گره‌گشایی تلویزیون با «جشن رمضان»

عوامل و دست اندرکاران برنامه جشن رمضان این برنامه را نوعی آیین رسانه‌ای برای نیکوکاری و ترویج گره‌گشایی را مهم‌ترین هدف جشن رمضان می‌دانند. از ابتدای ماه مبارک رمضان، هر شب مردان و زنان بسیاری از سنین مختلف و عمدتا همراه با خانواده به فرهنگسرای بهمن رفته و در تالار شهید آوینی در این آیین رسانه‌ای حضور پیدا کرده‌اند. در میان این افراد بسیارند کسانی که به هر ترتیب خودشان یا پیغامشان را به سازندگان جشن رمضان می‌رسانند تا شاید به این واسطه، گرهی از کارشان باز شود.

سید کاظم احمدزاده تهیه کننده جشن رمضان می‌گوید: آنچه در برنامه دیده می‌شود فقط نمونه‌ای است برای ترویج آیین گره‌گشایی و اقداماتی که در کنار ‌این برنامه و در طول سال توسط او و دوستانش برای گره‌گشایی انجام می‌شود، بسیار بیشتر از آن است که بتوان آمار دقیقی از آن ارائه کرد.

براساس این گزارش، هر سال بیش از 2000 نامه از مردم دریافت می‌کنند که هر کدام روای درد و مساله‌ای هستند. مددکاری کمیته امداد، خیریه‌ها، سازمان حمایت از خانواده زندانی‌ها، موسسات مددکاری و خود مردم در معرفی سوژه‌ها با اهالی جشن رمضان همکاری دارند و برنامه جشن رمضان هر تعداد از مشکلات را که مقدور باشد با کمک خیرین رفع می‌کند و صرفا چند نمونه تاثیرگذارتر را در قالب برنامه تلویزیونی به نمایش می‌گذارد.

مناسک‌سازی رسانه‌ای

گلریزان برای آزادسازی زندانیانی که به‌دلیل مشکلات مالی به بند افتاده‌اند، رسیدگی به مشکلات کسانی که به دلیل تصادفات غیرعمد گرفتار شده‌‌اند و دعوت از نیکوکاران برای برآورده کردن آرزوی یک کودک از مواردی است که جشن رمضان تا امروز به آنها توجه کرده است. امسال در نوزدهمین سال این برنامه، گره‌گشایی مدنظر سازندگان آن قرار گرفته است.

مهدی خلجی، مدیر گروه اجتماعی شبکه پنج، از توجه برنامه جشن رمضان به طرح محسنین خبر می‌دهد و تلاش برای رسیدگی به مسائل و مشکلات خانواده‌های بدسرپرست را از اهداف این برنامه می‌داند. وی برنامه جشن رمضان امسال را یکی از بهترین برنامه‌های جشن رمضان در طول دو دهه اخیر ذکر کرده و تاکید می‌کند: امسال نگاه برنامه به مسائل و مشکلات عمومی‌تر است. در حال حاضر برای هر کودک یتیم تقریبا دو نفر و نصفی حامی در کمیته امداد وجود دارد، اما کودکان بدسرپرست یا کسانی که با مشکلات جدی و خاص مواجه هستند، کمتر مورد توجه نیکو‌کاران قرار گرفته‌اند به همین دلیل سراغ مشکلات خانواده‌های مختلف رفته و فقط چند نمونه تاثیرگذار را برای نمایش از برنامه جشن رمضان انتخاب کرده‌ایم.

مدیر گروه اجتماعی شبکه پنج، سهم قابل‌توجهی برای تلویزیون در مناسک‌سازی قائل است و در این باره می‌گوید: برگزاری مناسکی مانند پیاده‌روی زائران امام حسین(ع) از جمله مواردی است که نشان می‌دهد رسانه ملی چه تاثیر شگرفی در ایجاد آیین‌ها و مناسک معنوی دارد و جشن رمضان نیز از همین قدرت رسانه‌ای برای ایجاد موج نیکوکاری در جامعه بهره گرفته است.

گره‌گشایی با حفظ کرامت انسانی

جشن رمضان به‌منظور مناسک‌سازی و ارائه آیینی برای نیکوکاری، به موضوع گره‌گشایی توجه کرده‌ است. طرح مساله گره‌گشایی با حفظ کرامت انسانی افراد و با همکاری و حمایت افراد محبوب و معروف فرصتی است که مردم نگاه تازه‌ای به گره‌گشایی پیدا کنند و اشتیاق بیشتری برای انجام آن داشته باشند.

احمدزاده می‌گوید: ساعاتی از نیمه‌شب گذشته بود، به طراحی تازه برای برنامه امسال می‌اندیشیدم، ناخواسته با قلم خطوطی روی کاغذ کشیدم که به یک گره شباهت داشت و همان‌جا بود که مفهوم گره‌گشایی به ذهنم خطور کرد و با کمک دوستان این ایده را پرورانده و برنامه امسال را تدارک دیدیم. از نگاه احمدزاده جشن رمضان وسیله‌ای است برای زنده نگه داشتن روح همدلی و مساعدت.

جشن رمضان طی سال‌هایی که از تلویزیون به نمایش درمی‌آید از یک برنامه ساده برای کمک به افرادی که به دلیل مشکلات مالی در زندان محبوس شده‌اند به یک برنامه نمادین بدل شده است که به گفته دست‌اندرکارانش در عین ترویج نیکوکاری و گره‌گشایی، مشکلات زیادی را حل می‌کند و فقط بخشی از این مشکلات را در برنامه به نمایش می‌گذارد.

مهدی یوسفی نویسنده برنامه جشن رمضان می‌گوید: ماه رمضان امسال به چهار موضوع گره‌گشایی، دلجویی، کمک به همنوع و احترام به حقوق دیگران پرداخته‌ایم و در واقع هر هفته یکی از این موضوعات مدنظرمان بوده است و سوژه‌های برنامه‌ و مهمانان را نیز براساس همین موضوعات انتخاب کرده‌ایم تا از میان تمام آن چیزی که در پشت صحنه جشن رمضان رخ‌می‌دهد، نمونه‌های مدون‌ شده و قابل توجه به مخاطبان ارائه شود.

برنامه جشن رمضان فارغ از این که چند نفر را به گره‌گشایی و انجام کار خیر دعوت کرده و این که چند نفر به کمک این برنامه به خواسته‌هایشان رسیده‌اند یا مشکلاتشان حل شده است، به مرور و در این سال‌ها به یک موسسه خیریه رسانه‌ای بدل شده و دست بسیاری از نیازمندان را در دست افراد متمکن و توانمند قرار داده است. با این همه به نظر می‌رسد این برنامه با انتخاب گره‌گشایی توانسته هویت روشن‌تر و موثرتری برای خود تعریف کند و از یک برنامه تلویزیونی به یک برنامه آیینی بدل شود.

ترویج نیکوکاری به سبک حمید سوریان

شب‌های ماه مبارک رمضان میلیون‌ها نفر پای برنامه جشن‌ رمضان می‌نشینند، هزاران نفر طی این ماه در سالن اجرای این برنامه حضور می‌یابند، خیلی‌ها به عنوان خیر و حامی در این برنامه مشارکت دارند و احتمالا عده‌ای هم علاقه‌ای نداشته‌اند به عنوان حامی در این برنامه دیده شوند. به گفته احمدزاده، آنهایی که از حضور به عنوان مهمان و حامی از این برنامه سرزده‌اند، کسانی هستند که گره‌گشایی در رسانه‌ای فراگیر چون تلویزیون را ریاکارانه می‌پندارند و برای پرهیز از ریا است که در این برنامه حاضر نمی‌شوند. اما از نگاه تمامی آنهایی که این برنامه را می‌سازند و نمایش می‌دهند، از ترویج نیکوکاری تا ریاکاری تفاوت بسیار است. مهمانان این برنامه هم همین طور فکر می‌کنند. حمید سوریان قهرمان کشتی که سال گذشته آرزوی کودکی را در برنامه جشن رمضان برآورده کرده و امسال نیز در گشودن گره یکی از مهمانان برنامه سهم داشته، حضور در برنامه جشن رمضان برای گره‌گشایی را یک افتخار می‌داند. وی این برنامه را گام خیری توصیف می‌کند که بعد از بنیانگذاری و جلب اعتماد، نیازمند تداوم است. از نگاه این قهرمان، نفس نیکوکاری زیباست و اگر کسانی باشند که به مشکلات دیگران رسیدگی کنند حتما این روحیه به مرور در جامعه گسترش پیدا خواهد کرد.

در مسیر خدمت به خلق خدا

علیرضا دبیر

قهرمان کشتی المپیک و عضو شورای شهر تهران

هر بار که در مسابقه‌ای برنده‌ می‌شدم، دست‌هایم را به نماد سپاسگزاری از خداوند به آسمان بلند می‌کردم، اما زمزمه‌هایی شنیدم که این کارم به نوعی ریاست و بر آن شدم تا از یک روحانی در این باره بپرسم. حجت‌الاسلام محسن قرائتی در پاسخ به این شبهه جواب زیبایی به من دادند؛ ایشان گفتند که بار دیگر با اطمینان بیشتری دست‌هایم را به سمت آسمان ببرم و بی‌پرواتر از گذشته خدا را سپاس بگویم و تاکید کردند: این رفتار تو بر مردم و بخصوص جوانان در مقایسه با سخنرانی‌ها و موعظه‌های من تاثیری به مراتب بیشتر دارد.

امروز در کنار وظایفی که به عنوان یک شخصیت حقوقی بر دوش دارم و اهمیتی که این وظایف دارند، از تاثیر پیشقدم شدن در کارهای خیر و امورات معنوی غافل نیستم. می‌دانم اولین و جدی‌ترین وظیفه‌ای که بردوش دارم رسیدگی به مشکلاتی است که می‌تواند به فقر، بیماری، زندان و گرفتاری آدم‌ها منجر شود و کارهایی که به عنوان یک شخصیت حقیقی انجام می‌دهم در حاشیه این وظایف مهم قرار دارد. اما در ماهی که یادآور بزرگمرد تاریخ و یتیم‌نوازی‌های اوست، نمی‌توان از کنار دردها و گره‌های مردم ساده عبور کرد.

معتقدم باید کاری کرد که کمک کردن به دیگران روزیمان شود و برای همین، وقتی به هر بهانه گره از مشکلی باز کنم یا در یک برنامه رادیویی یا تلویزیونی به امر خیری دعوت بشوم، می‌دانم در مسیر خدمت قرار دارم.

رادیو و تلویزیون

آذر مهاجر