جای خالی گردشگری سلامت در کرمانشاه

توریسم‌درمانی، ظرفیتی است که با ورود به آن، می‌توان با جذب گردشگران سلامت از کشورهای همسایه نظیر عراق بخصوص شهرهای کردنشین آن که از نظر زبان و فرهنگ با استان‌های غربی قرابتی دیرینه دارند، مردم کرمانشاه را از برکات این میزبانی برخوردار کرد؛ اما با وجود تاکیداتی که مسئولان ارشد استان و رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه برای پرداختن به این حوزه دارند، مشکلات موجود مانع اجرای این برنامه شده است.

در حال حاضر کشورهای ترکیه، هند و برخی کشورهای عربی بیشترین موفقیت را در جذب و پذیرش بیماران عراقی داشته‌اند در حالی که یک گردشگر سلامت از کردستان عراق فقط با طی مسافت 5 تا 6 ساعت با خودرو و کمترین هزینه می‌تواند به کرمانشاه بیاید و خدمات پزشکی مورد نظرش را دریافت کند.

زیرساخت‌ها آماده نیست

آیت‌الله آزرمی، معاون سیاسی و امنیتی استانداری کرمانشاه چندی پیش در گفت‌وگو با یکی از نشریات، کمبود تخت‌های بیمارستان را نسبت به متوسط کشوری، یکی از ضعف‌های حوزه بهداشت و درمان این استان عنوان کرد. به گفته وی در استان کرمانشاه 1700 تخت بیمارستانی نسبت به میانگین کشوری کمبود وجود دارد. هرچند قرار است بزودی بیمارستان فوق‌تخصصی سرطان در کرمانشاه ساخته شود که علاوه‌بر پوشش غرب ایران، بیماران سرطانی کشور عراق را هم پوشش می‌دهد.

دکتر افشین باقرزاده، مدیر ارزیابی فناوری و استاندارد و تعرفه سلامت معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه نیز به فرسوده بودن ساختمان بیمارستان‌های کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: طبق گفته وزیر، حدود 60 درصد بیمارستان‌های کشور فرسوده‌اند و در شأن مردم ما نیستند، حال با معیارهایی که برای بیمارستان‌های بین‌المللی تعریف می‌شود، باید متوجه فاصله وضع مطلوب و وضع موجودمان برای پذیرش گردشگران سلامت باشیم.

در همین حال دکتر بیژن کبودی، مدیر امور بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم، از فاصله زیاد تعداد بیماران عراقی و ظرفیت درمانی استان انتقاد می‌کند و می‌گوید: برای آن که یک فرد غیرایرانی برای گرفتن خدمات درمانی به استان ما مراجعه و این خدمات را ایده‌آل دریافت کند، فرآیند جذب بیمار در کشور مقصد، جابه‌جایی متقاضی به کشور مقصد و پذیرش و ارائه خدمات باید طی شود و سازمان‌های مختلفی طی این فرآیند دخالت دارند، اما متاسفانه تمام مراحل این چرخه معیوب و ناقص است.

وی با اشاره به مشکلات ارائه خدمات به این بیماران می‌افزاید: در این مرحله که به دانشگاه مربوط می‌شود، مشکلات ساختاری وجود دارد. مثلا پذیرش بیمار باید توسط بیمارستان‌های بین‌المللی صورت گیرد که دارای امکاناتی مانند تابلوهای راهنمای دو زبانه، بخش ویژه برای بیماران خارجی و محل اقامت برای همراهانشان نزدیک بیمارستان باشد. این زیرساخت‌ها هنوز در استان آماده نیست، اما احتمالا تا اواخر امسال سه بیمارستان در کرمانشاه برای پذیرش بیماران خارجی آماده می‌شود.

تبلیغات ضعیف

یکی دیگر از مشکلات این حوزه، تبلیغات ضعیف و نامناسب است. دکتر بهزاد کیا حسن مدیرعامل یک شرکت گردشگری سلامت در گفت‌وگو با خبرنگار ما، علت عدم استقبال کشورهای همسایه از مراکز درمانی استان‌های غربی کشور را، تبلیغات ضعیف در اعلام ظرفیت‌ها و قابلیت‌های این استان‌ها در حوزه درمانی می‌داند و می‌گوید: کشورهای موفق در جذب توریست در تمام شهرهای عراق دفاتر و شرکت‌های گردشگری و تبلیغاتی قوی دارند، اما ما با وجود امکانات نسبتا خوب و متخصصان مجرب در تبلیغات و معرفی ظرفیت‌ها و توانایی‌هایمان بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم.

