جنجال‌های میراثی

به گزارش جام‌جم، اواخر هفته گذشته شایعه‌ای دهان به دهان می‌‌چرخید که از رفتن مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از این سازمان به قصد شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی حکایت می‌کرد. از سوی دیگر، در کنار تغییر مدیران کل چند استان در هفته‌های گذشته، خبرهایی مبنی بر استعفای تعدادی از مدیران میراث فرهنگی کشور به گوش می‌رسید. اما شاید عجیب‌ترین اتفاق از جنس میراث فرهنگی، خبر سوزاندن اسناد تاریخی دوره پهلوی در موزه رضاعباسی تهران باشد که روز گذشته منتشر شد، اما این همه ماجرا نبود و روز گذشته مدیر موزه ملی ایران هم از کار خود کناره گیری کرد.

سوزاندن اسناد تاریخی به بهانه نداشتن جا

ظاهرا چند روز پیش اسناد و مکاتبات اداری دوره پهلوی که سال‌ها در موزه رضا عباسی نگهداری می‌شد، سوزانده و دور ریخته شده است. تصاویری از کارتنی درکنار یک سطل زباله برای خبرگزاری مهر ارسال شده که نشان می‌دهد داخل کارتن مکاتبات و اسناد نیمه‌سوخته‌ای وجود دارد که بخشی از سوابق و فعالیت فرهنگی دفتر یکی از مقامات بلندپایه رژیم پهلوی بوده است.

فردی که این عکس‌ها را برای مهر ارسال کرده و توسط این خبرگزاری رسمی منتشر شده است، ادعا می‌کند مدیریت موزه رضاعباسی دستور سوزاندن این اسناد را آن هم بی‌سر و صدا داده شاید به این علت که فضای کافی در اختیار نداشتند، سپس خاکستر و باقیمانده اسناد سوخته را در کارتن‌ها ریخته و در سطل زباله مجاور موزه گذاشته‌اند.

اما شاید نحوه پاسخگویی مدیر این موزه مبنی بر بی‌اطلاعی از چنین اقدامی بر صحت این ادعا دامن می‌زند. البته شهرام حیدرآبادیان ضمن بی‌اطلاعی از این موضوع به مهر گفته است: «هر زمان از خبرنگاران کمک خواستیم اعلام می‌کنیم!» تلاش ما برای گفت‌وگو با حیدرآبادیان برای اطلاع از چند و چون این ماجرا بی‌نتیجه ماند. برای همین با حمید ضیایی‌پرور، مدیر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی تماس گرفتیم تا نظر او درباره این ماجرا را جویا شویم.

ضیایی‌پرور با بیان این‌که پیگیر این موضوع هستیم به جام‌جم گفت: «بخش‌های مختلف سازمان در حال پیگیری این ماجرا هستند و به حراست سازمان هم اطلاع داده شده تا این خبر را پیگیری کند.» به باور او، هنوز برای اظهار نظر قطعی در ارتباط با این موضوع زود است؛ زیرا باید مشخص شود چه اتفاقی افتاده است. با این همه، مدیر روابط عمومی سازمان به افراد باتجربه‌ای که در موزه‌ها خدمت می‌کنند اشاره کرد و گفت: «این کارکنان آن‌قدر عاقل هستند که اسنادی را به صرف نداشتن جا یا این‌که مربوط به دوران پهلوی است نسوزانند.» او عقیده دارد چنین مساله‌ای با ساده‌ترین و بدیهی‌ترین اصول میراث فرهنگی و محافظت از آن در تضاد است. برداشت اولیه او از این ماجرا این است که چنین چیزی نمی‌تواند صحت داشته باشد.

استعفای مدیر موزه ملی در آستانه روز جهانی موزه

ضیایی‌پرور همچنین شایعه رفتن مسعود سلطانی‌فر ازسازمان و قصد او برای نامزد شدن در انتخابات مجلس را بشدت تکذیب می‌کند. با وجود این، دیروز برخی از شایعات که حاکی از رفتن چند مدیر سازمان میراث فرهنگی بود، رنگ واقعیت گرفت. در حالی‌که موزه ملی هفته آینده میزبان یک همایش مهم است و روز جهانی موزه را باید جشن بگیرد، روز گذشته شاهد تودیع و معارفه مدیران پیشین و جدید این موزه بودیم. مهناز گرجی‌خان‌ که از ابتدای دولت یازدهم مدیریت موزه ملی ایران را برعهده گرفته بود، ‌درخواست استعفا کرد و نهایتا دکتر جبرئیل نوکنده به عنوان جانشین او انتخاب شد. نوکنده، باستان‌شناس و عضو هیات علمی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است و از سال 1391 مدیریت پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس را برعهده داشته و از باستان‌شناسان و مدیران باتجربه کشور است.

از سوی دیگر، روز گذشته خبر استعفای احسان ایروانی، مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی منتشر شد. او در این‌باره به جام‌جم گفت: ابتدای سال جاری عمل جراحی سختی روی پایم انجام شد که توان راه رفتن را از من سلب می‌کرد. از همان زمان این مساله را به اطلاع رئیس سازمان رساندم و گفتم که به فکر جایگزینی برای من باشند. ایروانی می‌گوید، به دلیل این‌که نمی‌توانم در محل کارم حاضر شوم، استعفای خود را تقدیم رئیس سازمان کردم.

روایت جدید از یک قصه کهنه

جدای از شایعات در یکی دو روز اخیر خبرهای امیدوارکننده درباره میراث فرهنگی و گردشگری کشور به صورت رسمی منتشر شده است. نخست این‌که شورای عالی میراث فرهنگی پس از سال‌ها فراز و نشیب، قرار است در دولت یازدهم فعالیتش را به صورت جدی‌تر دنبال کند. بتازگی نیز 4 عضو حقیقی این شورا با پیشنهاد رئیس سازمان میراث فرهنگی و‌ حکم رئیس‌جمهور منصوب شده‌اند. محمدعلی نجفی، پیروز حناچی، ابراهیم بای سلامی و سیدمحمد بهشتی این 4 عضو هستند. از سوی دیگر، کلیات طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تصویب شد. عباس قائد رحمت، عضو کمیسیون اجتماعی با بیان این‌که طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به امضای 112 نماینده رسیده است، به ایرنا گفت: این موضوع از سال 92 در مجلس مطرح شده بود. این طرح دارای یک ماده واحده و 2 تبصره است.البته این طرح مخالفان و موافقان خود را دارد.

ایروانی، مدیرعامل صندوق احیا با استقبال از این طرح می‌گوید: بیشتر این طرح را از نگاه موافقان وزارت شدن میراث فرهنگی می‌بیند، ولی باید این طرح را از نگاه مخالفان نیز بررسی کرد. به گمان او، برخی از مخالفان نگران جایگاه خود در سازمان میراث فرهنگی هستند، زیرا اگر این سازمان تبدیل به وزارتخانه شود، دیگر جایگاهی در آن نخواهند داشت.

ایروانی با تاکید بر این‌که به هیچ‌وجه با تبدیل شدن سازمان میراث فرهنگی به وزارت گردشگری که میراث فرهنگی زیرمجموعه آن باشد، موافق نیست، عنوان می‌کند: وزارت میراث فرهنگی باید با محوریت و نام میراث فرهنگی تاسیس شود و گردشگری و صنایع دستی از معاونت‌های این وزارتخانه باشد.

کمیل انتظاری / گروه فرهنگ و هنر