تاثیر فیلم‌های جنایی بر افراد

فیلم‌ها اغلب پدیده خشونت را گسترش نمی‌دهند، بلکه افرادی که به آن نگاه می‌کنند و بسترهای پذیرش آن خشونت را در خود می‌بینند و از نبود آرامش کافی در زندگی‌شان برخوردارند به سمت رفتارهای خشونت‌بار می‌روند.

صفحات حوادث روزنامه‌ها نیز هیچ‌گاه گسترش‌دهنده خشونت نیستند. زیرا وقتی خبر از دستگیری مجرمی یا مجازات او می‌دهند، افراد جامعه متوجه می‌شوند در صورتی که مرتکب جرمی شوند، دستگیر و به‌سزای عمل خود می‌رسند. این موضوع نقش پیشگیری دارد و افراد را از عاقبت جرم مطلع می‌کند.

در جنایتی که در خیابان ایتالیا رخ داد، پسر جوانی به نام هوتن خواهر و پدر خود را به قتل رساند. این جوان پس از دستگیری و در ادامه بازجویی مدعی شد که پس از تماشای یک فیلم در ماهواره از آن الگوپذیری کرده و دو عضو خانواده‌اش را به قتل رسانده است. این فرد خود باید دچار مشکلات روحی و روانی باشد که توانسته با الگوپذیری از یک فیلم یا داستان پلیسی این چنین پدر و خواهرش را که صمیمی‌ترین عضو خانواده‌اش بوده‌اند به قتل برساند. شاید اگر او در خانه، محیط کار یا جامعه از فضای آرامی برخوردار بود این چنین یک فیلم نمی‌توانست در ذهن و وجود او رسوخ کند و با الگوگیری از آن دست به جنایت بزند یا پس از قتل برای صحنه‌سازی از آن الگوپذیری کند.

هر فردی به خودی خود بزهکار نیست بلکه شرایط اجتماعی، خانوادگی، فرهنگی، اقتصادی، مشکلات روحی و روانی، نداشتن اعتقادات مذهبی مناسب و عدم مقابله با مشکلات زندگی می‌تواند بسترهایی را فراهم کند که فرد بزهکار، جرایم بیشتری را فراگیرد و دست به ناهنجاری‌های بیشتری در جامعه بزند.

برای مثال ممکن است یک فیلم که در رابطه با خودکشی ساخته می‌شود در گروه یا قشری خاص تاثیر بگذارد و باعث شود فرد با مشاهده چنین فیلمی دست به خودکشی بزند و در قشر دیگری هیچ‌گونه تاثیری نداشته باشد. تاثیر فیلم‌ها بیشتر روی افرادی است که خود دوست دارند مرتکب جرم شوند. البته فیلمسازان نیز به جای بها دادن به نقش منفی داستان بهتر است سرنوشت تلخ او را نشان دهند تا فردی که قصد الگوبرداری دارد، بداند که عاقبت خوبی در انتظارش نیست.

برای تحلیل فیلم‌های پلیسی یک کارشناس انتظامی کافی نیست و برای بررسی تاثیر آن در جامعه باید از کارشناسان دیگر رشته‌ها مانند روان‌شناسان و جامعه‌شناسان استفاده شود. در این فیلم‌ها باید سعی شود نقش منفی قهرمان داستان نشود و به جای آموزه‌های منفی سبک زندگی درست آموزش داده شود.

دکتر مصطفی اقلیما‌ -‌ رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران