آسمان سیستان و بلوچستان بویژه در بخش شمالی این استان حالا دیگر چند سالی است که رنگ آبی خود را باخته و به صفحهای کدر و خاکستری رنگ تبدیل شده و بهدلیل هجمه مداوم طوفان و گردوغبار در طی سال، حسرت استنشاق هوای تمیز و سالم را بر دل ساکنان این منطقه گذاشته است.
هوای آلوده که دیگر تمایلی به جمع کردن بساط خود از آسمان این شهر ندارد، گاهی به چنان غلظتی میرسد که نفسها را به شماره انداخته و صدای سرفه پیاپی شهروندان را درمیآورد؛ درست مثل صبح روز سهشنبه که غلظت گرد و خاک در سیستان به سبب وزش طوفان شدید شن به ۲۵ برابر حد مجاز و هشت برابر حد بحرانی رسید. گرچه هربار با ایجاد این شرایط انگشت اتهام به سوی دریاچه هامون و خشکی آن میرود، اما به هر روی ساکنان نجیب این منطقه اولین و آخرین قربانیان این شرایط هستند که هیچ چارهای برای کاستن از رنج و التیام آنان اندیشیده نشده است. آنطور که گزارش شده طی روزهای گذشته و به دلیل افزایش غلظت گردوغبار، مردم دیار سیستان مجبور شدند برای درامان ماندن از خطرات توفان در گرمای بیش از 40 درجه منطقه خود را در خانههایشان حبس کنند تا بیش از این به آنان گزندی نرسد. هرچند این حبس خودخواسته نیز کمک چندانی به حفظ سلامتی آنها نکرده است، بهطوری که فرماندار زابل از راهی شدن صدها نفر طی روزهای گذشته به بیمارستان خبر میدهد.
هوشنگ ناظری دراین باره به ایسنا میگوید: خشکسالی تالاب هامون باعث شد تا با وزش باد مقدار زیادی ریزگرد از سطح خشکیده این تالاب در فضا پخش شود و مردم منطقه سیستان و حتی شهرهای مرکزی استان را با مشکل تنفسی مواجه کند.
وی با بیان اینکه خشک شدن بستر دریاچه هامون و از بین رفتن منابع آبی، شرایط این شهرستان را به حالت کاملا اورژانسی تبدیل کرده است، میافزاید: طوفان با سرعت ۱۱۵ کیلومتر در منطقه سیستان در چند روز گذشته، مشکلات تنفسی زیادی را برای مردم بهوجود آورد، بهطوری که فقط تا صبح روز گذشته، حدود 600 نفر را راهی بیمارستانها و مراکز درمانی شهرهای زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز کرد که شمار زیادی از آنان بهطور سرپایی درمان و تعدادی بستری شدند.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه سیستان از چند روز گذشته تاکنون به لحاظ وجود ریزگردها شرایط فوق بحرانی دارد، میگوید: آلودگی هوا در سیستان طی چند روز گذشته به حدی بود که بسیاری شهروندان سیستانی با مشکل تنفسی مواجه شدند.
سیدباقر حسینی ضمن ابراز گلایه از مسئولان کشوری از جمله سازمان محیط زیست میافزاید: تا زمانی که دریاچه هامون احیا نشود، ریزگردها در این منطقه باقی خواهند ماند.
به گفته وی میزان رجوع مردم به بیمارستانها طی چند روز گذشته به حدی بود که مراکز درمانی منطقه دیگر جوابگوی مردم نیست و بروز بیماریهای تنفسی، ریوی، چشمی، آسم و سل مردم را به سطوح آورده و باعث خالی شدن روستاها شده است.عابدی، رئیس اداره هواشناسی سینوپتیک زابل نیز با بیان اینکه بادهای 120 روزه در سیستان شروع شده است، میگوید: وزش طوفان و گرد و خاک زابل در چند روز گذشته با سرعت 115 کیلومتر بر ساعت علاوه بر کاهش شدید میزان شعاع دید افقی، کیفیت هوا در شهرهای شمالی استان را در شرایط بحرانی و خطرناک قرار داده، بهطوریکه میزان غلظت ذرات معلق در هوای این منطقه به 3924 میکروگرم بر مترمکعب یعنی 25 برابر حد مجاز رسیده است.
طوفان حارهای در سواحل چابهار
شرایط بحرانی و فوق بحرانی در حالی بر شمال این استان حاکم شده است که مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور از تداوم وزش باد و گرد و خاک در جنوب کشور و این استان خبر داده است.
احد وظیفه در گفتوگو با مهر میافزاید: این شرایط طی سه روز آینده موجب تداوم گردوخاک و وزش تندباد شدید در نواحی شرقی کشور بویژه منطقه زابل خواهد شد که با توجه به اثر طوفان حارهای تا پایان هفته جاری، دریای عمان نیز مواج و طوفانی خواهد شد.
طوفان حارهای آشوبا که از چند روز پیش با سرعت درحال نزدیک شدن به سواحل جنوبی کشور بود و استقرار نیروهای امداد و نجات را در شهرستان چابهار بهدنبال داشت نیز هم اکنون مناطق جنوبی این استان را درگیر کرده است. البته به گفته مدیر بحران استانداری سیستان و بلوچستان با تغییر جهت این باد به سمت عمان تا حد زیادی از نگرانی در این زمینه کاسته شده است، با این حال ابرهایی در آسمان سواحل جنوبی استان مستقر شده که میتواند موجب بارش شدید باران در این نواحی شود.
اربابی در گفتوگو با جام جم میافزاید: با جهت گیری توفان آشوبا به سمت عمان، سرعت آن نیز از 130 کیلومتر به حدود 60 کیلومتر در سواحل ما کاهش یافته و ارتفاع امواج دریا نیز به حدود 3 متر رسیده است.
وی یادآور میشود گرچه تا حد زیادی از نگرانیهای ناشی از طوفان آشوبا کاسته شده است، با این حال نیروهای امداد و نجات هلال احمر، بیمارستانها، اکیپهای برق و ... در حال آماده باش کامل هستند. همچنین فضاهای اقامتی اضطراری برای اسکان موقتی افراد در صورت بروز حوادث اندیشیده شده است.
اربابی تاکید میکند که با این حال نگرانی ما بیشتر بابت شمال استان و منطقه سیستان است، که افزایش غلظت گردوغبار در این منطقه به سبب خشکی هامون، تعداد بیماران تنفسی و افراد مبتلا به سل را بشدت افزایش داده بهطوری که سیستان اکنون بیشترین مبتلایان به سل را در کشور دارد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد