم‌زاده است که همیشه نقش‌های مختلف به بازیگران می‌دهد. ممکن است یک بازیگر در دو اثر متفاوت او نقش پلیس یا خلافکار را بازی کند، اما حتما آن پلیس یا خلافکار به لحاظ ویژگی‌های شخصیتی متفاوت از کارهای قبلی است.

به یاد دارم وقتی قرار شد با فخیم‌زاده سریال «حس سوم» را کار کنم به شوخی به او گفتم باز هم من را برای نقش پلیس در نظر گرفتی که او خطاب به من گفت نه این بار سردسته خلافکاران هستی!

فخیم‌زاده روی فیلمنامه و شخصیت‌پردازی‌ها خیلی حساسیت دارد. او یکی از معدود کارگردانان کار بلدی است که ذائقه مخاطب را بخوبی می‌شناسد و همیشه با ساخته‌هایش آنها را جذب می‌کند. من مطمئن بودم ‌ سریال فوق سری با این‌که در ایام نوروز که بسیاری از مردم در مسافرت به سر می‌برند، پخش می‌شود، اما می‌تواند با استقبال بسیار گسترده‌ای از سوی مردم بویژه خانواده‌ها و جوانان روبه‌رو شود.

فخیم‌زاده از همه خلاقیت خود برای جذب مخاطب بهره برد و مانند اغلب کارهایی که تاکنون ساخته در این سریال نیز بازی در دو نقش مثبت و منفی را به عهده گرفت که خود همین نکته در جذب مخاطبان این سریال موثر بود. از سوی دیگر ریتم کار بسیار خوب بود و مخاطب را خسته نمی‌کرد.

فکر می‌کنم با این اوصاف حضور فخیم‌زاده در مقام کارگردان شما را برای بازی در سریال فوق سری متقاعد کرد؟

بله، علت عمده و اصلی پذیرش بازی در این سریال، حضور آقای فخیم‌زاده به عنوان کارگردان و همبازی شدن با او بود. من از کار کردن با او لذت می‌برم چون حرف‌ یکدیگر را خوب درک می‌کنیم. بازی در سریال فوق سری بعد از سریال‌های خواب و بیدار، حس سوم، تنهاترین سردار و ولایت عشق پنجمین همکاری من با فخیم‌‌زاده بود. به همین دلیل هر وقت پیشنهاد بازی در کارهایش را می‌دهد با جان و دل می‌پذیرم.

فخیم‌زاده در کنار کارگردانی، بازیگری هم می‌کند. به نظر شما بازیگر بودن یک کارگردان چه تاثیری بر کیفیت کار دارد؟

به نظرم بازیگر بودن کارگردان یک امتیاز است. آقای فخیم‌زاده با مقوله بازیگری بخوبی آشناست و تاکنون نقش‌های زیادی بازی کرده است. همین باعث می‌شود به بازیگران هم اجازه بدهد نظرشان را درباره نقش‌هایشان براحتی عنوان کنند. من تجربه بازی در کار‌های تاریخی، اجتماعی و پلیسی را دارم. به همین دلیل می‌توانم او را جزو کارگردانانی به شمار آورم که به کارش مسلط است و می‌داند از بازیگر چه می‌خواهد.

معمولا شخصیت سرهنگ‌ در آثار پلیسی خشک و جدی طراحی می‌شود، اما شما در سریال فوق سری سعی کردید تصویری که از سرهنگ احمد نادری به مخاطب ارائه می‌دهید، مهربان و جدی باشد. این ویژگی شخصیتی سرهنگ در فیلمنامه بود یا هنگام اجرا به آن رسیدید؟

تم اغلب کارهایی که مهدی فخیم‌زاده ساخته، جدی و همراه با رگه‌های طنز است. این طنازی فخیم‌زاده در آثارش را دوست دارم، چون بموقع از طنز در یک اثر اجتماعی و جدی استفاده می‌کند. این رگه‌های طنز در سریال خواب و بیدار هم وجود داشت. بنابراین می‌توان گفت طنز در همه کارهای او وجود دارد و سریال فوق سری هم از این قاعده مستثنا نبود.

در طرح قصه سریال فوق سری به نویسندگی آقای تراب‌نژاد اشاره شده بود که سرهنگ نصراللهی و نادری با یکدیگر رفت و آمد خانوادگی دارند و همین صمیمت بین آنها باعث شده با یکدیگر کل‌کل کنند. وقتی فیلمنامه را خواندم متوجه شدم رابطه بین علی و احمد به هیچ‌وجه خشک و رسمی نیست، به همین دلیل سعی کردم در بازی این ویژگی را بدرستی اجرا کنم. البته فخیم‌زاده در مقام کارگردان تذکرات لازم را به بازیگران می‌داد و ضمن این‌که در بازنویسی هم نظارت داشت. بنابراین خودش تاکید داشت که لحظات شوخی‌ بین علی و احمد وجود داشته باشد.

فکر می‌کنم شخصیت سرهنگ نادری برای مخاطبان قابل باور بود و او را پذیرفته بودند. در مجموع شخصیت‌هایی که در این سریال معرفی شدند همگی تفاوت‌های کاریزماتیک زیادی برای بینندگان داشتند. هیچ کدام از شخصیت‌های سریال فوق سری شبیه کارهای قبلی آقای فخیم‌زاده نبود و همه چیز از کارگردانی گرفته تا ساختار و بازی‌ها برای مخاطبان جذاب و نو بود.

