حرکت نقدینگی بدون ‌برجام یا با برجام

روشن است که این بلاتکلیفی دو حالت متفاوت را دراقتصاد ایران و سمت و سو گرفتن نقدینگی سرگردان رقم خواهد زد. حالت با برجام و حالت بدون تصویب احتمالی و رد این برنامه. هر کدام از این حالت‌ها برای خود داستان جداگانه‌ای است.

حالت اول این است که برجام تصویب نشود. در آن حالت، مانند نیمه اول امسال، نقدینگی همچنان به عنوان سپرده در بانک‌ها باقی خواهد ماند و وضعیت مثل این روزها خواهد بود که کسی کار نمی‌کند.

توجه داریم که به‌خاطر رکود سنگین حاکم بر اقتصاد، بخش بزرگی از جامعه تولیدی و تجاری کشور از عمده فعالیت‌هایشان دست کشیده و لذا نقدینگی موجود در اقتصاد نیز ترجیح داده در بانک‌هایی که تا 23 درصد سود بی‌زحمت پرداخت می‌کنند، جا خوش کند تا این‌که بخواهد با موانع مختلف موجود در فضای کسب و کار دست و پنجه نرم کرده و البته خطرات سرمایه‌گذاری در افق مبهم تولید را نیز به جان بخرد لذا در حالت اول بانک‌ها بهترین محل برای نقدینگی سرگردان خواهند بود.

اما اگر برجام تصویب شود و حتی اگر اجرای این برنامه به رفع تحریم بانک مرکزی یا نفت هم منحصر باشد، شرایط جدیدی رقم خواهد خورد البته این شرایط به معنی ایجاد تحول عملی در اقتصاد کشور نخواهد بود؛ زیرا باید دید سیاست دولت برای رونق بخشی به اقتصاد چیست.

اگردولت بندها را از پای تولیدکننده باز کند و مثلا قیمت پول برای سرمایه‌گذاری را پایین بیاورد، ممکن است با اجرای برجام تولید رونق بگیرد و نقدینگی سرگردان به این بخش میل پیدا کند.

اما چون در افق، چنین عزمی کمرنگ به نظر می‌رسد، احتمالا بخشی از پول‌های سرگردان یا در بانک باقی می‌ماند یا به سوی بازار ارز می‌رود.

در این راستا به نظر نمی‌رسد نقدینگی سرگردان پس از برجام به سوی بازار سکه و طلا حرکت کند، چون اخیرا سرمایه‌گذاری درآن ضررده بوده است.

بورس هم چون شفاف نیست و عمده سهامش در دست خصولتی‌ها یا بنگاه‌های بازرگانی وابسته به بانک‌هاست، کساد خواهد ماند بنابراین یا ماندگاری در بانک‌ها یا حرکت به سوی بازار ارز مقصد جدید نقدینگی سرگردان خواهد بود.

اسدا... عسکراولادی - عضو اتاق بازرگانی