فصل کاشت سینمای ایران

به گزارش جام‌جم، جشنواره فیلم فجر به‌عنوان مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور بهمن هرسال، برگزار می‌شود و در ایستگاه پایانی، سیمرغ‌های پرورش یافته موجود به برگزیده‌های بخش‌های مختلف تعلق می‌گیرد.

از سال گذشته نیز با تفکیک بخش سینمای ایران از بخش بین‌الملل، محصولات یک‌ساله سینمای کشور با تمرکز و توجه بیشتر و بهتری رصد و انتخاب می‌شود و در فضای بازتری به معرض نمایش درمی‌آید و داوری می‌شود.

اما فیلم‌هایی که به‌عنوان ویترین سینمای ایران در ده روز اکران می‌شود، از چه زمانی به اصطلاح کلید می‌خورد و چگونه خود را به آوردگاه بزرگ سینما می‌رساند؟ البته از آنجا که اساسا ما مردم دقیقه 90 هستیم و همه کارهایمان را به دقایق پایانی موکول می‌کنیم، سینمای ما هم از این قاعده مستثنا نیست و معمولا تهیه‌کننده‌ها و کارگردان‌ها در ماه‌های پایانی و منتهی به بهمن به فکر ساخت فیلم و شرکت در جشنواره فجر می‌افتند.

مثل رویه‌ای که متاسفانه گاهی در تلویزیون هم به چشم می‌خورد و حتی تولید و پخش سریال‌های مناسبتی همزمان می‌شود. شتاب در روند تولید برای رساندن اثر به آنتن، فشار زیادی را بر عوامل وارد می‌کند و از کیفیت کار می‌کاهد. در جشنواره فیلم فجر هم گاهی شاهدیم فیلم فلان کارگردان با تدوینی سرهم‌بندی شده و نواقصی چشمگیر به نمایش درمی‌آید. یعنی صاحبان فیلم خواسته‌اند به هر ترتیب که شده خودشان را به جشنواره برسانند.

ولی گویا امسال وضع کمی متفاوت‌تر از سال‌های گذشته است و سینماگران تصمیم گرفته‌اند با برنامه‌ریزی بهتری نسبت به قبل عمل کنند.

بنیاد سینمایی فارابی روز گذشته خبر داد 90 فیلم سینمایی در مراحل مختلف تولید به سر می‌برد؛ رقمی که به نوعی میانگین تولید سالانه کشور ما در این سال‌ها محسوب می‌شود بنابراین می‌توان گفت سینمای ایران دراین روزهای داغ تابستان که خیلی‌ها در آن به استراحت و تفریح می‌پردازند، آستین‌هایش را بالا زده و سخت مشغول کار است تا فیلم‌های تازه‌ای تولید کند.

فیلم‌هایی که بخشی از آنها مطمئنا در جشنواره فجر امسال به نمایش درمی‌آید و برخی دیگر نیز پس از طی مراحل مختلف، اکران می‌شود.

درواقع اگر تابستان و این زمان را فصل کاشت سینمای ایران محسوب کنیم، از جشنواره فیلم فجر و زمان اکران فیلم‌ها باید به‌عنوان فصل برداشت سینمایی کشور یاد کنیم.

از 90 فیلمی که این روزها در مراحل مختلف تولید، 45 فیلم در مرحله پیش‌تولید، 13 فیلم در مرحله فیلمبرداری، 11 فیلم در مرحله صداگذاری، شش فیلم در مرحله تدوین و 15 فیلم آماده اکران در سینماست.

نکته مهم درباره این فیلم‌ها، بهره‌گیری‌شان از مهم‌ترین چهره‌های نسل‌های مختلف کارگردانی و بازیگری کشور است؛ سینماگرانی که کارنامه کم و بیش موفقشان، کنجکاوی‌ها درباره فیلم جدیدی از آنها را قلقلک می‌دهد.

ابراهیم حاتمی‌کیا، رضا میرکریمی، کمال تبریزی، آرش معیریان، مسعود اطیابی، کیوان علیمحمدی و امید بنکدار، فرهاد مهرانفر، مهرشاد کارخانی، مرجان اشرفی‌زاده و پولاد کیمیایی این روزها در تدارک و تهیه مقدمات ساخت فیلم‌های جدید خود هستند و اثرشان در مرحله پیش‌تولید است.

