پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران سهم اصلی آموزش را مدارس دولتی بر عهده داشتند.
تحصیل در این گونه مدارس رایگان بود اما از اواخر دهه ۲۰ شمسی به تدریج تعدادی مدارس غیر دولتی توسط اشخاص و موسسات فرهنگی با اهداف متفاوت ایجاد شد.
این مدارس متکی به بودجه دولتی نبودند و با شهریه ای که از دانش آموزان می گرفتند اداره می شدند. در سال های پیش از انقلاب دو نوع مدرسه در کنار مدارس دولتی ایجاد شدند: مدارسی با رویکردی علمی و مدارسی با رویکرد علمی – دینی.
برخی مدارس به آموزش برتر دروس مدرسه و تربیت دانش آموزانی که از نظر علمی برجسته بودند اعتقاد داشتند می پرداختند که البته چنین دانش آموزانی معمولا دارای شایستگی اخلاقی هم بودند اما مدارس اسلامی علاوه بر مسائل درسی به تقویت مبانی دینی دانش آموزان هم تاکید داشتند.
در این میان خانواده هایی فرزندان خود را به مدارس ملی و اسلامی می فرستادند که از توانایی مالی برخوردار بودند. تعداد مدارس ملی تا ابتدای انقلاب بسیار اندک و بیشتر در تهران متمرکز بود.
پس از پیروزی انقلاب بحث یکسان سازی مدارس مطرح شد و جهت جلوگیری از نظام طبقاتی در آموزش و پرورش، تمامی مدارس ملی بر اساس تصمیم شورای انقلاب فرهنگی، منحل و مسئولیت برنامه ریزی آموزشی کشور و نظارت بر اجرای این گونه برنامه ها مستقلا به دولت واگذار شد اما در قوانین بعدی مجوز برای ایجاد مدارس غیردولتی صادر شد و آرام آرام مدارس غیر انتفاعی رشد کردند.
تحصیل ۱.۲ میلیون دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی کشور
بر اساس اعلام زینی وند، مدیر کل حوزه مشارکتهای مردمی وزارت آموزش و پرورش، بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار دانش آموز در مدارس غیردولتی کشور تحصیل می کنند که این میزان حدود ۸ درصد دانش آموزان کشور است.
مدارسی که گفته می شوند غیر از لباس های فرم زیبا، اردوهای شیک، کلاس های تمیز و مرتب، سرومیوه و امکانات رفاهی و البته دبیران مجرب تر کیفیت بهتری را در ارائه خدمات آموزشی ارائه می دهند اما نکته قابل تامل و البته تلخ این است که شهریه این مدارس به نحوی است که حتی صدای اعضای شورای شهر تهران را هم بلند کرده به نحوی که ابوالفضل قناعتی از شهریه های ۲۰ میلیونی در مدارس غیرانتفاعی تهران سخن گفت.
تهران ۱۵۳۰ مدرسه غیرانتفاعی دارد
مسعود ثقفی، سخنگوی اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران می گوید: در مجموع ۱۵۳۵ مدرسه غیردولتی و ۸۶۱ آموزشگاه علمی آزاد زبان در شهر تهران داریم که بیشترین تعداد مدارس غیردولتی تهران در منطقه ۲ آموزش و پرورش با ۲۴۶ مدرسه است.
وام ۱۰ میلیون تومانی برای ثبت نام دانش آموزان در مدارس غیرانتفاعی
حالا خبر رسیده که وزارت آموزش و پرورش در یک اقدام قابل تامل می خواهد شهروندان را به استفاده از مدارس غیرانتفاعی تشویق کند به نحوی که برای ثبت نام وام ۱۰ میلیونی در نظر گرفته که با کارمزد ۴ درصد و بازپرداخت ۱۳ماهه و بدون علیالحساب پرداخت است!
حالا جدای از اینکه در مورد کیفیت تحصیل در مدارس غیردولتی و همچنین چالش های آن صحبت کنیم بر روی مدارس غیرانتفاعی آموزش از راه دور تحقیق و پرس و جو کردیم که نتایج به دست آمده کمی قابل تامل است.
مدیر یکی از این مدارس در تهران گفت: مشکل آموزش و پرورش مشکل بوفه یا نظام ۶-۳-۳ نیست بلکه واقعا مشکلی ساختاری دارد. از محتوای کتابهای درسی تا کم ارزش شدن نقش معلم در کلاسهای درس که همگی به نوع مدیریت کلان مرتبط است.
مدارس غیرانتفاعی شبانه مرکز صدور دیپلم فوری
وی گفت: برخی اوقات دانش آموز در مدارس شبانه حتی اگر سر جلسه امتحان هم نباشند نمره قبولی می گیرند. خب وقتی مدیر مدرسه می بیند دانش آموز ۳ تا ۶ میلیون هزینه کرده قطعا نمره قبولی را می دهد. این یعنی اینکه دانش آموز مطمئن است که قطعا قبول می شود. به نوعی می توان گفت که همین مدارس غیرانتفاعی شبانه به مرکزی برای صدور دیپلم فوری تبدیل شده اند.
دانش آموز از مدارس شبانه تحصیلکرده خارج نمی شود!
گفته های این مدیر مدرسه را با چند مدرسه دیگر تطبیق دادیم که همگی همین موضوع را تاکید داشتند اما ترجیح دادند گفتگو یا صحبتی در این خصوص نداشته باشند.
به گفته یکی از دبیران، هیچ ابزاری برای معلم باقی نمانده تا دانش آموز را تحصیل کرده تحویل دهد چرا که هر حرکتی انجام دهید آموزش و پرورش حمایت نمی کند. در یکی دیگر از مدارس شبانه هم اوضاع همین بود و دانش آموزان می گفتند: بیخیال هستیم چون قطعا قبول می شویم!
حالا باید دید که وزارت آموزش و پرورش می خواهد چگونه سیستم نظارتی خود را به نحوی تنظیم کند تا دانش آموز تحصیلکرده از کلاس های شبانه خارج شود.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد