الزامات کسب و کار و بازاریابی

آنچه موفقیت، حیات و پویایی یک بیزینس یا کسب و کار را در دنیای امروز تضمین می‌کند، آشنایی با قواعد، ابزارها و الزامات تبلیغات و بازاریابی و حرکت مداوم و پویا با تحولات سریع و متنوع آن است.

در حال حاضر، فضای مجازی که گستره‌ای از اینترنت تا شبکه‌های اجتماعی را در برمی گیرد، جدیدترین ابزار و سازوکار تبلیغات و بازاریابی است.

فضای مجازی خود انقلابی در دنیای تبلیغات و بازاریابی محسوب می‌شود زیرا زمینه‌ گذار از عصر کلاسیک تبلیغات به عصر جدید را فراهم می‌سازد.

در این فضا در مقایسه با عصر کلاسیک که روزنامه‌ها و تلویزیون محور تبلیغات و بازاریابی قرار داشت، سرعت و کاهش هزینه در انجام معاملات و خرید و فروش برای طرفین حرف نخست را می‌زند.

به این دلیل تجارت الکترونیک امروزه بسرعت در حال جایگزین شدن با تجارت سنتی است. فضای مجازی گستره نامتناهی و فرصت‌های بی بدیلی در اختیار تاجران و شرکت‌ها قرار می‌دهد اما الزاما این فرصت‌های بی‌نهایت به موفقیت و کامیابی در فضای پیچیده رقابتی منجر نمی‌شود.

فضای مجازی با گذشت زمان ضمن پیچیده‌تر شدن و متنوع‌تر شدن، بتدریج قاعده‌مند‌تر می‌شود.

بخشی از این روند ناشی از قوانین و مقررات رسمی از سوی دولت‌هاست و بخش دیگر در تعاملات میان عوامل و فعالان عرصه مجازی به صورت خودکار شکل می‌گیرد.

آشنایی با این قواعد به طور طبیعی به لحاظ فن و حرفه بازاریابی از یک سو و الزامات پاسخگویی و مشتری‌مداری از سوی دیگر از الزامات فعالیت در فضای مجازی و پایداری تجارت و کسب وکار است.

این مهم امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته به صورت یک امر طبیعی و ضروری از سوی کاربران و به عبارت بهتر تاجران و بازاریابان و شرکت‌ها پذیرفته شده است. به این معنا که کاربران فضای مجازی در حوزه اقتصادی و تجاری، نسبت به عملکرد و فعالیت خود پاسخگو بوده و تلاش دارند.

در یک فضای رقابتی، بیشترین جذابیت را به لحاظ تنوع کالاها و خدمات و سهولت و سرعت دسترسی به آنها فراهم سازند.

این مهم با هدف حضور فعال، پایدار و سودمندانه در عرصه تجارت و کسب وکار است. بسیاری از برندهای معروف دنیا در بخش‌های مختلف کالایی و خدماتی، موفقیت و جهانی شدن خود را مدیون حضور قاعده‌مند و مسئولانه در فضای مجازی می‌دانند.

در مقابل، فضای مجازی به دلیل نبود نظارت جدی، فضای مناسبی برای سوءاستفاده و فعالیت‌های غیرقانونی سودجویی است. تبلیغات نادرست و غیرواقعی با هدف کسب سودهای موقت یکی از شگردهای سودجویی در فضای مجازی است.

جذابیت‌هایی از نوع کسب سودهای سریع و موقت، می‌تواند زمینه مناسبی برای شکست زودهنگام کسب وکار و تجارت باشد. امروزه بسیاری از کشورهای درحال توسعه که در ابتدای راه تجربه فضای مجازی هستند، به طور طبیعی درگیر آفت سوءاستفاده یا استفاده نادرست از فضای مجازی در عرصه تجارت و بازاریابی قرار دارند.

برای رفع این آفت در گام نخست باید نظارت کلی از سوی دستگاه‌های حاکمیتی در این عرصه انجام شود و در گام دوم عوامل و عناصر فعال در عرصه بازاریابی و تجارت به قواعد و فنون فعالیت و رقابت در فضای مجازی با هدف حضور پایدار، مجهز و مسلح شوند.

فضای مجازی به میزانی که می‌تواند زمینه ارتقا و پیشرفت کسب وکارها شود به همان میزان نیز می‌تواند زمینه ورشکستگی و ناکامی آنها را نیز موجب شود. آنچه در این میان حرف نخست را می‌زند، حضور حرفه‌ای، اخلاقی و مسئولانه عوامل و عناصر در فضای مجازی است.

دکتر علیرضا سلطانی - استاد دانشگاه