حاتمی‌کیا بزودی فیلمبرداری فیلم «بادیگارد» را با بازی بازیگرانی چون پرویز پرستویی، مریلا زارعی و فرهاد قائمیان آغاز می‌کند و رضا میرکریمی ـ مدیرعامل جدید خانه سینما ـ هم با طی شدن مراحل پیش‌تولید، فیلم «دختر» را خواهد ساخت.

فیلم‌های رستگاری جهان (تبریزی)، زنبورهای بی‌کندو (معیریان)، میلاد (اطیابی)، همنام (علیمحمدی و بنکدار)، چشمه (مهرانفر)، دو لکه ابر (کارخانی) و آبجی (اشرفی‌زاده) نیز برخی دیگر از آثار سینمایی است که این روزها مرحله پیش‌تولید را پشت سر می‌گذارد.

پولاد کیمیایی هم که بیشتر با بازی در فیلم‌های پدرش مسعود کیمیایی شناخته می‌شود، این روزها در تلاش برای ساخت نخستین فیلم خود به‌عنوان کارگردان است. فیلمی که بتازگی چهره‌هایی چون ناصر ملک‌مطیعی و رضا یزدانی برای بازی در آن قرارداد بسته‌اند.

نرگس آبیار، وحید موسائیان، پرویز شهبازی، تینا پاکروان و کامران قدکچیان هم از جمله کارگردانان شناخته شده‌ای هستند که تازه‌ترین فیلم‌هایشان در مرحله فیملبرداری به سر می‌برد.

آبیار که فیلم موفق «شیار143» را ساخت، مدتی است مشغول کارگردانی فیلم «نفس» است. اثری که بازیگرانی چون گلاره عباسی، مهران احمدی، پانته‌آ پناهی ها، سیامک صفری، بهنوش بختیاری و جمشید هاشم‌پور در آن بازی می‌کنند.

موسائیان هم که فیلم‌هایی چون فرزند چهارم و گوشواره را در کارنامه دارد، این روزها فیلم «قشنگ و فرنگ» را در جزیره کیش می‌سازد.

فیلمی که پیشتر بخش‌هایی از آن در تهران فیلمبرداری شده بود و پس از کار در کیش نیز، گروه برای ادامه فیلمبرداری راهی فرانسه می‌شود. رضا کیانیان، بیتا فرهی، رعنا آزادی‌ور، هانیه توسلی، افشین هاشمی، حسین محب‌اهری و احترام برومند، از جمله چهره‌هایی هستند که در این فیلم بازی می‌کنند.

پرویز شهبازی، سازنده فیلم‌های تحسین‌شده‌ای چون «نفس عمیق» و «دربند» هم این روزها فیلم جدید خود به نام «نسیم» را با بازیگری آزاده نامداری، ساعد سهیلی و آذرخش فراهانی (پسر بهزاد فراهانی و برادر شقایق فراهانی) می‌سازد.

تینا پاکروان پس از ساخت فیلم «خانوم»، این روزها مشغول کارگردانی فیلم دومش، «نیمه‌شب اتفاق افتاد» است؛ فیلمی که چهره‌هایی چون حامد بهداد، رویا نونهالی، آتیلا پسیانی، ستاره اسکندری و گوهر خیراندیش در آن بازی می‌کنند.کامران قدکچیان، کارگردان قدیمی سینما هم بتازگی فیلم «انتهای خیابان مهر» را با بازیگرانی چون امین حیایی و سحر زکریا در شیراز جلوی دوربین برده است. بیژن بنفشه‌خواه، چنگیز وثوقی و پروانه معصومی از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

فیلم «خشکسالی و دروغ» ساخته پدرام علیزاده هم از دیگر آثاری است که این روزها در مرحله فیلمبرداری است. در خشکسالی و دروغ که براساس نمایشنامه موفقی نوشته محمد یعقوبی، به فیلم تبدیل شده، بازیگرانی چون محمدرضا گلزار، پگاه آهنگرانی، آیدا کیخایی و علی سرابی بازی می‌کنند.

همچنین فیلم‌های «یتیم خانه ایران» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی، «پارادایس» ساخته علی عطشانی و «لانتوری» به کارگردانی رضا درمیشیان هم از جمله آثاری هستند که مرحله تدوین را می‌گذرانند.

فیلم‌های «سینما نیمکت» (محمد رحمانیان)، «اژدها وارد می‌شود» (مانی حقیقی)، «سایه» (مسعود نوابی)، «من یک ایرانی‌ام» (محمدرضا آهنج) و پرسه در شهر لاجوردی ـ با نام دیگر اشک زاینده‌رود ـ (محمدعلی نجفی) نیز در مرحله صداگذاری به سر می‌برند.

در میان فیلم‌های آماده اکران هم نام کارگردانان و بازیگران شناخته شده‌ای به چشم می‌خورد؛ فیلم‌هایی که در آینده‌ای نزدیک و با ثبت قرارداد با سرگروه‌های سینمایی، روانه پرده سینماها می‌شوند.

علیرضا امینی، سازنده فیلم‌هایی چون «انتهای خیابان هشتم» و «هفت دقیقه تا پاییز»، فیلم «دلتا ایکس» را با بازی سیامک صفری، زهیر یاری و افسانه پاکرو آماده نمایش دارد و نادر مقدس، کارگردان فیلم مشهور «شور عشق» هم فیلم «پرونده‌ای برای سارا» را با بازی شاهرخ فروتنیان و اردلان شجاع کاوه، تا مدتی دیگر اکران خواهد کرد.

فیلم «سلام پدربزرگ» به کارگردانی مجید قاری‌زاده ـ فیلمساز قدیمی سینما و سازنده فیلم‌هایی چون «پدربزرگ»، «دخترم سحر» و «شقایق» ـ هم از جمله آثاری است که بزودی اکران می‌شود. فیلمی که چند بازیگر پیشکسوت و خاطره‌ساز سینما و تلویزیون همچون جمشید مشایخی، داریوش اسدزاده، محمد کاسبی و عنایت بخشی در آن بازی می‌کنند.

فیلم «دو عروس» ساخته داوود موثقی، یکی دیگر از کارگردانان قدیمی سینما و سازنده فیلم‌هایی چون ضربه آخر و کلید ازدواج، هم فاصله چندانی تا نمایش در سینماها ندارد. فیلمی که دانیال عبادی، افسانه پاکرو و میرطاهر مظلومی از جمله بازیگران آن هستند.

مجید برزگر، کارگردان فیلم موفق «پرویز» هم فیلم «یک شهروند کاملا معمولی» را آماده اکران دارد. همچنین منوچهر هادی، کارگردان فیلم‌هایی چون «زندگی جای دیگری است» و «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه» نیز بتازگی ساخت فیلمی به نام «من سالوادور نیستم» را به پایان رساند. در این اثر که با سپری کردن مراحل پس از تولید، آماده نمایش است، چهره‌هایی چون رضا عطاران، یکتا ناصر و ریوالدو ـ ستاره سابق تیم ملی فوتبال برزیل ـ بازی می‌کنند. فیلم «دلبری» ساخته سیدجلال دهقانی اشکذری نیز که پیشتر فیلم دفاع مقدسی «خانه‌ای کنار ابرها» را کارگردانی کرده بود، از دیگر فیلم‌های آماده اکران است؛ اثری که بازیگرانی چون هنگامه قاضیانی، عباس غزالی و محمدرضا شیرخانلو در آن نقش‌آفرینی می‌کنند.

با این اوصاف باید منتظر ماند و نتیجه زحمات بذرپاشی سینماگران در فصل کاشت را در فصل برداشت دید و این‌که آیا سینمای ما با وجود عرق‌ریزی و تلاش در فصل داغ تابستان، می‌تواند موجبات رضایت مردم ـ به‌عنوان مهم‌ترین و اصلی‌ترین مخاطبان خود ـ را فراهم کند یا نه.

علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر