شما تجربه سربازی دارید؟
من سربازی رفتم البته کامل نبود. بخشی از مدت باقیمانده این دوران را به خاطر بیماری پرکاری تیروئید معاف پزشکی شدم. سربازی اگر درست اجرا شود بر زندگی فردی انسانها خیلی تاثیر دارد. بالاخره همه جای دنیا روی مقوله سربازی سرمایهگذاری و برنامهریزی میکنند و در تلاشند از این فرصت بهره کافی ببرند.
همان تجربه آیا بعدها در زندگی شخصی به کارتان آمد؟
سربازها در این دوران به لحاظ رفتاری براساس قاعدهای عمل میکنند و سعی دارند در امور شخصی و اجتماعی خود نظمپذیر باشند؛ البته از آنجا که پدرم نظامی بود تا حدود زیادی ما با این شیوه زندگی آشنا بودیم.
همچنان خاطرات سربازی برایتان جذاب و شیرین است؟
آدم در این مدت با دوستان زیادی آشنا میشود. هم خدمتیها و خاطراتی که با هم داشتیم همچنان در ذهنم مانده است و از آن موقع تاکنون شیرینی این همراهی برایم زنده است.
افراد در دوران سربازی شیوهای از زندگی را یاد میگیرند که ممکن است تا سالها هم آثار آن در زندگی آینده برایشان باقی بماند. شما هم اینگونه هستید؟
آدم که خدمت زیر پرچم انجام میدهد باید یکسری اصول و قاعده را یاد بگیرد و اگر این قواعد بدرستی در دوران سربازی پیاده شود حتما تاثیرات فراوانی در زندگی میگذارد.
این تاثیرات برای شما چگونه بود؟
در دوران سربازی آدمها یاد میگیرند سبک زندگیشان را تغییر بدهند و براساس چارچوبهایی رفتار کنند. یکی از این موارد نظم و ترتیب در کارهای شخصی و اجتماعی است. تنظیم ساعات خواب و بیداری برپایه زندگی سربازی یکی دیگر از نمونههاست. جنبه دیگری که باعث تغییر در زندگی افراد میشود جدایی موقتی از خانواده و همراه شدن با جمع دیگری است که آنها هم موظفند همان قواعد و مقررات را رعایت کنند. در عین حال در دوران سربازی نباید رفتاری صورت بگیرد که وقت افراد نظام وظیفه به بطالت بگذرد. هر کدام از سربازها به هرحال قبل از دوران سربازی، آگاهیها یا تخصصهایی دارند که از آنها میتوان به شیوه مطلوب استفاده کرد. آدمها در دوران سربازی بیشتر نظافت شخصی را رعایت میکنند و در حفظ سلامت خود کوشا هستند. اساسا خدمت زیر پرچم وظیفه هر انسانی است، چون خدمت به وطن محسوب میشود. باز هم تاکید میکنم دوران سربازی میتواند یک اردوی بسیار مناسب برای افراد از هر طبقه و گروه به منظور تجربهاندوزی باشد.
نظام وظیفهها در دوران سربازی با سلسله مراتبی به لحاظ اداری و نظامی آشنا میشوند که باید براساس همان چارچوب عمل کنند. آیا این تجربه در زندگی بعد از سربازی هم به کارشان میآید؟
هر طبقه، صنف و ساختاری با مجموعهای از این سلسله مراتب همراه است و انسانها در این چارچوب باید بدانند درجه، رتبه، تخصص، پیشکسوتی و سواد باید مورد توجه قرار گیرد. بعضی وقتها هم اتفاق میافتد سربازی که قبل از این دوران از آگاهی و تجربه کافی برخوردار نیست به واسطه آموزشهایی که در این مدت میبیند صاحب تخصص میشود. شاهد بودیم سربازی سواد کافی نداشت، اما پس از گذشت مدتی به واسطه ممارستی که در کار داشت، مسلط به رایانه شد. در عین حال باید دانست گرچه رعایت سلسله مراتب اداری یا نظامی امری شایسته است، اما نباید این گونه باشد که مسئولان بالاتر بدون توجه به شخصیت و هویت انسانی فرد به او بیاحترامی کنند و باعث هتک حرمت او شوند.
به نظر من آنچه احترامبرانگیزتر است رعایت حریمها و ارزشهای انسانی است. انسانهایی که در هر ساختار اداری یا نظامی از رتبه و درجه بالاتری برخوردار هستند باید توجه داشته باشند احترام گذاشتن، احترام متقابل میطلبد و اصولا هر کسی درجه و رتبه بالاتری دارد با حفظ کمالات انسانی میتواند به عنوان الگویی برای دیگران باشد.
خود من در این دوران تجربه کسب کردم و دوستانی از درجهدار و وظیفه داشتم، اما در عین حال ایکاش شرایطی پیش میآمد که از این موقعیت استفاده بهتر و بیشتری میبردم.
شهاب سلیمی
جام جم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد