شهر سالم شهروند ورزشکار

این نگرانی‌ها باعث شد مسئولان به لزوم ارتقای تحرک بدنی و ایجاد فضاهای ورزشی در سطح شهربیشتر توجه کنند. بر این اساس شهرداری تهران سال 85 خانه‌های سلامت را در سطح محلات پایتخت تاسیس کرد که هدف اصلی آن تغییر سبک زندگی افراد جامعه با جهتگیری ارتقای سطح سلامت بوده است. نمود بارز تغییر رویکرد شهرداری را شاید بتوان نصب دستگاه‌های ورزشی در بوستان‌های پایتخت و پس از آن سراسر کشور دانست که بتدریج جای خود را میان مردمی که به پارک‌ها رفت و آمد داشتند باز کردند، اما این اقدامات با افزایش فعالیت‌های خانه‌های سلامت، گسترش بیشتری یافت تا امروز که بسیاری بر نقش انکارناپذیر شهرداری برای ارتقای سلامت جامعه تاکید دارند. شهرداری‌ها به مساله ورزش باید در چارچوب کارکردهای اجتماعی خود نگاه کنند و در این خصوص از هر گونه تلاشی در این زمینه فروگذار نکند.

نقش مهم شهرداری در تشویق جامعه به ورزش

مصطفی هاشمی‌طبا، رئیس شورای راهبردی ورزش شهرداری تهران با اشاره به ورود شهرداری تهران به اقدامات فرهنگی می‌گوید: وقتی شهرداری تهران به فعالیت‌های فرهنگی وارد شد برخی افراد معتقد بودند کار شهرداری، نظافت شهر و کارهایی از این دست است؛ اما شهرداری موفق شد با ایجاد فضای ورزشی، نصب وسایل در پارک‌ها و برگزاری مسابقات محلات، نقش مهمی در تشویق مردم به ورزش ایفا کند و اگرچه هم اکنون معیاری برای سنجش این موفقیت نداریم، اما به طور کلی تلاش‌های خوبی در این زمینه صورت گرفته است.

وی با بیان این که چنین اقدامات شهرداری یک حرکت فکری در راستای درک ضرورت‌های جامعه است، می‌افزاید: البته شهرداری تهران با برخی موسسات ورزش عمومی در سطح دنیا ارتباط دارد و با بهره‌گیری از تجربیات این موسسات در پی به روز کردن فعالیت‌های خود است. هاشمی‌طبا به همفکری و گفت‌وگوهای شهرداری با وزارت ورزش در زمینه اقدامات ورزشی این ارگان اشاره می‌کند و می‌افزاید: وزارت ورزش به دلیل ماهیت حرفه‌ای‌اش نمی‌تواند به صورت کار تشکیلاتی به شهرداری در زمینه ورزش عمومی کمک کند و اصولا این کار اهمیتی ندارد. اما در زمینه کارشناسی و تامین مربی همکاری‌هایی وجود دارد و تضادی در این رابطه نیست.

وی همچنین وسایل ورزشی نصب شده در پارک‌ها را فاقد استانداردهای لازم می‌داند و می‌گوید: این دستگاه‌ها با نمونه‌برداری از مدل‌های خارجی و توسط تولیدکننده‌های داخلی ساخته شده‌اند و دارای ابعاد و وزنه‌های ثابت هستند، در حالی که اندازه افراد متفاوت است.

هاشمی‌طبا با بیان این که دستگاه‌ها قابلیت و کارکرد مناسبی ندارد و تنها در حد ابتدایی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، خاطرنشان می‌کند: باید روی این دستگاه‌های ورزشی کارهایی انجام و استانداردسازی شوند.

وی همچنین به مربیان مورد استفاده در باشگاه‌های ورزشی زیر نظر شهرداری اشاره می‌کند و می‌گوید: این مربیان به صورت عملی و تجربی گواهینامه‌هایی دارند یا دارای سوابق ورزشی هستند.

