سینمای ایران، در رفت و آمد میان جشن و جشنواره

در این مراسم گروهی از هنرمندان داخلی به تقلید از همکاران خارجی خود روی صحنه می آیند؛ سعی می کنند لبخند بزنند ، لطیفه ای بگویند، عکس سلفی بگیرند و به یکدیگر جایزه بدهند.

یک بار اسامی جشنواره های مختلف سینمایی را در کشور با خود مرور کنید. یک هفته قبل جشنوارۀ فیلم شهری به پایان رسید، بعداز آن جشنوارۀ فیلم مادر برگزار می شود، بعد جشنوارۀ فیلم باران، بعد جشنوارۀ پروین، بعد جشنوارۀ فیلم کودک ، بعد جشنوارۀ فیلم پلیس و ... تازه در این میان جشن های مختلف برگزار می شود، جشن تصویر حافظ که به زودی برگزار می شود، جشن خانۀ سینما، جشن انجمن منتقدان و ... در کنار همۀ این ها به جشنواره های گاه و بی‌گاهی هم باید اشاره کرد که در شهرستان های مختلف برگزار می شود و مسؤولان استانی سعی می کنند با دعوت از چهره های سینمایی و عکس گرفتن در کنار آنان اعتبار مدیریتی خود در شهرهایشان را بالا ببرند.

در ضمن اصرار تقریباً همۀ فیلم های جدید برای برگزاری مراسم اکران خصوصی را فراموش نکنید؛ مراسم اکران خصوصی که با جدی شدن حضور چهره های رسانه ای در کنار پروژه های سینمایی به عنوان مشاور رسانه ای در سال های اخیر پررنگ شده است ، عملاً بهترین جا برای عکاسان سینمایی است که مجموعه ای از بازیگران و دست اندرکاران سینمای ایران را با لباس های گرانقیمت و آرایش های طراحی شده و سنگین یک جا شکار کنند.

سینماگران ما علاوه بر فعالیت های طبیعی خود به عنوان هنرمند که شامل فعالیت در رشته های مختلف مرتبط با سینماست، یک اشتغال همیشگی نیز دارند و آن آرایش کردن و به مراسم جشن و جشنواره رفتن است.

بخشی از صنعت سینما، بر مدار تبلیغات و حضور در برابر مردم و رسانه ها می چرخد. در سینمای هالیوود که بخش عمده ای از صعنت- سینمای جهان را در قبضۀ خود دارد، هر هنرمندی مشاورانی مخصوص برای حضور در چنین مراسمی دارد.

مشاورانی که حتی دربارۀ چگونگی ایستادن هنرپیشه ها در برابر دوربین ها و لبخند زدن به آنان مشاوره می دهند.

ما نیز نه با جشن برگزار کردن مخالفیم ( به شرط رعایت حدود و قوانین) و نه با جشنواره، نه با فرش قرمز و نه با اکران خصوصی ولی دربارۀ این حجم از برنامه های حاشیه ای در سینمای ایران حتماً حرف داریم.

به فروش فیلم هایتان هم نگاه کنید

در ایام جشنوارۀ فیلم فجر وقتی پیش از شروع هر فیلم ، عوامل سازندۀ فیلم ها با بهترین آرایش و لباس در برابر دوربین های عکاسان ظاهر می شدند و با اعتماد به نفس و سرهای بالا می ایستادند تا عکاسان از آن ها عکس بگیرند، میزان اعتماد به نفس عوامل فیلم ها انسان را مطمئن می کرد که تا لحظاتی دیگر یک شاهکار را تماشا خواهد کرد؛ اثری که سازندگانش با اعتماد مردم را به دیدن آن دعوت می کنند و پای حرفشان هم ایستاده اند، اما وقتی فیلم را می دیدی غالباً متوجه می شدی که با چه اثر ضعیف و بی خاصیتی روبه‌رو هستی.

به راستی هنرمندانی که در سینمای ایران مشغول به کارند ، قدرت تشخیص فیلم خوب و بد را ندارند؟ چرا حتی وقتی می دانند در یک اثر بد حضور یافته اند، با لبخندی فاتحانه در برابر دوربین ها لبخند می زنند؟ آنها قطعاً می دانند که خیلی از محصولات سینمای ایران از نظر کیفی آثار قابل دفاعی نیستند، اما چرا باید از حضور در چنین فیلم هایی سرخورده باشند، وقتی هفته ای یک بار به خاطر ساخت چنین کارهایی همیشه دعوت می شوند، قدر می بینند و بر صدر می نشینند؟ مهمترین نشانۀ استقبال و پذیرش یک فیلم از طرف جامعه میزان فروش است.

به آمار تولیدات سینمای ایران و نیز آمار فروش آن ها توجه کنید. در هر سال چندین فیلم سینمایی تولید می شود که عملاً فرصت اکران را به دست نمی آورند، چرا که نبود امکانات سخت افزاری مانند کافی نبودن سالن های سینما در سطح کشور امکان دیده شدن این فیلم ها را نمی دهد. تقریباً تمامی فیلم هایی هم که ساخته می شود از نظر تجاری شکست خورده اند، چرا که هزینه های انجام شده برای آنها در اکران عمومی و نیز فروش در سینمای خانگی در نمی آید.

ما با سینمایی روبه‌رو هستیم که تولیداتش نمی فروشد، اما باز هم همان کارگردان هایی که فیلم های شکست خورده می سازند، دوباره دست به ساخت فیلم می زنند. همۀ قواعد حرفه ای در سینما، در کشور ما نقض می شود، چون رقابت واقعی در سینما وجود ندارد و سینما با تبلیغات و استفاده از منابع و کمک های بی حساب دولتی سرپا مانده است. پرسش این است که در چنین سینمایی ، جشن گرفتن و جشنواره برگزار کردن چه معنایی دارد؟ سینماگرانی که فیلم های شکست خورده می سازند و هنرپیشه هایی که در فیلم هایی که مردم به آن ها «نه» گفته اند بازی کرده اند، دقیقاً چه چیزی را جشن می گیرند و برای چه چیزی جایزه می گیرند، قدردانی می شوند و از این جشنواره به آن جشنواره در رفت و آمدند؟ (آرش شفاعی/ روزنامه قدس)