اعلام جنگ علیه داعش و جهان تک‌قطبی

به گزارش جام جم آنلاین، او در جریان دیدار با باراک اوباما همتای آمریکایی خود وی را در جریان اصول و مبانی موضع روسیه در قبال مسائل مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی قرار داد و بر اهتمام و پایبندی خود به تبعیت از سازمان ملل تاکید کرد.

شاید اگر کسی اقدامات رئیس‌جمهور روسیه از زمان سخنرانی در کنفرانس امنیت و همکاری طرف‌های اروپایی در مونیخ در فوریه سال 2007 را که در آن از مخالفت خود با جهان تک‌قطبی خبر داد، دنبال کرده باشد، به‌راحتی می‌تواند ویژگی‌ها و کلیات سیاست‌ها و رویکردهای وی در زمینه مقابله و مخالفت با سلطه یک قدرت بر جهان و نقض مشروعیت بین‌المللی توسط آن و نیز حرکت آن در راستای نقض حقوق و منافع دیگران را تشخیص دهد.

همین اصول و مبانی زمینه‌ای برای تدوین راهبرد پوتین در چارچوب «دکترین نظامی روسیه» شد که نسخه نهایی آن اواخر سال گذشته به تصویب رسید و در آن بندهایی وجود دارد که به مسکو اجازه استفاده از قدرت نظامی و حتی قدرت هسته‌ای در خارج از مرزهای روسیه را می‌دهد. این کشور پس از این که شرایط را به نفع خود دید به سمت هدف مطلوب خود حرکت کرد و به محض این که دشمنان روسیه سعی کردند پس از تشدید بحران اوکراین، دایره محاصره را علیه مسکو تنگ‌تر کنند، پوتین ردای دیپلماسی را از دوش برداشت و به اتخاذ اقدامات عملی با پشتوانه بین‌المللی روی آورد.

مخالفت با نظام سلطه

پوتین در جریان سخنرانی آتشین خود در سازمان ملل به انتقاد از سیاست‌های دشمن اصلی خود پرداخت که از زمان پایان جنگ سرد، به تلاش‌های خود برای اعمال سلطه بر دیگران و وابسته کردن آنها به خود ادامه داده است، اما هرگز به صورت مستقیم به نام آمریکا اشاره نکرد. رئیس‌جمهور روسیه دقایقی پس از این سخنرانی تند خود با همتا و رقیب آمریکایی‌اش دیدار کرد تا او را در جریان اصول و مبانی سیاسی روسیه و برخی افکار و طرح‌های خود قرار داده و با چشمپوشی از این واقعیت که واشنگتن حامی واقعی و منبع اصلی حمایت مالی از گروه‌های تروریستی است، به صراحت بر لزوم همکاری علیه تروریسم تاکید کند. البته به شرطی که کاخ سفید در ادعاهای خود درباره جنگ علیه تروریسم صادق باشد.

شاید پوتین با این اظهارات خود می‌خواست برخی ابعاد همکاری میان طرفین در زمان حملات 11 سپتامبر را برای اوباما یادآوری کند. در آن زمان، جورج بوش خواستار کمک مسکو به واشنگتن شد و پوتین که رئیس‌جمهور وقت روسیه بود، از هیچ کمکی به وی دریغ نکرد. حتی آسمان کشورش را به روی جنگنده‌های آمریکایی باز گذاشت تا از طریق آن به افغانستان حمله کنند. رئیس‌جمهور وقت روسیه همچنین با درخواست بازگشایی موقتی پایگاه‌های نظامی آمریکا در قرقیزستان و ازبکستان هم مخالفتی نکرد و در مقابل از طرف آمریکایی خواست از حمایت از گروه‌های تروریستی در روسیه دست بردارد تا در فرصت مناسب به حساب این کانون‌های تروریستی و جنبش‌های جدایی طلب در چچن و شمال قفقاز برسد. جهانیان هنوز از شوک سخنرانی پوتین در سازمان ملل خارج نشده بودند که وی پس از بازگشت به مسکو دستور حمله جنگنده‌ها و توپخانه ارتش این کشور به مواضع تروریست‌ها در سوریه را صادر کرد.

تبلیغات منفی

پس از آن، مسکو به بیانیه‌های شتابزده پنتاگون در انتقاد از حملات روسیه به مواضع غیرنظامی در سوریه و کشته شدن ده‌ها نفر از غیر نظامیان نیز واکنش نشان داد و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور از محافل رسانه‌ای خواست به ادعاهای پنتاگون درباره حملات هوایی روسیه اهمیتی ندهند و تنها به بیانیه‌های وزارت دفاع روسیه استناد کنند.

