بازگشایی سفارتخانه‌ها در آمریکا و کوبا

وی پس از این مراسم به وزارت خارجه آمریکا رفت و پس از دیدار با جان کری، همتای آمریکایی خود نشست خبری را نیز برگزار کرد. کری و رودریگرز اواخر ماه آوریل نیز در نشست کشورهای آمریکایی در پاناما با یکدیگر دیدار داشتند. تصمیم بازگشایی سفارتخانه‌ها نیز پس از این نشست و در روز اول جولای (10 تیر) گرفته شد.

آخرین باری که آمریکا میزبان وزیر خارجه کوبا بوده به سال 1958 بازمی‌گردد که فوستر دالس، وزیر خارجه وقت آمریکا در دولت آیزنهاور میزبان همتای کوبایی خود بود. سه سال بعد و در سال 1961 با وقوع انقلاب کوبا به رهبری فیدل کاسترو، آیزنهاور دستور به تعلیق روابط فیمابین این دو کشور داد. در همان سال باراک اوباما، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا به دنیا آمد.

البته آن‌طور که منابع خبری می‌گویند پرچم آمریکا در هاوانا، تا ماه آینده میلادی و پس از سفر جان کری به این کشور، به اهتزاز در نخواهد آمد.

در مراسم روز گذشته نمایندگانی از سیاستمداران، هنرمندان و کهنه‌سربازان انقلاب کوبا به همراه 500 نفر از مهمانان حضور داشتند.

بالاترین مقام رسمی آمریکا در این مراسم نیز رابرتا جاکوبسن، معاون وزیر خارجه آمریکا بود. اواخر هفته گذشته بود که رائول کاسترو، رئیس‌جمهور کوبا با حضور در تلویزیون در این رابطه گفت: در مسیر عادی‌سازی روابط بین کوبا و آمریکا، دوران جدید، طولانی و پیچیده‌ای آغاز شده است.

موانع فراوان

همان‌طور که کاسترو به آن اشاره کرده بود، بازگشایی سفارتخانه‌ها راهی پیچیده را فراروی خود دارد. با اتفاق دیروز اگرچه رفت و آمد و مسافرت‌ها تا حدودی آسان‌تر خواهد شد، اما تمام ممنوعیت‌های تجاری کوبا به قوت خود باقی خواهد ماند و برداشته شدن آنها منوط به تصمیم گنکره آمریکاست.

شرکت‌های تجاری آمریکا برای برداشتن این مانع در حال لابی کردن هستند، اما بعید به نظر می‌رسد بزودی این کار جواب بدهد.

جمهوریخواهان که اکثریت را در دو مجلس آمریکا در دست دارند، این انتقاد را به دولت دموکرات اوباما وارد می‌کنند که با کشوری ارتباط برقرار کرده است که سابقه درخشانی در زمینه حقوق بشر ندارد.

این در حالی است که همین نمایندگان جمهوریخواه هیچ انتقادی نسبت به داشتن ارتباط با کشورهایی همچون عربستان سعودی ندارند که در زمینه نقض حقوق بشر در این زمینه زبانزد است.

دولت اوباما نیز که نسبت به حساسیت جمهوریخواهان در رابطه با این موضوع مطلع است، فعلا سفیری برای هاوانا تعیین نکرده و بنا به اعلام منابع دیپلماتیک جفری دی لورنتیس، رئیس دفتر حافظ منافع آمریکا در هاوانا به‌عنوان کاردار به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

دی لورنتیس جزو گروهی از مسئولان آمریکایی بود که طی دو سال گذشته روی موضوع احیای روابط دو کشور کار و تحلیل می‌کنند.

انتقاد جمهوریخواهان نسبت به این قضیه را حتی می‌توان در سخنان نامزدهای ریاست جمهوری آنها نیز مشاهده کرد.

در همین راستا، مارکو روبیو، سناتور ایالت فلوریدا و یکی از نامزدهای جمهوریخواهان در انتخابات سال 2016 یکشنبه شب اعلام کرد در صورتی‌که در انتخابات پیروز شود، سفارتخانه‌ها را خواهد بست‌ و به برقراری روابط میان این دو کشور پایان می‌دهد.

در مقابل طرف کوبایی نیز برای احیا و از سرگیری این روابط شرط‌ها و خواسته‌هایی دارد که به نظر می‌رسد براحتی محقق نشود. برداشتن ممنوعیت تجارت، بستن پایگاه نیروهای نظامی آمریکا در خلیج گوانتانامو و توقف فعالیت رادیوها و شبکه‌های تلویزیونی مخالف هاوانا از جمله خواسته‌های مقامات کوباست.

طی تمام این سال‌ها، دو طرف دفتر منافعی در هاوانا داشتند که وجود این مرکز نیز بر اختلافات میان طرفیت دامن می‌زد. دفتر منافع آمریکا در هاوانا یکی از بزرگ‌ترین دفاتر دیپلماتیک آمریکا در جهان بود که حدود 50 کارمند آمریکایی و بیش از 300 کارمند کوبایی داشت.

به گفته مقامات کوبایی، این دفتر بیشتر برای جاسوسی و طرح‌ریزی اعمال خرابکارانه مورد استفاده قرار می‌گرفت.

به دلیل وجود همین اختلافات است که تحلیلگران می‌گویند بازگشایی سفارتخانه‌ها اگرچه اقدامی مهم است، اما برای عادی‌سازی کامل روابط راه سختی در پیش‌رو این دو کشور قرار دارد.

حسین خلیلی - بین‌الملل