اما راه‌حلی که در کنار بهبود اوضاع خودرویتان در کوتاه مدت، در بازه زمانی طولانی مزایای به مراتب بیشتری می‌تواند داشته باشد این است که هنگام خرید خودرو، رنگ‌های روشن را انتخاب کنید. ببینیم آیا واقعا چنین انتخابی می‌تواند تأثیرگذار باشد.
تأثیر رنگ‌ها در جذب و بازتاب نور و گرما
واقعیت این است که همان اصولی که سبب می‌شود هنگام خرید و پوشیدن لباس، انتخاب هوشمندانه‌ای داشته باشیم، کمک می‌کند بتوانیم خودرو و محیط اطرافمان را هم خنک نگه داریم. مثلا در روزهای بلند تابستان که خورشید مدت بیشتری در آسمان حضور دارد و در ارتفاع بالاتری نیز می‌درخشد، برای فرار از گرمای طاقت‌فرسا لباس‌هایی با رنگ‌های روشن انتخاب می‌کنیم و در زمستان برعکس. رنگ‌های تیره گرما را (از محیط و پرتوهای خورشید) به خود جذب می‌کند. برعکس، رنگ‌های روشن گرما و نور خورشید را بازتاب می‌کند. این رفتار متقابل بین پرتوهای خورشید و رنگ‌های مختلف، در مورد بدنه خودروها نیز مصداق دارد. شاید این موضوع در نگاه اول چندان هم تاثیرگذار نباشد، اما همان‌طور که در ادامه خواهیم دید به آن اندازه اهمیت داشت که به ممنوع شدن فروش خودروهای مشکی رنگ (به‌دلیل اثرات محیطی نامطلوبشان) در سال‌های 2008 و 2009 در برخی از ایالات آمریکا بویژه در کالیفرنیا منجر شد.
نقش رنگ خودرو در گرم شدن آن و افزایش مصرف انرژی
مطالعه‌ای در مورد تأثیر رنگ خودرو بر دمای قسمت‌های مختلف آن، در سال 2011 به همت بخش فناوری‌های انرژی محیطی آزمایشگاه برکلی انجام شد. در این بررسی به‌طور کلی مشخص شد استفاده از رنگ‌های سفید و نقره‌ای و دیگر رنگ‌های مشابه در بدنه خودرو، بازده آن را بالا می‌برد. برای انجام آزمایش، محققان خودروی هوندا سیویک نقره‌ای رنگ را با مشابه مشکی رنگ آن مقایسه کردند. هر دو خودرو را به مدت یک ساعت در برابر تابش خورشید و رو به جنوب قرار دادند (تا نور خورشید به بخش وسیع‌تری از بدنه و سقف خودروها و با زاویه بیشتر و نزدیک به عمود بتابد). مشخص شد خودروی رنگ روشن، حدود 60 درصد از نور خورشید را بازتاب می‌کند، در حالی که میزان بازتاب از خودروی تیره از این مقدار کمتر بود. دمای هوای داخل هوندای نقره‌ای رنگ 5 تا 6 درجه سانتی‌گراد از دمای هوای اتاق خودرو همنوع خود که رنگ تیره داشت پایین‌تر بود.
در بخش دیگری از آزمایش هر دو خودرو را در هوای گرم و آفتابی در پنج دور آزمایشی راندند. در هر دور، ابتدا یک ساعت رانندگی با تهویه و کولر خاموش انجام شد سپس رانندگان سامانه تهویه و خنک‌کننده را به مدت نیم ساعت با بیشینه توان به کار انداختند. بعد از این مرحله محققان دما را در بیرون سقف، پوشش داخلی سقف، داشبورد، شیشه جلو، صندلی‌ها، درها، هوای خروجی از دریچه‌های تهویه و دمای اتاق اندازه گرفتند. اعداد و نتایج به‌دست آمده همه به نفع خودرو نقره‌ای رنگ بود!
براساس نتایج آزمایش، افزایش 2درصدی در مصرف سوخت (به‌خاطر تشدید استفاده از سامانه تهویه مطبوع و خنک‌کننده خودرو)، افزایش 1.9 درصدی در انتشار دی‌اکسید کربن و یک درصد افزایش در تولید و انتشار سایر گازها و ذرات مضر، به‌عنوان پیامدهای استفاده از رنگ‌های تیره در رنگ‌آمیزی و تزئینات بدنه خودرو مطرح شد.
خودروهای تیره رنگ آلاینده‌ترند
خودرویی که گرمتر شده انرژی بیشتری برای خنک شدن و خنک ماندن نیاز دارد. این مساله در نهایت به هدر رفت سوخت منجر می‌شود؛ زیرا در این حالت به گاز بیشتری برای ورود به سامانه تهویه مطبوع خودرو نیاز است و این به نوبه خود انتشار آلاینده‌های سمی را افزایش می‌دهد. توجه به همین نتایج و پیامدها نشان می‌دهد کاهش تعداد خودروهای مشکی و تیره رنگ در جاده‌ها، می‌تواند به کاهش تولید آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای کمک کند و قدمی کوچک برای کمک به مبارزه با اثر گرمایش جهانی باشد.
تصور کنید همین مساله ساده در مورد وسایل نقلیه سنگین نیز مورد توجه قرار گیرد. با انجام محاسبه‌ای مشابه در مورد وسایل نقلیه سنگین مشخص می‌شود تمایل به استفاده از رنگ‌های روشن در وسایل نقلیه ناوگان گسترده حمل و نقل سراسری یک کشور سبب می‌شود سالانه صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف سوخت و کاهش آلاینده‌های جوی ایجاد شود.
کارهای آسان اما تأثیرگذار
راهکارهایی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان اثرات مورد اشاره در خودروهای تیره رنگ را کاهش داد. عواملی مانند مدل، اندازه و شکل کلی خودرو تأثیر بسیاری دارند. به همین ترتیب تعداد و جانمایی و ابعاد و ته‌رنگ شیشه‌ها و پنجره‌های خودرو نیز مهم است. خودرویی که در برابر تابش مستقیم آفتاب پارک شده نسبت به خودروی دیگری که در سایه کامل یا نیم سایه قرار دارد سریع‌تر گرمتر می‌شود و نه‌تنها به دماهای بالاتر می‌رسد، گرما و دمای بالا را بیشتر و به مدت طولانی‌تر در خود نگه می‌دارد. بنابراین پارک کردن خودرو زیر سایه کم و جزئی، از رها کردن آن در جایی که هیچ سایه‌ای وجود ندارد بسیار بهتر است (حتی اگر رنگ خودروی شما تیره باشد و نتوانید در این مورد کاری بکنید). فصل و وضعیت آب و هوا نیز عوامل مهمی هستند (هر چند ما عملا نسبت به این موارد هیچ کنترلی نداریم). حتی اگر در روزهای آفتابی پوشش ملایمی از ابر در آسمان باشد محافظت مؤثری در برابر گرم شدن خودروی شما صورت می‌گیرد. اگر باد ملایمی در حال وزیدن باشد همین جریان ملایم هوا می‌تواند اثر خنک‌کننده داشته باشد. توجه به این عوامل ساده اما تأثیرگذار می‌تواند در راحتی‌مان در خودرو و نیز در محافظت از محیط‌زیست‌مان نقش مهمی داشته باشد.
حامد الطافی‌مهربانی / جام‌جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