لاوروف همچنین در جریان کنفرانس مطبوعاتی خود در نیویورک که در پایان دیدارش با جان کری همتای آمریکایی وی برگزار شد، بر این مساله تاکید کرد که حملات هوایی روسیه در سوریه تنها داعش و گروه‌های تروریستی را هدف قرار داده و به احتمال زیاد، در آینده نزدیک کانال‌های ارتباطی برای همکاری با مراجع نظامی آمریکا را باز خواهد گذاشت و همین طور هم شد.

وزیر خارجه روسیه در عین حال از تغییر در مواضع کاخ سفید در قبال برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه خبر داد و گفت که برکناری اسد در شرایط کنونی واقع بینانه نیست و باید تمام طرف‌های سوری بر سر میز گفت‌وگو حاضر شوند. وی افزود برخی از این طرف‌ها تحت فشار عوامل خارجی، شروطی را برای حل بحران مطرح می‌کنند، اما مسکو دوست دارد سوریه کشوری مدنی و امن باشد که تمام گروه‌های جامعه در آن جایگاه مشخصی داشته باشند. ولید المعلم، وزیر خارجه سوریه نیز پس از دیدار با لاوروف تاکید کرد مسکو تمام اقدامات خود علیه داعش را با هماهنگی دولت سوریه انجام می‌دهد.

پوتین به نوبه خود ادعاهای منابع عربی و غربی درباره بمباران غیرنظامیان و مواضع مخالفان توسط جنگنده‌های روسی را به باد تمسخر گرفت و اعلام کرد: «آنها این ادعاهای خود را از زمانی مطرح کرده‌اند که هنوز جنگنده‌های روسی از پایگاه‌های خود پرواز نکرده بودند.»

خطری برای همه

رئیس جمهور روسیه همچنین با تکرار اظهارات خود در سازمان ملل درباره پیوستن هزاران نفر از شهروندان کشورهای اروپایی، روسیه و کشورهای استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی سابق به داعش خاطرنشان کرد که نیازی نیست انسان حتما کارشناس مسائل امنیتی باشد تا بداند در صورت پیروزی این گروه‌ها در سوریه، اعضای آنها حتما به روسیه و دیگر کشورهای خود باز خواهند گشت.

پوتین خاطرنشان کرد کشورهایی که به گروه‌های تروریستی در سوریه حمله می‌کنند، نه مجوزی از شورای امنیت دارند و نه درخواستی از سوی دولت سوریه از آنها شده است. وی افزود با این حال، امکان تشریک مساعی میان تمام طرف‌های بین‌المللی برای جنگ علیه تروریسم در سوریه وجود دارد و راه درست هم همین است. رئیس‌جمهور روسیه پیشنهاد داد در مرحله نخست، کشورهای ذیربط باید به عضویت مرکز اطلاعاتی مبارزه با داعش بپیوندند. وی اعلام کرد شرکای روسیه در جریان تمام اقدامات و طرح‌های این کشور در سوریه قرار دارند و مشارکت روسیه در عملیات نظامی علیه تروریسم به درخواست رئیس‌جمهور سوریه صورت می‌گیرد.

وی در تلاش برای کاهش ترس و هراس و نگرانی شهروندان روس و دشمنان خود گفت: «بی‌شک، ما نمی‌خواهیم در منازعه سوریه گرفتار شویم و اقدامات خود را در چارچوب مشخصی انجام خواهیم داد. ما اولا از ارتش سوریه در جنگ مشروع خود علیه گروه‌های تروریستی حمایت می‌کنیم و مساله دوم این که این حمایت فقط در قالب حملات هوایی خواهد بود و مسکو وارد جنگ زمینی نخواهد شد.» رئیس‌جمهور روسیه نقطه سوم درباره این حمایت‌ها را چنین اعلام کرد که «این حملات در برهه زمانی مشخصی که ارتش سوریه دست به عملیات تهاجمی می‌زند، انجام خواهد گرفت.» وی در عین حال عرصه را برای تفسیرهای مختلف درباره حل و فصل منازعه سوریه و زمان برکناری اسد باز گذاشت و گفت: «روسیه معتقد است حل و فصل نهایی و طولانی‌مدت اوضاع در سوریه تنها از طریق اصلاحات سیاسی و گفت‌وگو میان تمام طرف‌های معتقد به حل مسالمت‌آمیز این منازعه ممکن است و من می‌دانم که بشار اسد نیز این مساله را درک می‌کند و آماده چنین اقدامی است و ما به موضع کارآمد و موثر و در عین حال، منعطف وی برای ارائه راهکارهای معتدل در راستای حفظ منافع کشور و ملت سوریه امید داریم.»‌

منبع الاهرام

مترجم: یوسف رضازاده

جام‌جم