یک بیماری روانی
چشمچرانی به معنای نگاه خیره و شهوتآلود به نامحرم است که با انگیزه لذتطلبی جنسی انجام میشود. از نظر روانشناسان و علمای اخلاق، چشمچرانی وقتی به صورت یک عادت مزمن درمیآید، بیماری روانی تلقی میشود. چشمچرانی نقطه مقابل خودنمایی است. برخی عوامل چشمچرانی عبارتند از: محرومیت جنسی، خودنمایی زنان و...
منشأ ناهنجاری
1ـ محرومیت جنسی: به باور برخی نظریهپردازان، محرومیتها و فقدان ارتباط جنسی مشروع یکی از عوامل رفتار ناهنجار چشمچرانی است؛ مثلا به نظر ویلهلم اشتگل، فقدان ارتباط و محرومیت جنسی باعث میشود لیبیدو در اعصاب بصری متمرکز شود. با این وسیله ارتباط عصب بینایی با اعصاب جنسی بیشتر میشود و چشمچرانی برای فرد لذتبخش میشود. لازم به ذکر است این رذیلت اخلاقی تنها مختص آقایان نبوده، بلکه شامل بانوان نیز میشود.
2ـ خودنمایی زنان: از عوامل بروز این رفتار ناهنجار در برخی مردان، حس خودنمایی در برخی زنان است. جنس مذکر بهطور طبیعی به زیبایی جنس مخالف حساس است و زنان بیحجاب یا بدحجاب این گرایش را تحریک میکنند و عدم تقوای اخلاقی و دینی باعث میشود غریزه، افراد را به سمت رفتار ناهنجار بکشاند.
آثار زیانبار چشمچرانی
غفلت: عدم مراقبت از چشم و استفاده از آن در جهت چشمچرانی، انسان را از یاد خدا غافل میکند و غفلت باعث ضعف و سستی ایمان خواهد شد. اولین قدم انحرافات: دروازه ورود به انحرافات، نگاه به نامحرم است. امام صادق(ع) میفرماید: چشمچرانی تخم شهوت را در دل میکارد و چنین کاری برای نگاه کننده کافی است منشأ فتنه گردد.
حسرت طولانی: به این معنی که چشم قویترین ابزار حسی است. یعنی میدان آستانه تحریک چشم از بقیه حواس بیشتر است و بیشترین تحریکات حسی را دریافت میکند و این دل است که بعد از نگاه به نامحرم به کار میافتد. یعنی آنچه را دیده میبیند دل طلب میکند و چون امکان رسیدن به آنچه دیده فراهم نشده افسردگی و رنجوری عایدش میشود.
ایجاد نگرانی و اضطراب: چشمچرانیهای هوس آلود همچون بدحجابی و بیحجابی زنان و دختران بیبند و بار از جمله عوامل موثر در ایجاد اضطراب و نگرانی و ناامنی افراد و خانوادهها به حساب میآید.
با دقت در مطالب بالا درمییابیم چشمچرانی نوعی بیماری روحی است که باید برای درمان آن تلاش کرد. برخی راههای معالجه عبارتند از:
1) داشتن عزت نفس و درک هدف خلقت چشم
هر فرد دارای مقام کرامت و عزت انسانی است. اطاعت از فرامین الهی سبب حفظ و اعتلای آن میشود. انسانی که با نگاه به نامحرم به دنبال ارضای نفسانیات خویش است خود را ملعبه دست شیطان میکند و جایگاه خود را ازدست خواهد داد.
2) توجه به مساله ناموس و قانون خلقت
این مسأله به این معناست که اگر فردی حریم خصوصی دیگران را در نگاه به نامحرم نادیده بگیرد، رفتارش بدون پاسخ نبوده و دیگران نیز به ناموس او تجاوز خواهند کرد. چنان که شاعر میگوید:
این جهان کوه است و فعل ما ندا/ سوی ما آید نداها را صدا
مگو ناخوش که ناخوش پاسخ آید/ به کوه آواز خوش ده تا خوش آید
3) دعا و توسل: بیشک یکی از موثرترین راههای مقابله با این رذیلت اخلاقی دعا و نیایش است. امام علی(ع) میفرمایند: هرگاه نگاه یکی از شما به زنی افتاد که او را به شگفتی واداشت نزد همسرش برود و راه شیطان را به قلب خویش ببندد و اگر همسری ندارد دو رکعت نماز بخواند و خدا را زیاد ستایش کند و سپس از پروردگار درخواست کند، آنگاه خدا به او آنچه را که بینیازش میکند، میبخشد.
از آنچه گذشت، این نکته به دست میآید که خداوندی که انسان را خلق فرموده و از تمام اعمال و حرکات او مطلع است راه نجاتش را از چنین بیماری در فروپوشاندن چشم از نگاه به نامحرم قرار داده تا لذت ایمان را به او بچشاند و اوست که باید قدر این موهبت عظیم الهی را بداند و همواره سپاسگزار خداوند رحمان و رحیم باشد.
حمیدرضا محدث بصیر
جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
ابراهیم قاسمپور در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛
ضرورت اصلاح سهمیههای کنکور در گفتوگوی «جامجم»با دبیر کمیسیون آموزش دیدبان شفافیت و عدالت