فلاسفه و دانشمندان علوم دین، او را با کتاب ها و رساله هایش معرفی می کنند و از تحلیل های شگفت انگیز فلسفی اش با بهره گیری از دانش ریاضی می گویند. اساتید او را با دانشمندانی که تربیت کرده است می شناسند مثل ملاصدرای شیرازی، ملاحسن حنیفی کاشانی و بسیاری دیگر از بزرگان حوزه فلسفه و حکlت و فقه و اصول و ریاضی و ستاره شناسی .
دانشمندان نجوم او را با محاسبات پیچیده ستاره شناسی اش ، آثارش در این زمینه با عنوان «تشریح الافلاک » و « رساله اسطرلاب» به یاد می آورند که باعث شد یونسکو سال 2009 را به افتخار خدمات ارزنده اش به علم نجوم، سال «« نجوم و شیخ بهایی » نام گذاری کند.
درویش مسلک ها وقتT ستایشش می کنند و در وصف دلزدگی اش از مناصب دنیا، اخلاق گرایی و انسانیتش می گویند. ریاضی دان ها، معمارها و مهندس ها از تبحرش در حوزه های علمیاش تعریف می کنند و آثار مهندسی اش را مثال می زنند: حمامش که با یک شمع کار میکرد ، ساعت آفتابیاش در مغرب مسجد امام اصفهان ، طراحی کاریز نجف آباد که یکی از بزرگترین قنات های ایران است ، تقسیم بندی مهندسی آب زاینده رود برای هفت ناحیه از نواحی اصفهان ، طراحی صحن و سرای مشهد مقدس ، اختراع سفیدآب ، طراحی گنبد مسجد شاه اصفهان که صدا را هفت بار منعکس می کند، تعیین قبله مسجد امام با دقت بسیار زیاد و ....
شیخ بهایی را هرکس با یکی از صفاتش می شناسد؛ شیخ اما سرتا پا یک منظومه است ، عجیب و توصیف ناشدنی که سیارک ندارد، همه نور است با هزار هزار خورشید درخشان، چه در اخلاق، چه در فلسفه و حکمت و فقه ، چه در ستاره شناسی ، چه در ادبیات و چه در ریاضیات و مهندسی و به همین خاطر امروز، سوم اردیبهشت، یکی از روزهای تقویم ما ایرانی ها با نام شکوهمند او گره خورده است .
با این همه اما اختصاص دادن یک روز از تقویم به «عزالدین حسین بن عبدالصمد جیعی عاملی حارئی همدانی» یا همان شیخ بهایی برای شناساندن او به جامعه کافی نیست و مسلماً باید برای معرفیاش به مردم بسیار بیشتر از این هزینه کرد.
یکی از گام های بسیار موثر در این حوزه ساخت سریال شیخ بهایی از سوی سازمان صدا و سیماست که با استقبال گسترده مردم مواجه شد اما مسلماً چنین اقداماتی باید تا زمان نهادینه شدن نام و مسلک زندگی او در جامعه و شناساندن تمام و کمالش، ادامه داشته باشد چرا که شناخت کامل و عمیق مفاخر هر جامعهای در گذشته ، لازمه پیشرفت و سربلندی اش در آینده است و مسلماً اگر ما دیر اقدام کنیم نام او را هم بیگانگان به تاراج می برند و تاریخی خالی از مفاخرمان را به نسل های بعد خواهیم سپرد.
خبرنگار جام جم آنلاین
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد