ستم صهیونیست‌ها بر یهودیان اتیوپی‌تبار

در راستای همین اقدامات بود که هزاران یهودی ساکن در اتیوپی به سمت اسرائیل حرکت کردند؛ محدودیت‌های مذهبی، قحطی و گرسنگی و جنگ‌های داخلی در اتیوپی ازجمله دلایلی بود که این افراد را برای ورود به اسرائیل ترغیب کرد؛ اما پس از آن دور جدید مشکلات آنها شروع شد. تبعیض، نژادپرستی و نبود همدردی از سوی جامعه اسرائیل در واقع چالش‌هایی بود که این افراد با آن روبه‌رو شدند. در کنار این مشکلات باید مجموعه‌ای از بی‌توجهی و بی‌کفایتی‌های اداری و سیاسی را هم اضافه کرد.

اخبار مربوط به درگیری و تظاهرات اعضای جامعه یهودیان اتیوپیایی در سرزمین‌های اشغالی که بتازگی در رسانه‌ها مطرح شده، در واقع نتیجه مستقیم سال‌ها تبعیض و بی‌عدالتی است که علیه این اقلیت اعمال می‌شود. کتک خوردن شدید دماس فکاده، یکی از افسران اتیوپی‌تبار ارتش اسرائیل به دست نیروهای پلیس در جریان یکی از همین اعتراضات، می‌تواند نشان دهد که این اقلیت 130 هزار نفری ساکن در اراضی اشغالی چه وضع نابسامانی دارند.

یهودیان اتیوپی چه کسانی هستند؟

چالش و مشکل اصلی برای ریشه‌یابی یهودیان ساکن در اتیوپی این است که مدارک و مستندات قابل توجهی در این زمینه وجود ندارد. در نتیجه اظهارنظرهای متعددی در مورد آنها وجود دارد؛ این افراد در طول تاریخ با عنوان «یهودیان فلاشا» شناخته می‌شوند. یک گروه بر این باورند که آبا و اجداد یهودیان اتیوپی به قوم دان (پسر پنجم حضرت یعقوب) می‌رسد. برخی دیگر می‌گویند اصل و نسب این فلاشه‌ها به منالیک اول (فرزند حضرت سلیمان) بازمی‌گردد که در اتیوپی حکومت می‌کرد.

از سوی دیگر، رهبران این جامعه عقیده دیگری در این زمینه دارند و می‌گویند فلاشاها در واقع فرزندان یهودیانی هستند که پس از تخریب معبد سلیمان در 586 سال پیش از میلاد مسیح، مصر را در زمان حکومت یهودا ترک کرده و به اتیوپی رفتند. تا قرن بیستم میلادی، یهودیان اتیوپی کاملا جدا از دیگر جوامع یهودی در نقاط مختلف دنیا بودند.

چگونگی ورود به اسرائیل

مناخیم بگین، اولین سیاستمدار اسرائیلی بود که زمینه ورود این یهودیان به سرزمین‌های اشغالی را فراهم کرد. وی سال 1977 و پس از رسیدن به مقام نخست‌وزیری، مقدمات این کار را آماده کرد. این اقدام بگین در واکنش به قحطی، ناآرامی‌های سیاسی و خشونت حکومت مارکسیستی ژنرال «منگیستو هایل» بود که علیه فلاشاها انجام می‌شد.

سرویس اطلاعاتی رژیم صهیونیستی (موساد)، زمینه‌ساز این مهاجرت شد. جاسوسان و عاملان موساد با برنامه‌ریزی‌های خود، این افراد را از اردوگاه‌های آوارگان در سودان ربوده و به سرزمین‌های اشغالی بردند. در نتیجه این اقدامات، حدود 7000 یهودی اتیوپی‌تبار وارد سرزمین‌های اشغالی شدند. در سال‌های بعد سرویس‌های اطلاعاتی رژیم صهیونیستی دست به چند عملیات دیگر زدند که مهم‌ترین آنها «عملیات موسی» (سال 1984) و «عملیات سلیمان» (سال 1991) بود که در نتیجه آن بیش از 20 هزار یهودی وارد اسرائیل شدند. با پایان حکومت منگیستو، ورود یهودیان اتیوپی به سرزمین‌های اشغالی راحت‌تر شد و طبق آمار موجود تا پایان دهه 90 میلادی، حدود 90 هزار فلاشا وارد اسرائیل شدند.

دلیل ناآرامی‌های اخیر

پس از گذشت 30 سال از ورود این یهودیان به اسرائیل و به دنبال ناآرامی و تنش‌های اخیر، این مطلب به اثبات رسید که مقامات تل‌آویو در برخورد و پذیرایی از این جمعیت به هیچ وجه موفق نبوده‌اند. جامعه اسرائیل هیچ گونه همدردی با این افراد نکرد؛ این در حالی بود که آنها با پشت‌سر گذاشتن سختی‌های فراوان و از دست دادن دوستان و اعضای خانواده خود در جریان این مهاجرت، وارد اسرائیل شده بودند.

پس از ورود به سرزمین‌های اشغالی، آنها با پارادوکس‌هایی روبه‌رو شدند که ریشه در سیاست‌های صهیونیست‌ها داشت و بر مبنای آن چندان مهاجران را جدی نمی‌گرفتند. چندان توجهی به شرایط زندگی و کار آنها نمی‌شد و از همان ابتدا با تبعیض و نژادپرستی روبه‌رو شدند که بخش جدایی‌ناپذیر سیاست صهیونیست‌ها بود. اگرچه تمام این افراد یهودی بودند، اما ساختار مذهبی اسرائیلی‌ها باز هم نسبت به آنها شک داشت و در ماه‌های ابتدایی از این مهاجران مدام درباره دین و مذهبشان پرسیده می‌شد.

یکی از اتفاقاتی که چنین رویکردی از سوی مقامات تل‌آویو را نشان می‌داد، مربوط به اتفاقی در دهه 90 بود که سازمان بانک خون اسرائیل، خون‌های مربوط به فلاشاها را از ترس وجود ویروس بیماری ایدز کاملا از بین برد. به عقیده کارشناسان، این در واقع پیام محرومیتی بود که جامعه اسرائیل به اعضای این اقلیت فرستاد. این ‌گونه اتفاقات نشان داد مقامات اسرائیلی هیچ گاه در مشارکت دادن این اقلیت در جامعه اسرائیل موفق نبوده‌اند. نمونه و مثال مشخص در این زمینه مربوط به وضع کودکان محصل در مدارس اسرائیل است. کودکان فلاشایی که فقط 2 درصد از دانش‌آموزان اسرائیلی را تشکیل می‌دهند، در مدارسی درس می‌خوانند که فقط اتیوپیایی هستند و حق حضور در مدارس دیگر را ندارند. موضوع بدتر این است که میزان موفقیت آنها در مقایسه با دیگر محصلان کم است و از دسترسی آنها به موفقیت‌های علمی جلوگیری می‌شود.

بیشتر این افراد به حاشیه رانده شده و همواره با مشکلاتی همچون بیکاری و کمبود منابع عمومی دست و پنجه نرم می‌کنند. همین موضوع باعث شده آنها تمایلی برای مشارکت در دیگر بخش‌های جامعه نداشته باشند. بالاترین میزان فقر در میان یهودیان ساکن در اسرائیل مخصوص این اقلیت است و علاوه بر این با دستگیری، تعقیب و بازجویی‌های گسترده از سوی نیروهای پلیس رو‌به‌رو هستند. براساس یک تحقیق که بتازگی انجام شده، 86 درصد از این افراد به دلیل نبود فرصت‌های مناسب شغلی جذب ارتش شده‌اند، 85 درصد از کودکانشان زیر خط فقر بوده و 13 درصد از جوانانشان بیکار هستند؛ ازجمله تبعیض‌های مشخص اعمال شده علیه آنها این است که حق اهدای خون ندارند و نمی‌توانند با دیگر یهودیان ازدواج کنند. در حقیقت مجموعه‌ای از همین تبعیض‌ها، نژادپرستی‌ها، فقر و بی‌خانمانی بود که زمینه‌ساز درگیری میان فلاشاها و نیروهای پلیس اسرائیل طی چند هفته گذشته شده است.

شاید بتوان تمام حرف این مهاجران را در پلاکاردی مشاهده کرد که چند هفته پیش یکی از معترضان به رفتارهای تبعیض‌آمیز مقامات تل‌آویو به دست گرفت: «در اروپا یهودیان را به دلیل یهودی بودن می‌کشند، اما در اسرائیل به دلیل سیاه بودن کشته می‌شوند.»

حسین خلیلی / گروه بین‌الملل