پوسترهایی برای سروقامتان

ایده شکل‌گیری جشنواره

حالا ربع قرن از آن روزها می‌گذرد. به همین مناسبت از جمعه این هفته، باغ موزه قصر، میزبان اولین دوره نمایشگاه جشنواره سالانه هنرهای تجسمی آزادگان خواهد بود. این جشنواره درواقع نخستین جشنواره هنرهای تجسمی کشور با موضوع اختصاصی آزادگان است.

هیوا پاشایی، دبیر جشنواره هنرهای تجسمی آزادگان درباره ایده برگزاری این رویداد هنری به خبرنگار ما می‌گوید: به مناسبت سالروز آزادی آزادگان سرافراز کشور و یادبود خاطره بازگشت آن عزیزان به آغوش وطن و خانواده‌هایشان بر آن شدیم تا چنین جشنواره‌ای را برگزار کنیم. به همین دلیل این ایده را با مدیران باغ موزه قصر مطرح کردیم و دوستان هم در نهایت احترام با آن موافقت کردند.

افزوده شدن بخش‌های دیگر

او ادامه داد: در دوره نخست این جشنواره، صرفا بخش پوستر را برگزار کردیم؛ اما در ادوار بعدی جشنواره، بخش‌های دیگری ازجمله نقاشی، عکس، تصویرسازی، مجسمه و هنرهای جدید را نیز به این رویداد اضافه خواهیم کرد.

100 اثر در قالب یک نمایشگاه

فراخوان این جشنواره ابتدای تابستان امسال در نشریات، خبرگزاری‌ها، روزنامه‌های کثیرالانتشار و مجلات تخصصی هنرهای تجسمی منتشر شد. از طرفی بنا بر اعلام دبیرخانه جشنواره به بیش از 5000 نفر از اعضای انجمن‌های گرافیک و هنرمندان اطلاع‌رسانی شد. در نهایت تا پایان مهلت ارسال آثار که 22 مرداد بود، 725 اثر به جشنواره ارسال شد که پس از داوری اولیه، صد اثر برای شرکت در نمایشگاه انتخاب شد. یکشنبه گذشته (25 مرداد) نیز جلسه داوری با حضور هیات داوران تشکیل شد تا نفرات اول و پنجم از میان هنرمندان شرکت‌کننده انتخاب شوند.

قرار است جمعه 30 مرداد نمایشگاه این صد اثر در تالار فرخی یزدی باغ موزه قصر برپا شود تا علاقه‌مندان به مدت یک هفته آثار را از نزدیک مشاهده کنند. در واقع مراسم روز جمعه به نوعی آیین افتتاح این نمایشگاه است که در آن نفرات اول تا پنجم تندیس جشنواره، دیپلم افتخار و جوایز خود را در حضور هنرمندان و آزادگان دریافت می‌کنند. به نفر اول مبلغ سه میلیون و 300 هزار تومان، نفر دوم دو میلیون و 500 هزار تومان، نفر سوم دو میلیون تومان، نفر چهارم یک میلیون و 500 هزار تومان و نفر پنجم 750 هزار تومان اهدا می‌شود.

استفاده از گرافیست‌های حرفه‌ای

اما یکی از نقاط قوت این جشنواره، اعضای هیات داوران آن است. ابراهیم حقیقی، کورش پارسانژاد، حسن شیوا، اونیش امین‌الهی و هیوا پاشایی اعضای هیأت انتخاب آثار و هیأت داوران جشنواره هنرهای تجسمی آزادگان را شامل می‌شوند؛ تیمی که حداقل روی کاغذ نشان می‌دهد جزو پیشکسوتان و قدرهای حوزه طراحی پوستر و گرافیک کشور هستند.

یکی از نکات پوسترهای ارسالی به این جشنواره ابعاد آثار است. همه ابعاد پوسترها در سایز 120 در 84 سانتی‌متر هستند که به گفته پاشایی مناسب‌ترین اندازه برای یک پوستر است. او می‌گوید: طراحان گرافیک می‌دانند این سایز پرجلوه‌ترین اندازه برای یک پوستر است که به سوئیسی معروف است.

پاشایی همچنین با اشاره به سطح بالای کیفی آثار توضیح می‌دهد در این رویداد، آثار توسط داوران حرفه‌ای ارزیابی شده و صد اثر برگزیده برای نمایشگاه، همگی پوسترهای مهمی با موضوع آزادگان هستند. درواقع باغ موزه قصر با برپایی این جشنواره توانست به نوعی تولید آثار هنری هم داشته باشد و بتواند حداقل صد پوستر شاخص در زمینه آزادگان به آرشیو خود اضافه کند.

پاشایی به عنوان دبیر جشنواره هنرهای تجسمی آزادگان که خود نیز فرزند یکی از آزادگان کشور است، با اشاره به حضور هنرمندان از همه استان‌های کشور در این رویداد هنری بیان می‌کند این جشنواره با انگیزه‌های معنوی شکل گرفته است.

چرا باغ موزه قصر؟

اما سوالی که ممکن است برای برخی علاقه‌مندان مطرح شود، این است که چرا چنین جشنواره‌ای در باغ موزه قصر برگزار می‌شود؟

حسین هوشیار، رئیس باغ موزه قصر و مدیر این جشنواره می‌گوید: نخستین دوره این جشنواره با محوریت طراحی پوستر و با عنوان اجر صبر برگزار می‌شود. چندی است در نظر داریم باغ موزه قصر را به یک پاتوق فرهنگی - هنری تبدیل کنیم. بنابراین فراخوان این جشنواره از دوماه پیش منتشر شد. تاکنون بازگشت آزادگان فقط یک روز در تقویم بود و لازم است در این زمینه فرهنگسازی انجام شود تا گنجینه‌ای از آثار هنری مرتبط با این موضوع را تولید و حفظ کنیم. معتقدیم آثار فاخر و ماندگاری که به برکت این جشنواره تولید می‌شود، در گنجینه‌سازی این آثار مفید خواهد بود.

از طرفی علت برگزاری این جشنواره در باغ موزه قصر این است که قصر پیش از تبدیل شدن به باغ موزه، زندان بوده است و افراد بسیاری برای اعتقادات والای انسانی خود در این محل متحمل شکنجه شده‌اند. این جشنواره هم جشنواره‌ای برای آزادگان است، پس برای برپایی آن چه محلی بهتر از باغ موزه قصر. ما همیشه گفته‌ایم زندان قصر روزگاری باعث گرفتن جان افراد بسیاری شده است و حالا باغ موزه قصر می‌خواهد جان ببخشد. پس فکر می‌کنم این مکان می‌تواند محل مناسبی برای برگزاری این رویداد معنوی و فرهنگی باشد.

آزادگی در قاب پوستر

نخستین دوره جشنواره هنرهای تجسمی آزادگان در چند محور و موضوع فراخوان منتشر کرده بود. در محور فردی موضوعات ایمان، ایثار، مقاومت، امید و انتظار، اراده و ظرف وجود در نظر گرفته شده بود. در محور اجتماعی، استقبال از ورود آزادگان، جوانمردی در اسارت و شهادت در اسارت موضوعات جشنواره بود.

تأثیرپذیری زندانبان‌ها از اسرا، ماندگاران، امام(ره) و آزادگان، حضور سید آزادگان مرحوم آیت‌الله ابوترابی در جمع اسرا و نیز اشعار و سرودهایی که اسرا در اسارت می‌خواندند موضوعات محور فرهنگی جشنواره بود. در محور زمانی و مکانی جشنواره هم شکنجه‌ها و همچنین سیاهچال‌های بعثی به عنوان موضوعات جشنواره تعیین شده بود. موضوع ویژه جشنواره هم به گرامیداشت یاد و خاطره 175 غواص اسیر اختصاص داشت که با قساوت بعثیان در عملیات کربلای 4 با دستان بسته زنده به گور شدند و به شهادت رسیدند.

سجاد روشنی‌

فرهنگ و هنر