حوثی‌ها و نبرد در چند جبهه

حال این مبارزه وارد مرحله جدیدی شده و آنها از یک سو با شبه‌نظامیان القاعده در برخی مناطق می‌جنگند و در سوی دیگر به مقابله با حملات جنگنده‌های عربستانی می‌پردازند که از حدود سه هفته پیش آغاز شده است.

رودررو با منصور هادی

طی یک سال گذشته و با انجام گفت‌وگوهای ملی میان نمایندگان جنبش انصارالله و مقامات دولتی، اختلافات میان طرفین بیش از پیش مشخص شد. یکی از انتقاداتی که حوثی‌ها طی این مدت نسبت به مقامات دولتی داشتند، فساد گسترده‌ای بود که از دوران حکومت علی عبدالله صالح در یمن باقی مانده بود. گفت‌وگوهای ملی نیز با هدف پایان دادن به همین موضوعات آغاز شد، اما کارشکنی مقامات دولتی بسرعت باعث بی‌نتیجه ماندن این روند شد. کارشکنی دولتی‌ها را می‌توان در جریان تدوین قانون اساسی و بحث فدرالی شدن یمن مشاهده کرد.

اواسط دی‌ماه بود که عبدربه منصور هادی رئیس‌جمهور پس از دریافت پیش‌نویس قانون اساسی جدید، از اجرای طرح ایالت‌های شش گانه و فدرالی شدن کشورش خبر داد. وی بدون اشاره به این‌که چگونه فدرالی شدن می‌تواند مشکلات یمن را در زمینه‌های مختلف ازجمله اقتصادی، امنیتی و سیاسی حل کند، افزود یمن با نظام فدرال به یک کشور ثروتمند تبدیل خواهد شد.

مقامات جنبش انصارالله بسرعت با این موضوع مخالفت کرده و گفتند انصارالله مشکلی با اصل تشکیل دولت فدرالی ندارد، اما معتقد است تقسیم‌بندی ارائه شده در پیش نویس قانون اساسی یمن، نادرست، سیاسی و تامین‌کننده منافع برخی قدرت‌ها و برخی طرف‌های داخلی است. دقت به جزئیات این طرح، این گفته انصارالله را بیش از پیش تائید می‌کرد. بر اساس گزارش‌ها، در پیش نویس قانون اساسی جدید یمن درخصوص موضوع طرح تقسیم این کشور به شش ایالت تلاش شد تا تماس مناطق مرزی تحت کنترل حوثی‌ها با عربستان به حداقل برسد و این تماس فقط در صعده در شمال این کشور امکان‌پذیر باشد.

یکی دیگر از موضوعاتی که حوثی‌ها نسبت به آن اعتراض داستند، وضع اسفناک معیشت مردم یمن و بی‌توجهی مقامات دولتی نسبت به آن بود. این مسائل در کنار یکدیگر باعث شد تا اعتراضات حوثی‌ها با حمایت گسترده مردم یمن روز به روز بیشتر شود. در نهایت پس از ماه‌ها تظاهرات مسالمت آمیز مردمی برای مبارزه با فساد و تروریسم، نیروهای جنبش انصارالله کنترل صنعا پایتخت این کشور را به دست گرفتند. اما این امر به مذاق بسیاری از مخالفان داخلی خوش نیامد و همین مساله باعث شد تا با وجود توافق اولیه بین دولت وقت یمن و جنبش انصارالله برای برخی اصلاحات سیاسی و اقتصادی، عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور یمن به ناگهان استعفا و به شهر عدن فرار کند.

نبرد با القاعده

پس از آن بود که حوثی‌ها برای تثبیت موقعیت خود در یمن شروع به پیشروی در مناطق این کشور کردند. یکی از پیشروی‌های مهم حوثی‌ها به سمت منطقه باب المندب بود؛ یکی از حساس‌ترین مناطق نفتی و ترافیکی در شمال که هم مرز با عربستان سعودی است. اما اتفاق مهم زمانی افتاد که آنها وارد استان مرکزی البیضا شدند. آنجا بود که قبایل ساکن در آنجا و شبه نظامیان القاعده به مقابله و نبرد با آنها پرداختند. اما آن‌طور که رسانه‌ها گزارش دادند شبه نظامیان القاعده نقش بسزایی در تحریک قبایل برای مقابله با حوثی‌ها داشتند.

طی سال‌های گذشته منطقه البیضا به عنوان یکی از مراکز مهم حضور القاعده و شبه‌نظامیان در نظر گرفته می‌شود. با وجود حملات پهپادهای آمریکایی، القاعده توانست حضور خود در این منطقه را گسترش دهد. آنها با نفوذ در داخل جوامع محلی و بهره‌برداری از عصبانیت افرادی که عزیزانشان به صورت اشتباهی به دلیل این حملات کشته شده‌اند، حضور خود در بین مردم و قبایل مختلف را تقویت کردند. القاعده با گذشت زمان حضور خود در این مناطق را مستحکم‌تر کرد و در اوایل سال 2012 بود که توانستند کنترل یکی از شهرهای مهم این منطقه به نام رداع را به دست بگیرند. طی چند ماه گذشته رداع به مرکز اصلی نبرد میان حوثی‌ها و تروریست‌های القاعده تبدیل شده است.

در واقع حوثی‌ها نبردی را علیه القاعده در مناطق این کشور آغاز کرده‌اند که پهپادها و جنگنده‌های آمریکایی نتوانسته‌اند طی این مدت توفیقی در آن داشته باشند. علی البخیتی، سخنگوی حوثی‌ها در آغاز حملات این جنبش علیه القاعده اظهار کرد: ده‌ها مرد مسلح کاری را انجام دادند که پهپادهای آمریکایی، ارتش یمن، نیروهای پلیس و سه میلیارد دلار اختصاص یافته برای نبرد علیه القاعده قادر به انجام آن نبود.

با ادامه موفقیت حوثی‌ها در مناطق مختلف یمن، دخالت‌های عربستانی‌ها آغاز شد. در همین زمینه سران قبایل در استان نفتخیز مارب در یمن اعلام کردند دولت ریاض به منظور جلوگیری از نفوذ حوثی‌ها در این استان، تلاش‌های خود را تشدید کرده و به تسلیح قبایل و ایجاد تفرقه بین آنها می‌پردازد. استان مارب تامین‌کننده اصلی سوخت و انرژی یمن است. شواهد موجود نشان داد شورای همکاری خلیج‌فارس به‌دلیل ترس از آنچه تقویت و گسترش نفوذ ایران در منطقه می‌نامد، بار دیگر به حمایت از گروه‌های تندرو و سلفی و قبایل طرفدار آنها روی آورد و حتی از گروه تروریستی داعش حمایت کرد؛ یعنی مشابه آنچه در سوریه در قالب پشتیبانی سعودی‌ها و قطری‌ها از داعش و جبهه النصره مشاهده شد.

در برابر تجاوزگران سعودی

اما این روش‌ها نیز برای مقابله با قدرت گرفتن حوثی‌ها کارساز نبود و آنها توانستند برخی از مناطق را از دست القاعده خارج کنند و در ادامه پیشروی‌های خود وارد شهر عدن و محل اقامت رئیس‌جمهور فراری یمن شوند. به دنبال این اتفاقات و حوادث بود که عربستان سعودی اوایل فروردین به بهانه حمایت از رئیس‌جمهور مستعفی یمن، در این کشور دست به اقدام نظامی زد و چند نقطه را هدف قرار داد.

در واکنش به این حملات، علی العماد، عضو ارشد جنبش انصارالله گفت: «این تجاوزی آشکار است و ما با آن مقابله به مثل می‌کنیم. اقدام سعودی‌ها تمام مردم یمن را متحد کرده و آل‌سعود بهای این اقدام را خواهد پرداخت.» در همین حال، پس از تجاوز آشکار سعودی‌ها به یمن منابعی در قبایل یمنی گزارش دادند هزاران نفر از اعضای جنبش انصار‌الله در استان صعده در طول مرز عربستان سعودی مستقر شدند. همچنین در روزهای ابتدایی این تجاوز، نیروهای حوثی نیز با حمله موشکی به خاک عربستان، پروازهای هفت فرودگاه در جنوب این کشور را تا اطلاع ثانوی متوقف کردند.

حال با گذشت نزدیک به سه هفته از آغاز حملات متجاوزانه جنگنده‌های عربستانی، بیشتر کارشناسان بر این موضوع تاکید دارند که با مقاومت نیروهای حوثی، عربستانی‌ها هیچ دستاوردی نداشته‌اند. در این میان، یک منبع آگاه در ارتش عربستان تهدید کرد این کشور هم‌اکنون در حال بررسی طرح حمله نظامی زمینی به یمن است. در مقابل این ادعا، نیروهای انصارالله اعلام کرده‌اند که با هرگونه تجاوز زمینی خارجی قاطعانه برخورد خواهند کرد.