وی با تاکید بر این‌که افراد زیادی از شهرهای کردنشین عراق به دلیل مسافت نزدیک، همزبانی و اعتقاد خاصی که به پزشکان ایرانی دارند، مایلند به کرمانشاه برای درمان سفر کنند، می‌افزاید: بازاریابی قوی و تبلیغات اغفال‌کننده کشورهای دیگر و نبود شرکت‌ها و مراکزی که این بیماران را پذیرش و راهنمایی کنند و آنها را به استان ارجاع دهند، باعث شده صنعت توریسم‌درمانی در کشور و استان ما بی‌رونق باشد. حتی در مرز هم دفتری برای راهنمایی توریست‌های عراقی که از مرزهای غربی وارد استان می‌شوند، وجود ندارد و همین باعث سردرگمی گردشگران می‌شود.

در همین حال، مرادی بیستونی سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمانشاه، از پیشنهاد برپایی نمایشگاهی با عنوان توریسم‌درمانی برای معرفی توانمندی‌های پزشکی و جاذبه‌های گردشگری استان کرمانشاه در کردستان عراق به سازمان مرکزی خبر می‌دهد.

وی برگزاری این نمایشگاه را در حد یک پیشنهاد می‌داند، ولی استقرار غرفه‌ای توسط شرکت توسعه گردشگری در مرز پرویزخان را برای راهنمایی گردشگران عراقی از برنامه‌های آینده سازمان میراث فرهنگی عنوان می‌کند.

وی معتقد است: همکاری دانشگاه علوم پزشکی در فعالیت‌های تبلیغاتی حوزه توریسم‌درمانی ضروری است چرا که تاکنون نمایشگاه‌های متعدد گردشگری و صنایع‌دستی در عراق داشته‌ایم، اما برای برگزاری نمایشگاه توریسم‌درمانی کاری انجام نشده است. لذا باید در این زمینه دانشگاه علوم پزشکی هم ورود پیدا کند.

نبض گردشگران سلامت در دست دلالان

اغلب بیماران کرد عراقی که بدون هماهنگی قبلی با شرکت‌های گردشگری سلامت که البته نوع ایرانیشان در دسترس نیست، به استان سفر می‌کنند به دام دلالان سودجویی می‌افتند که نه درمان گردشگر برایشان مهم است، نه اعتبار و آبروی کشورشان.

طی سال‌های گذشته این دلالان و واسطه‌ها هستند که سود اصلی از توریسم‌درمانی را در استان به جیب می‌زنند و مشکلات و خطراتی برای توریست‌ها به وجود می‌آورند. این سودجویان با تحمیل هزینه‌های غیرواقعی، معرفی یک پزشک عمومی به جای متخصص، زد‌و‌بند با برخی پزشکان و هتلدارها و به خطر انداختن امنیت گردشگران مشکل‌ساز شده‌اند.

فرهاد صفایی، مشاور تبلیغاتی و بازرگانی در کردستان عراق، تاسیس شرکت‌های گردشگری سلامت (به عنوان رابط خارجیان و ارائه‌کنندگان تسهیلات) و ایجاد اعتماد بین اتباع خارجی برای سفر به استان و استفاده از امکانات پزشکی ایجاد شده را از راهکارهای مبارزه با سیستم دلالی می‌داند.

وی کاهش هزینه‌های بیمه و گمرک برای ورود موقت خودرو توسط گردشگران را عامل مهمی برای جذب توریست عنوان می‌کند و می‌گوید: خیلی از افرادی که قصد سفر به کرمانشاه را دارند، مایلند به دلیل نزدیکی مسافت و راحت بودن بیمارشان با خودروی شخصی مسافرت کنند؛ اما به دلیل هزینه‌های بالایی که باید بپردازند، از این کار منصرف می‌شوند.

در همین حال، دکتر حسین کریم رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه با بیان این‌که تاکنون هر ‌چه در عراق درباره درمان بیماران انجام شده از طریق واسطه‌ها و دلالان بوده و تا به حال پایگاهی در عراق نداشته‌ایم که موفق به جذب بیماران شویم، خبر خوش می‌دهد و می‌گوید: ایجاد یک پایگاه درمانی در عراق به نام کرمانشاه، در دستور کار قرار دارد که کارهای بیماران را انجام خواهد داد.

استفاده از ظرفیت‌ها

استان کرمانشاه با وجود برخورداری از این ظرفیت و قابلیت، تاکنون اقدام خاصی در جذب بیماران عراقی نکرده است. هم‌اکنون از کشور عراق، بیمارانی برای درمان به کرمانشاه مراجعه می‌کنند، ولی تعداد آنها در صورت تکمیل و بهبود امکانات پزشکی و تبلیغات مناسب می‌تواند چند برابر شود که نه‌تنها موجب اشتغالزایی وکاهش آمار بیکاری می‌شود بلکه درآمد قابل توجهی نیز برای استان به همراه خواهد داشت. استان کرمانشاه حدود 23 بیمارستان دارد که از این میان، سه بیمارستان تخصصی کودکان، قلب و داخلی قابلیت بین‌المللی دارند و از آنها برای جذب توریست می‌توان استفاده کرد.

بنفشه رضایی - جام‌جم