ضمن این‌که من همیشه در انتخاب فیلمنامه‌هایی که به دستم می‌رسد تمام ظرفیت‌ها را بررسی می‌کنم و نمی‌خواهم خدای ناکرده در نقشی کلیشه شوم که دیگر مخاطب تحمل دیدن مرا در آن نقش و شخصیت نداشته باشد. از همین رو همیشه پتانسیل بالای شخصیت‌ها و این‌که چه مقدار جای کار دارند، برای من مهم است.

برای اجرای شخصیت سرهنگ نادری ما به ازای بیرونی هم داشتید؟

معتقدم گیرنده‌های حسی بازیگران نسبت به افراد عادی جامعه قوی‌تر است و سعی می‌کنند دیده‌ها و شنیده‌هایشان را در جایی از ذهنشان نگهداری کرده و بعد بموقع و برای ایفای نقش‌های مختلف از آن استفاده کنند. بنابراین من از هر آنچه‌ اطرافم می‌گذرد، راحت نمی‌گذرم و سعی می‌کنم الگوی درستی را انتخاب کنم. برای این کار باید حافظه قوی داشته باشیم.

برای ایفای نقش سرهنگ نادری هم این طور نبود که برای بازی در این نقش تحقیق کنم، چون قبل از این سریال هم نقش‌های پلیسی را تجربه کرده بودم و نسبت به این گونه نقش‌ها آشنایی داشتم. در مجموع با بهره بردن از تجربیات خودم و توضیحات کارگردان سر صحنه به نقش نزدیک می‌شوم. البته زمان تولید سریال فوق سری مشاوری از نیروی انتظامی سرصحنه حضور داشت و در هر جایی از کار که به راهنمایی نیاز داشتیم با وی مشورت می‌کردیم.

شوخی میان افسران پلیس در بخش‌هایی از سریال فوق سری خیلی زیاد می‌شود، به حدی که خیلی شخصیت‌ها برای مخاطب باورپذیر نیست، حتی گاهی مرز جدی و شوخی مشخص نیست. به نظرتان بهتر نبود طنازی‌های کار کمتر می‌شد؟

به هر حال مخاطب تلویزیون با نوع کار فخیم‌زاده آشناست و می‌داند در کارهایی که او می‌سازد رگه‌های طنز وجود دارد. جابه جایی سرهنگ نصراللهی و ناصر پاپتی فضا , بستر مناسبی برای شوخی و طنز به وجود آورده بود.

وقتی قرار می‌شود سرهنگ نصراللهی به جای ناصر پاپتی وارد باند خلافکاران شود، سعی می‌کند لحن، راه‌رفتن و شخصیت او را تقلید کند و همین ناخودآگاه لبخند را به لب تماشاگران می‌نشاند و فخیم‌زاده هم تلاش کرد این صحنه‌ها را همراه با طنازی بیشتری ارائه کند. کل‌کل‌های نادری و نصراللهی هم فضای کار را کمدی کرده بود.

به نظرم طنازی قصه سریال فوق سری بخوبی با دیگر بخش‌های سریال عجین شده بود و اصلاً این طور نبود که بخش‌های طنز جدا از بخش‌های جدی باشد و تو ذوق بزند. در واقع فخیم‌زاده با هنرمندی این بخش‌ها را به شکل موازی جلو برده و در هم تنیده است. معتقدم به بخش کمدی این سریال ایرادی وارد نیست.

ضمن این‌که ما سریال فوق سری را برخلاف دیگر آثار نمایشی مناسبتی در نهایت آرامش کار کردیم، چون از ابتدا قرار بود برای نوروز ساخته نشود. حدود هفت ماه تصویربرداری سریال طول کشید. زمانی که قسمت آخر سریال را کار می‌کردیم به ما اعلام شد این سریال در ایام نوروز پخش می‌شود، اما این باعث نشد حتی قسمت آخر را باشتاب ضبط کنیم.

فکر می‌کنم علاقه زیادی به ایفای نقش پلیس دارید، چون در سریال«جاده قدیم »هم که در نوبت پخش قرار دارد، نقش پلیس را بازی کرده‌اید؟

بله، در آن سریال هم نقش یک پلیس را بازی می‌کنم. البته نقشی که در جاده قدیم دارم هم با دیگر نقش‌هایم فرق دارد و سعی کرده‌ام یک پلیس متفاوت را برای مخاطبان به تصویر بکشم. ضمن این‌که معتقدم بازیگر باید این هنر را داشته باشد تا بتواند نقش‌های هر چند تکراری را متفاوت بازی کند. اگر بازیگر این هنر را نداشته باشد، پس چه فرقی با یک فرد عادی دارد؟

خوشبختانه تا امروز هم بیشتر نقشه‌هایم با استقبال مناسبی از سوی مخاطبان روبه‌رو شده و مردم مرا در آن نقش‌ها پذیرفته‌اند و هیچ وقت از انتخاب‌های خود نادم و پشیمان نشده ام.

آیا بعد از چهل سال و اندی فعالیت در عرصه هنر، کوتاهی و بلندی نقش برایتان اهمیت دارد؟

وقتی من به کارگردانی اعتماد داشته باشم نقش کوتاه هم در کارش بازی می‌کنم. کوتاهی یا بلندی نقش برایم اهمیت ندارد، بلکه نقش باید تاثیرگذار بوده و باری به هر جهت نباشد.

فاطمه عودباشی ‌/‌ گروه رادیو و تلویزیون