نبض بازار گاز ایران به دست روس ها افتاد

سرنوشت این روزهای صنعت گاز ایران به طور مستقیم و غیر مستقیم به مذاکرات هسته‌ای و توافق با کشورهای عضو گروه ۵+۱ گره خورده است و در صورت توافق نهایی زودتر از پیش بینی کارشناسان گازهای ترش پارس جنوبی مهمان صنایع و نیروگاه‌های اروپایی خواهند شد.

بر این اساس، پس از ارسال چندین دعوت نامه برای گاز ایران توسط شرکت دولتی «سوکار» جمهوری آذربایجان به عنوان یکی از سهامداران اصلی خط لوله ترانس آناتولین ایران برای حضور در این پروژه صادرات گاز به کشورهای عضو اتحادیه اروپا چراغ سبز نشان داده است.

عزیز الله رمضانی، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه برای حضور در بازار گاز اروپا پس از لغو تحریم ها هم اکنون ۶ مسیر در حال ارزیابی و بررسی قرار دارد، از خط لوله ترانس آناتولین و ترکیش استریم به عنوان مهمترین سناریوهای صادرات و ترانزیت گاز طبیعی به قاره سبز یاد کرده است.

در همین حال ناطق علی‌اف، وزیر انرژی جمهوری آذربایجان از احتمال پیوستن ایران به پروژه خط لوله گازی ترنس آناتولین خبر داده و تاکید کرده است: ایران با دارا بودن منابع غنی گاز طبیعی، به طور جدی علاقمند به همکاری با جمهوری آذربایجان است و می‌ تواند نقش مهمی را در تامین امنیت انرژی اروپا ایفا کند.

این در حالی است که به گفته مسئولان صنعت گاز کشور در شرایط فعلی ایران با دو پیشنهاد وسوسه برانگیز گازی تاپ (ترنس آدریاتیک) و خط لوله تاناپ (ترنس آناتولین) برای حضور در بازار گاز اروپا روبرو شده است.

نبض بازار گاز ایران به دست روسها افتاد

در حالی که مسئولان صنعت گاز ایران در حال بررسی سناریوهای مختلف صادرات گاز ایران به اروپا پس از لغو تحریم ها هستند گازپروم که عنوان غول گازی جهان را یدک می کشد به صورت چراغ خاموش در حال پیش روی در یکی از بازارهای مهم گاز طبیعی ایران است.

ایران و ارمنستان سال ۱۳۸۳ قراردادی به منظور تهاتر گاز و برق امضا کردند که مطابق با این توافق قرار بود حجم صادرات گاز ایران تا سال ۲۰۱۰ میلادی به یک میلیارد متر مکعب در سال افزایش یابد.

در حال حاضر به طور متوسط روزانه بیش از یک میلیون متر مکعب گاز طبیعی از طریق تاسیسات مرزی نوردوز به این کشور همسایه صادر می شود که برای انتقال گاز طبیعی به ارمنستان خط لوله ای به قطر ۳۰ اینچ و به طول ۱۱۳ کیلومتر حدفاصل تبریز تا مرز ارمنستان ساخته شده است.

مدت قرارداد تهاتر گاز ایران و برق ارمنستان را ۲۰ ساله بوده که قرارداد صادرات گاز ایران به ارمنستان یک قرارداد چهار جانبه میان شرکت ملی صادرات گاز ایران، شرکت توانیر، شرکت ایروان تی پی پی و شرکت برق ارمنستان است.

حدود دو سال قبل شرکت توزیع گاز آرگ ارمنستان که عمده سهام آن در اختیار شرکت گازپروم روسیه، خط لوله گاز وارداتی ارمنستان از ایران را خریداری می کند.

همزمان با این تغییر و تحولات گازی، برخی از نمایندگان پارلمان ارمنستان اعلام کرده اند: دولت این کشور تحت فشار مسکو مالکیت خط لوله انتقال گاز ایران به ارمنستان را به گاز پروم روسیه واگذار کرده است.

با گذشت حدود دو سال از خرید بخشی از خط لوله گاز ایران و ارمنستان، رسانه های ارمنی به نقل از آرا سیمونیان، معاون وزیر انرژی و منابع طبیعی ارمنستان اعلام کرد: بخش مقری- کاجاران (Meghri-Kajaran) خط لوله گازی ایران-ارمنستان به گازپروم مستقر در ارمنستان فروخته خواهد شد.

به گفته این مقام دولت ارمنستان یک وام از ایران در زمان ساخت دریافت شده بود و طرف ایرانی می توانست این وام را تنها برای یک شرکت ۱۰۰ درصد دولتی تمدید کند و به این دلیل بود که شبکه ولتاژ الکتریک نتورک ارمنستان در این طرح مشارکت داشت اما هم اکنون ساخت این خط لوله به پایان رسیده و وام نیز بازپرداخت شده است.

به عبارت دیگر با خرید این بخش استراتژیک از خط لوله گاز مقری- کاجاران، نبض صادرات گاز طبیعی ایران در ارمنستان و حوزه قفقاز به دست روسها افتاده است و حتی امکان توقف صادرات گاز ایران به این کشور همسایه توسط روسها درآینده ای نزدیک وجود دارد.

سایه گازپروم سنگین تر می شود

غول گازی روس ها در طول دو سال گذشته تاکنون پیش روی‌های گسترده ای در بازار گاز ایران در ارمنستان داشته است و پس از افزایش صادرات گاز به ترکیه حالا ارمنستان به یک بازار گاز استراتژیک برای روسیه و شرکت گازپروم تبدیل شده است.

با این وجود روسیه که بازار گاز خود را در بخشی از اتحایده اروپا به دنبال اختلافات گسترده با اوکراین از دست رفته می‌بیند حالا صادرات گازهای ترش ایران به جنوب اروپا را به عنوان یک رویا تعقیب می کند.

عزیز الله رمضانی مدیر امور بین‌الملل شرکت گاز ایران هفته گذشته در گفتگو با ریانووستی با بیان اینکه ایران شاید از خط لوله گازی ترکیش استریم برای تحویل گاز به اروپا استفاده کند، گفته است: گاز ایران می تواند در آینده توسط این خط لوله ترانزیت شود.

خط لوله گازی ترکیش استریم برای ترانزیت گاز روسیه به ترکیه و اروپا با عبور از بستر دریای سیاه طراحی شده است و ظرفیت ترانزیت ٦٣ میلیارد مترمکعب گاز را در سال دارد.(مهر)