موج مهاجرت، عامل بیکاری در اصفهان

این استان با جمعیت بیش از پنج میلیونی خود، یکی از استان‌های مهاجرپذیرِ کشور به شمار می‌رود اما در سال‌های اخیر و با وقوع خشکسالی‌های کم‌سابقه در کشور، به ویژه خشکسالی در شهرستان‌ها و در پی آن بیکاری کشاورزان و جوانان روستایی، روند مهاجرت به اصفهان افزایش یافته است.

این در حالی است که مسئولان همواره نگران تامین امکاناتی چون شغل، مسکن، درمان و... برای این جمعیت مهاجر بوده‌اند.

آمارها چه می‌گویند؟

ظرفیت‌های شغلی، آموزشی و رفاه اجتماعی نسبی‌ که در شهر اصفهان حاکم شده، رشد جمعیت این شهر و ورود روز افزون مهاجران بیکار را به دنبال داشته است.

اگر به آمارهای سرسام‌آور در این زمینه نگاهی داشته باشیم، متوجه موج گسترده ورود مهاجران روستایی می‌شویم.

این مهاجرت‌ها به صورت عمده در دهه 70 شکل گرفته است البته این روند در دهه‌های 80 و 90 روند سریع‌تری به خود گرفته است.

اصولاً مهاجرت یا کوچ عده‌ای از یک مبدأ به مقصد مورد نظر برای اسکان دائم، دلایل فراوانی دارد اما به طور کلی زرق و برق‌های شهر، مشاغل آسان، درآمد مناسب و به طور کلی بهبود کمی و کیفی زندگی از جمله دلایل مهاجرت افراد به شهر، به‌ویژه شهرهای برخورداری چون اصفهان است.

بر اساس آمار موجود، در سال 90، 63 هزار و 802 مرد و 60 هزار و 46 زن به عنوان مهاجر وارد اصفهان شده‌اند. این تعداد مهاجر به طور طبیعی در مناطق 15گانه شهر اصفهان توزیع شده و اسکان یافته‌اند.

در این میان، منطقه پنج با 10 هزار و 592 مهاجر مرد و بیش از 10 هزار مهاجر زن رتبه اول مهاجرپذیری را در بین 15 منطقه اصفهان به خود اختصاص داده است.

این اعداد و ارقام تنها مربوط به سال 1390 بوده است؛ یعنی فقط بخشی از مهاجرانی که در سال‌های اخیر به اصفهان وارد شده‌اند.

مهاجرت، عامل رشد بیکاری در استان

در سال 90، دو تن از کارشناسان جمعیت‌شناسی، تحقیقی برای شناسایی عوامل مهاجرت افراد به اصفهان انجام دادند.

در این پژوهش، جامعه آماری مهاجران محدوده سنی 20 تا 49 سال بوده‌اند. بر اساس این تحقیق، 20.5 درصد مهاجران به شهر اصفهان در گروه سنی 35 تا 39 سال بوده‌اند و 22.5 درصد در سن 40 تا 44 سال قرار داشته‌اند بنابراین می‌توان به این نکته اشاره کرد که کسب شغل، مهم‌ترین عامل در بین رده‌های سنی 35 تا 44 سال بوده است.

چرا که بخش قابل توجهی از نیروی کار در این رده سنی قرار داشته‌اند. این در حالی است که به گفته استاندار، اصفهان از نظر میزان بیکاری بالاتر از متوسط کشوری قرار دارد.

از این گفته زرگرپور، می‌توان نتیجه گرفت که عامل مهاجرت، تاثیر مستقیمی در رشد میزان بیکاری استان داشته است.

مهاجرت و آسیب‌های اجتماعی

طبق آمارهای به دست آمده، 55 درصد مهاجرانی که به اصفهان کوچ می‌کنند، محل تولدشان روستا و 45 درصد دیگر، شهر بوده است؛ اگر چه محل قبلی اقامتِ 14.5 درصد از آنها در کلانشهرها و 85.5 درصد در روستاها بوده اما این افراد غالباً به نسبت افرادِ «ذاتاً شهرنشین» دارای تفاوت‌های فرهنگی و سبک زندگی متفاوت هستند.

شاید یکی از دلایل وقوع جرایم فراوان در حومه شهر اصفهان همین تفاوت‌های فرهنگی و جامعه ناپذیری برخی از مهاجران باشد. چرا که عده زیادی از مهاجران در حومه شهر اصفهان اسکان یافته‌اند.

از دیگر مسائل و مشکلاتی که بر اثر مهاجرت پدید می‌آید می‌توان به افزایش بازنشستگان اشاره کرد.

به گفته مدیرکل تامین اجتماعی استان، هم‌اکنون 196 هزار نفر بازنشسته تحت پوشش این اداره قرار دارند که اخیراً به دلیل مهاجرت افراد مختلف که به طور خاص هم اهل خوزستان و چهارمحال و بختیاری هستند، رشد 10 درصدی داشته است.

این در حالی است که دیگر ارگان‌ها مانند شهرداری، استانداری و آموزش و پرورش با وجود علیرغم بودجه سرانه معین خود توانایی پاسخ به نیازهای مهاجران را ندارند.

در واقع روند رو به رشد مهاجرت بیکاران به اصفهان به معنای کاهش بودجه سرانه سازمان‌های دولتی و همچنین کاهش سطح کمی و کیفی خدمات است.

ضمن این که پدیده مهاجرت تاثیر مستقیمی بر میزان بیکاری و گرانی مسکن در اصفهان داشته است.

مجتبی نیک‌اقبال ـ خبرنگار جام‌جم در اصفهان