محققان می‌گویند افراد در فرهنگ‌های گوناگون، رنگ‌های اصلی را در دامنه متفاوتی می‌بینند

رنگ‌ها را در فصل‌ها متفاوت می‌بینیم

تحقیقات جدید نشان داده است انسان‌ها در فصول مختلف، درک متفاوتی از رنگ‌ها دارند و این موضوع به ویژه درباره رنگ زرد صحت دارد. مردم در یک روز خاکستری زمستانی، رنگ زرد را بسیار متفاوت‌تر از یک روز تابستانی می‌بینند که همه جا پر از برگ‌های سبز است.

کد خبر: ۸۳۹۹۲۵

بنابه گفته لورن ولبورن، محقق دانشگاه یورک انگلیس، این اثر عجیب ممکن است به منظور تیز نگه‌داشتن بینایی انسان در مواقع تغییرات شدید محیطی باشد. با وجود این فرآیند، فرد می‌تواند خود را با تغییرات عظیم فصلی که روی رنگ محیط اثر می‌گذارد تطبیق و رنگ‌ها را به درستی تشخیص دهد.

دستگاه بینایی

تشخیص رنگ، فرآیند پیچیده‌ای است که اجزای متعددی از گیرنده‌های نوری درون چشم به نام سلول‌های میله‌ای و مخروطی گرفته تا مناطق بصری مغز را درگیر می‌کند. حتی شرایط روحی و روانی افراد در تشخیص رنگ نیز موثر است. دانشمندان متوجه شده‌اند افراد مبتلا به افسردگی، دنیا را خاکستری‌تر از دیگران می‌بینند.

همچنین نتایج تحقیقات نشان داده است تشخیص رنگ علاوه بر افراد بین فرهنگ‌های متفاوت بسیار متغیر است. این مساله ممکن است به دلیل کاربرد لغاتی باشد که در هر فرهنگی برای توصیف رنگ‌ها به کار می‌رود. مثلا در یک فرهنگ، ممکن است مردم حتی برای برخی رنگ‌ها کلمه‌ای نداشته باشند یا برخی رنگ‌ها را متفاوت از دیگران دسته‌بندی کنند. مثلا روس‌ها رنگ‌‌های آبی روشن و تیره را که در ایالات متحده در دو طبقه قرار داده می‌شوند به شکلی کاملا متفاوت طبقه‌بندی می‌کنند.

مدت‌هاست دانشمندان متوجه شده‌اند افراد فرهنگ‌های گوناگون در تشخیص رنگ‌های قرمز، زرد، سبز و آبی می‌توانند دامنه خاصی از رنگ را تشخیص دهند. به طوری که آن رنگ را خالص و بدون وجود ته‌رنگی ببینند. البته رنگ‌های دیگر مانند نارنجی را هرگز بدون وجود ته‌رنگ‌هایی از قرمز یا زرد نمی‌توانند تشخیص دهند.

ازطرفی با این که مردم هر فرهنگی می‌توانند این چهار رنگ منحصر به فرد را تشخیص دهند، اما تک‌رنگ قرمز یا سبز را نمی‌توانند در یک طول موج مشابه ببینند و جالب این که در بسیاری از فرهنگ‌ها با وجود ته رنگ‌های بسیار درون رنگ زرد، آن را زرد خالص می‌دانند.

ولبورن و همکارانش می‌خواستند بدانند آیا چیز خاصی در چشم انسان وجود دارد که رنگ زرد را چنین درک می‌کند یا عوامل محیطی روی آن نقش مهمی دارد؟

تک‌رنگ یا رنگ متغیر

محققان برای یافتن پاسخ پرسش خود از 67 مرد و زن خواستند وارد اتاقی تاریک شوند و پس از این که چشمانشان با تاریکی تطبیق پیداکرد، دکمه روی دستگاهی را بزنند و رنگ‌های متفاوتی را که از دستگاه پخش می‌شود، مشاهده کنند. سپس هروقت رنگ زرد خالص را دیدند، اطلاع دهند. این آزمایش در دو ماه ژانویه (دی) و ژوئن (خرداد) تکرار شد. نتایج نشان داد تشخیص رنگ زرد در دو محیط زمستانی و تابستانی با هم متفاوت است.

این محققان می‌گویند احتمال دارد این نوع تغییررنگ ـ که در اصل شبیه تنظیم رنگ تلویزیون است ـ به دستگاه بینایی انسان کمک کند خود را با تفاوت‌های رنگی موجود در محیط زندگی تطبیق دهد. در شهر یورک انگلیس، زمستان‌ها محیط گرفته و خاکستری می‌شود، اما در تابستان برگ درختان و علف‌ها سبز هستند. البته مشخص نیست این تغییرات چگونه رخ می‌دهد. شدت تشخیص رنگ زرد خالص در مردم متغیر است که ممکن است به دلیل تطبیق بینایی با شرایط محیط هنگام تغییر فصل باشد. پرسش مهم‌تر این که تشخیص رنگ در مردم دقیقا چگونه می‌تواند تا این اندازه متغیر باشد؟

درخصوص این که این فرآیند در کجا رخ می‌دهد چند احتمال وجود دارد، ممکن است درون خود چشم، درست بعد از دریافت پیام از سلول‌های مخروطی‌شکل یا در مناطق بینایی دیگر واقع در مغز باشد. به علاوه این تغییرات، یکروزه صورت نمی‌گیرد و بنابر مطالعات انجام شده، در چند هفته رخ می‌دهد.