راهکاری تازه برای جلوگیری از انقراض ببرها

در مقاله جدیدی که در مجله «Science Advances» منتشر شده تغییرات اساسی برای طبقه بندی ببرها پیشنهاد شده است که حذف ۷ زیرگونه در طبقه بندی ببرها از میان ۹ زیر گونه موجود از مهمترین آنها است البته این کاهش شدید زیر گونه ها نه تنها در طبقه بندی ببر ها که در مورد سایر گونه های حیات وحش نیز توصیه شده است.

اگر تغییرات پیشنهادی در این مقاله در مورد طبقه بندی ببرها اجرا شود تمام ببر های جهان تنها به دو زیر گونه برهای سوندا و ببر های قاره ای تقسیم می شوند و زیر گونه هایی مانند ببر بنگال، ببر آمور، ببر جاوه، ببر چینی، ببر بالی، ببر سوماترا، ببر هندو چینی و ببر مالایی دیگر به رسمیت شناخته نخواهند شد.

اندراس ویلتینگ، سرگروه تیم تحقیقاتی که مقاله جدید را ارائه داده است معتقد است : طبقه بندی گونه ها به تعداد زیاد زیر گونه ها بدون دلایل علمی و یا با دلایل علمی ضعیف موجب می شود اقدامات عملی در برنامه های حفاظتی پرورش و تولید مثل این گونه کاهش یابد.به عنوان مثال در حال حاضر جمعیت ببرها در جنوب چین و هندوچین به شدت کاهش یافته است و اگر هریک از این زیرگونه ها همچنان به عنوان طبقه ای جداگانه در نظر گرفته شوند هردو آنها در آینده نزدیک منقرض خواهند شد. اما با در نظر گرفتن آنها به عنوان یک زیرگونه ببر قاره ای می توان تحت یک برنامه حفاظتی واحد این ببر های درحال انقراض را مدیریت کرد.

به گفته وی، در حال حاضر وضعیت ببرها وخیم است.کمتر از ۴ هزار قلاده ببر در جنگل های آسیا زندگی می کنند و بزرگترین گربه سان جهان تنها ۷ درصد از زیستگاههای سابق خود را اشغال کرده است و مهمترین دلایل این اتفاق تخریب زیستگاهها و شکار این گونه توسط انسان است.

ویلتینگ و تیم تحقیقاتی اش برای این تحقیق ساختار بیش از ۲۰۰ جمجمه ببر و رنگ آمیزی و الگوی نوارهای روی پوست بیش از ۱۰۰ ببر را مقایسه کردند.

علاوه بر این، مطالعات ژنتیک مولکولی و اکولوژیکی این گونه به همراه تاریخ طبیعی زندگی آن توسط این تیم بررسی شد.

نتایج تحقیقات نشان داد که همپوشانی های بسیار زیادی بین این ۹ زیرگونه موجود از ببرها وجود دارد و در حقیقت ببرهای جزایر سه گانه سوندا- سوماترا، جاوه و بالی را می توان به عنوان یک زیر گونه در نظر گرفت هرچند تفاوت آنها با ببرهای قاره ای به اندازه ای بود که بتوان آنها را در زیرگونه ای جداگانه طبقه بندی کرد.

ویلتینگ تأکید می کند: مشکل اصلی طبقه بندی زیر گونه ها بر اساس توزیع جغرافیایی آنها این است که در حقیقت بسیاری از مرزهای جغرافیایی در این مناطق مرزهایی قراردادی است که بشر متصور شده است و به عنوان مثال در قاره آسیا که یکی از زیستگاههای دائمی ببرها است در بسیاری از مناطق مرز جغرافیایی واضح طبیعی، در طول ۱۰ هزار سال گذشته وجود نداشته است.

البته در حال حاضر وضعیت طبقه بندی تمام گربه سانان وحشی توسط تیمی از متخصصان این گونه در حال بازبینی و بررسی برای اصلاح شدن است.

برایتن موزر سرپرست اصلی این کارگروه نیز معتقد است اگرچه برای تصمیم گیری در خصوص طبقه بندی مجدد ببرها بر اساس مقاله «Science Advances» باید مطالعات بیشتری انجام شود اما حداقل نتیجه مثبت عملی کاهش زیرگونه های ببر این است که در برنامه های حفاظتی انتقال و جابجایی ببرها برای پیوند مجدد و تجدید نسل تسهیل می شود.

درحقیقت معرفی دوباره ببرها به زیستگاه های طبیعی، بومی و شناخته شده آنها تنها یکی از ابزارهای حفاظتی و مقابله با انقراض این گونه است که از طریق کاهش زیرگونه ها به دست می آید.

به اعتقاد وی، این مقاله به راهکار تازه ای برای مقابله با انقراض گونه ها پرداخته است که می تواند برای بسیاری از اصلاحات در طبقه بندی حیات وحش به عنوان یک مدل برای بررسی توزیع زیرگونه ها مورد استفاده محققان قرارگیرد.

برایتن موزرمی گوید: در حال حاضر نحوه طبقه بندی بسیاری از گونه ها درست نیست چراکه از زمانی که گونه ها و زیرگونه ها تعریف شده است بیش از صد سال می گذرد و کمبود تعداد نمونه ها در بسیاری موارد بر نحوه طبقه بندی در آن زمان نقش داشته است.(مهر)