مازندران درحصار زباله‌های شهری

از این‌رو کارشناسان محیط‌زیست با ابرازنگرانی از رهاسازی زباله‌های این استان در طبیعت، به عواقب و تبعات بهداشتی آن در میان مردم استان مازندران هشدار می‌دهند و معتقدند با جاری شد پساب این زباله‌ها در آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها سلامت مردم این استان به خطر می‌افتد.

البته نقش سنتی بودن سیستم جمع‌آوری زباله ودفع غیربهداشتی آن را در ایجاد این معضل نباید از نظر دور داشت.

چندی پیش علی نبیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران در همایش مدیریت پسماند استان‌های شمالی کشور که به میزبانی شهرداری آمل برگزار شد، وعده‌های امیدوارکننده‌ای درباره ایجاد و راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز و کمپوست داد، اما این وعده تاکنون رنگ عملیاتی به خود نگرفته است.

فربد فخاری، دبیر کمیته پسماند محیط زیست استان مازندران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم با بیان این‌که در حال حاضر زباله‌ها به شیوه سنتی دفع می‌شود، گفت: بر اساس ماده 4 آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها باید تا پایان سال 92 همه پسماندهای عادی جمع‌آوری می‌شد، ولی متاسفانه اجرایی نشد و بر اساس ماده 192 قانون برنامه پنجم توسعه نیز تا پایان امسال دفن پسماند در شهرهای شمالی و ساحلی با جمعیت کنونی ممنوع است.دبیر کمیته پسماند محیط زیست استان مازندران با بیان این‌که ما هنوز در این حوزه از بسیاری برنامه‌ها عقب هستیم و هنوز به هدف نرسیده‌ایم، عنوان کرد: باید مراکز دفن زباله را همچون دیگر کشورها در استان کاهش دهیم.

به گفته دبیر کمیته پسماند محیط زیست استان مازندران، باید حجم زباله‌ها از نظر وزنی کم شود چراکه حدود 20 تا 25 درصد زباله‌ها از نظر وزنی و حجمی مشکل‌ساز هستند؛ در برخی شهرها تفکیک زباله انجام می‌شود، اما کامل نیست؛ بنابراین باید از هر اقدامی برای کاهش تولید زباله و تفکیک آنها غافل نشویم.

وی با اشاره به نقش پسماندگردها در تفکیک زباله گفت: ما مخالف این روش توسط این افراد هستیم چراکه آنها کیسه‌های زباله را در سطل‌های زباله پاره می‌کنند که این امر سبب می‌شود شیرآبه‌ها پخش شود همچنین افرادی که در مراکز دفع زباله مشغول به کار هستند در شرایط غیربهداشتی و با تجهیزات کم کار تفکیک را انجام می‌دهند، لذا مخلوط شدن زباله‌ها سلامت این افراد را به خطر می‌اندازد.فخاری ادامه داد: طرح جامع مدیریت پسماند استان را در 9 منطقه تقسیم کردیم که در این روش از ابتدای جمع‌آوری زباله‌ها تا دفع نهایی مدیریت صورت می‌گیرد.

فخاری با ابراز تاسف از این‌که مدیریت پسماند اجرایی در مازندران پراکنده است، تاکید کرد: مردم برای بهینه‌کردن این موضوع می‌توانند نقشی اساسی داشته باشند اکنون نقش مردم بسیار کمرنگ بوده و این برداشت اشتباهی است که مردم نمی‌توانند در این خصوص همکاری داشته باشند بلکه مردم می‌توانند پیشنهادهایی در این خصوص ارائه دهند و ما نیز استقبال می‌کنیم. برای مثال در دیگر کشورها مردم به دلیل تولید زباله جریمه می‌شوند. این در حالی است که در کشور ما مسافرانی که وارد شهرها می‌شوند خصوصا در جنگل‌ها و نقاطی که دور از شهر است زباله تولید می‌کنند و به جای این‌که زباله‌ها را جمع آوری کنند و به مراکز تحویل زباله بدهند زباله‌ها را در آن منطقه رها می‌کنند خصوصا این‌که اگر این مناطق از شهر دور باشد و مسئولی هم برای جمع آوری زباله‌ها وجود نداشته باشد. اینجاست که این موضوع مشکل‌ساز می‌شود و چهره شهر را نازیبا می‌کند.

دبیر کمیته پسماند محیط زیست استان مازندران به بحث اعتبارات در این بخش نیز اشاره کرد و گفت: باید در این بخش اختصاص اعتبارات در سطح ملی باشد، چراکه ظرفیت‌های مازندران تنها متعلق به مردم مازندران نیست. اکنون به دنبال تشکیل صندوق استانی محیط زیست هستیم؛ در برخی موارد شاهد هستیم بخشی از پروژه‌ها به دلیل کمبود اعتبار راه‌اندازی نمی‌شود؛ مثلا مسافران بسیاری وارد این شهر می‌شوند و از مراکز تفریحی و رستوران‌ها استفاده می‌کنند. می‌توانیم بخشی از هزینه‌هایی را که توسط مردم در این مراکز پرداخت می‌شود برای مدیریت اجرای پسماندها استفاده کنیم؛ اکنون برخی مراکز زباله‌سوز و کارخانه‌های کمپوست به شیوه سنتی فعالیت می‌کنند، می‌توانیم از درآمدها برای بهینه کردن این مراکز استفاده کنیم.

فخاری معتقد است: در برخی مناطق استان مراکز دفن زباله نزدیک دریاست که آلودگی دریا را به دنبال دارد یا شیرآبه‌هایی که وارد خاک می‌شوند بسیار خطرناک است، ولی با امکانات موجود تاکنون نتوانستیم برای آن کاری انجام دهیم.

نبود برنامه واحد

در حال حاضر می‌توان گفت آنچه زباله‌های شهرهای شمالی ایران را به موضوعی دشوار تبدیل کرده است و هرروز به عنوان یک معضل بزرگ از آن یاد می‌شود، این است که شهرهای شمالی برنامه واحدی برای حل این معضل ندارند؛ چراکه هر کدام از شهرها دارای برنامه منحصر به خود هستند و به صورت واحد فعالیت می‌کنند. بهتر است در ابتدای امر در استان مازندران به یک برنامه واحد رسید سپس در خصوص حل مشکلات زباله در دیگر شهرها اقدام شود.

فرهاد عسگری شهردار بابل معتقد است بابل با وجود این‌که تنها یک کارخانه کمپوست دارد، اما بحث تفکیک و دفن زباله در شهر بابل به بهترین شکل ممکن نسبت به دیگر شهرهای شمالی انجام می‌شود؛ چراکه به صورت مکانیزه انجام می‌شود.شهردار بابل گفت: طی 15 سال اخیر، ظرفیت اسمی کارخانه کمپوست در بابل 100 تن بوده که تلاش داریم این میزان طی امسال به 250 تن برسد؛ 70 درصد از سطل‌های زباله بابل مکانیزه است که امیدواریم این میزان به 100 درصد برسد.

وی همچنین به میزان اختصاص اعتبارات در این بخش اشاره کرد و گفت: امسال بودجه‌ای که به شهرداری بابل اختصاص داده شد 150 میلیارد تومان بود این درحالی است که مقدار اعتبار برای ساخت کارخانه‌های کمپوست حداقل 300 تا 400 میلیارد تومان است. اکنون 27 مرکز دفن سنتی زباله در استان مازندارن وجود دارد که لازم است این تعداد مراکز دفن زباله کاهش یابد.

شیما معتمدمنفرد / جام‌جم