امکانات ورزشی بیشتر، زندان کمتر

نتایج یکی از تحقیقات ـ که در زمینه وضعیت ورزش در تهران از سوی مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران روی جوانان 15تا 30 ساله تهرانی انجام شده ـ نشان می‌دهد 31 درصد از آنها هر روز ورزش می‌کنند، در حالی که 16 درصد از جوانان جامعه هدف اصلا ورزش نمی‌کنند. بر اساس این بررسی 7/40 درصد از دلایل اصلی ورزش نکردن جوانان به مشکلات بیرونی نظیر نبودن امکانات و دسترسی نداشتن و همچنین بالا بودن هزینه اشاره داشته‌اند و 3/59 درصد از آنها نیز دلایلی همچون همت نداشتن، گرفتاری‌های شخصی و بی‌علاقگی را به عنوان اصلی‌ترین دلایل ورزش نکردن ذکر کردند.

سردار محمد حاج آقامیر، رئیس سابق سازمان ورزش شهرداری تهران به اصل 3 قانون اساسی اشاره می‌کند که در آن بر ورزش همگانی تاکید شده و می‌گوید: امکانات ورزشی باید به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد و این سازوکار تنها از طریق شهرداری‌ها امکان‌پذیر است.

وی با بیان این که رویکرد شهرداری‌ها به ورزش در یک پروسه پنجساله تغییر کرده است، می‌افزاید: حفظ محیط زیست، ایجاد رفاه و سلامت برای عموم مردم، تاسیس بوستان‌های متنوع و گردشگری متناسب با فرهنگ بومی از جمله وظایفی است که شهرداری‌ها به عهده دارند و بر اساس این نگاه باید برای سلامت همه مردم و در همه گروه‌های سنی، گام‌های اساسی بردارند.

حاج آقامیر با اشاره به رویکرد شهرداری در توسعه فضاهای ورزشی یادآور می‌شود: این رویکرد در زمان مسئولیت بنده توسعه خوبی داشت و این امکان میسر شد که فضاهای ورزشی افزایش یابد.

وی با تاکید براین که شهرداری‌ها باید همان گونه که به منظور توسعه فضای سبز هزینه می‌کنند برای افزایش اماکن ورزشی نیز هزینه کنند، ادامه می‌دهد: بسیاری از مردم بضاعت مالی مناسبی برای پرداخت هزینه‌های باشگاه‌های ورزشی ندارند. بنابراین شهرداری‌ها باید برای کاهش آسیب‌های اجتماعی اهتمام بیشتری در توسعه ورزش همگانی داشته باشند.

رئیس سابق سازمان ورزش شهرداری تهران با بیان این که شهرداری به جای جمع‌آوری متکدیان و کودکان کار باید کار ایجابی کند، می‌افزاید: باید به جای هزینه کردن برای جمع‌آوری این افراد از سطح شهر فضاهای تربیتی، آموزشی و ورزشی مناسبی ایجاد کنیم تا اصولا چنین معضلی در جامعه گسترش نیابد.

وی با تاکید بر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از طریق توسعه فضاهای ورزشی در سطح کشور اضافه کرد: باید این استراتژی کارآمد و منسجم در نوع نگاه برنامه‌ریزان کلان در دولت و مجلس جای گیرد که برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی هزینه کنیم تا مقابله که به هیچ‌وجه شایسته و برازنده جمهوری اسلامی ایران و حاکمیت دینی کشور ما نیست.

حاج آقامیر با اشاره به افزایش نیافتن تعرفه فضاهای ورزشی در دوره پنجساله مسئولیت خود می‌گوید: باید ورزش ارزان و در دسترس برای پر کردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان و ایجاد نشاط و شادابی در جامعه در دستور کار مسئولان قرار گیرد که در این راستا شهردای می‌تواند بیشترین اماکن و محیط‌های ورزشی را فراهم کند.

وی حرکت شهرداری‌ها در جهت ایجاد اماکن ورزشی را بر اساس نیازهای مردم ذکر و خاطرنشان می‌کند: وزارت ورزش توان اعتباری و بودجه لازم را برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌های لازم ورزش همگانی در اختیار ندارد و بیشترین تمرکز خود را بر قهرمان‌پروری و ورزش حرفه‌ای قرار داده است. البته کارهایی که در این حوزه انجام داده چندان گسترده نیست؛ بنابراین اگر می‌خواهیم یک جامعه سالم با جوانان سالم و آینده‌نگر تربیت کنیم باید شهرداری‌ها و شوراهای شهر و روستا در سراسر کشور ملزم شوند همان‌گونه که برای زیرساخت‌های شهری کار می‌کنند در حوزه ورزش نیز کار کنند.

حاج آقامیر با تاکید بر این که با توسعه اماکن ورزشی، نیاز به زندان و کمپ‌های ترک اعتیاد و گرمخانه‌های متکدیان کاهش می‌یابد، ادامه می‌دهد: باید برای لحظه‌لحظه جوانانمان برنامه‌ریزی کنیم، چرا که اگر ما این کار را نکنیم دیگران می‌کنند و آن گاه مجبور می‌شویم برای مقابله با آسیب‌هایی که از این راه متوجه جوانان شده چند برابر بیشتر هزینه کنیم.

وی لازمه مقابله با تهاجم فرهنگی را کار ایجابی برای پرکردن اوقات فراغت جوان می‌داند و تاکید دارد: با حرف، شعار و توصیه نمی‌توان جوان را از پای تلویزیون، کامپیوتر و ماهواره بلند کرد. باید محیطی همچون محیط‌های ورزشی ارزان و در دسترس فراهم شود تا جوان بتواند انرژی خود را از طریق سالم تخلیه کند و این کار مستلزم برنامه‌ریزی کلان و شکل گیری نگاه پیشگیرانه در همه نهادها و ارگان‌هاست.

مدیریت همگانی برای ورزش همگانی

علی مجد‌آرا، رئیس فدراسیون ورزش‌های همگانی در این باره به جام‌جم می‌گوید: خوشبختانه توسعه ورزش همگانی در دستور کار شهرداری‌های سراسر کشور قرار گرفته و در این میان شهرداری تهران توانسته است نقش موثری در ترویج ورزش همگانی ایفا کند.

وی با بیان این که در همه جای دنیا نقش شهرداری‌ها در توسعه ورزش همگانی مشهود است، می‌افزاید: با توجه به نقش و جایگاهی که شهرداری‌ها می‌توانند در توسعه ورزش همگانی داشته باشند ما در تمام هیات‌های استانی سراسر کشور از افراد مرتبط به شهرداری‌ها استفاده می‌کنیم و با آنها همکاری خوبی داریم.

مجدآرا ابراز امیدواری می‌کند شهرداری‌های سراسر کشور در عمل به این موضوع توجه کنند که ورزش می‌تواند سلامت و نشاط جامعه را تضمین کند.

وی با بیان این که از شهرداری‌ها انتظار داریم همکاری خوبی با بدنه ورزش همگانی داشته باشند، ادامه می‌دهد: به عنوان مثال در بخش فعالیت‌های ورزشی در پارک‌ها و باشگاه‌های سراسر کشور، آمادگی همکاری متقابل داریم به طوری که آنها امکانات ورزش کردن مردم را فراهم کنند، ما هم مربیان آموزش دیده را در اختیارشان قرار دهیم.

رئیس فدراسیون ورزش‌های همگانی می‌گوید: توسعه ورزش همگانی مدیریت همگانی می‌خواهد و انتظار می‌رود علاوه بر فدراسیون، شهرداری‌ها و ارگان‌هایی که فعالیت‌های ورزشی درون سازمانی دارند مانند تربیت بدنی نیروهای مسلح، ورزش کارگری، آموزش و پرورش و وزارت علوم نیز در این بخش به طور جدی فعالیت داشته باشند؛ زیرا موضوع سلامت و نشاط عمومی جامعه موضوعی است که همه ما باید به آن جدی نگاه کنیم.

جـام‌جــم

الیزا ذوالقدر