مامون ولایت عشق، رستم می‌شود

این روزها مشغول چه کاری هستید؟

اول از همه این که در انتظار تماشای سریال «معمای شاه» با کارگردانی خوب آقای ورزی هستم. همان طور که می‌دانید در این سریال فرصت بازی در نقش حضرت امام خمینی را داشتم و حالا منتظرم تا بازی خودم و نتیجه زحمات دیگر اعضای گروه این سریال را ببینم. امیدوارم بتوانیم رضایت مردم را هم جلب کنیم.

شما از فعالان هنر تئاتر محسوب شده و در این عرصه شناخته شده هستید. این در حالی است که چند سالی روی صحنه نمایش فعال نیستید. منتظر کار تازه‌ای از شما باشیم؟

بله. این روزها در حال کار روی نمایش «راه مهر، راز سپهر» هستم و قصد دارم آن را به جشنواره تئاتر فجر برسانم.

موضوع نمایش چیست؟

داستان یک نوع برداشت از داستان رستم و اسفندیار است. این داستان یکی از بی‌نظیرترین آفرینش‌های ادبی جهان است و شاید بتوان گفت بهترین داستان شاهنامه است. چون یک داستان حماسی صرف نیست یک منشور تمام عیار اخلاقی است در بیان یک حماسه عظیم. دو پهلوان یکی رویین تن در مقابل پهلوان ملی ایران که رستم است قرار می‌گیرد؛ لذا این چالشی در مسیر آزاد‌اندیشی و کرامت انسانی است. لایه‌های دیگری این کار دارد: عناصری مثل فرزند کشی که بحث جانشینی برای پادشاه یکی از درون مایه‌های اصلی این کار است. این تعارضی که بین دین نو یعنی زرتشت و آیین مهرپرستی در ایران هست، خودش یک نوع اتفاق بسیار مهم است. توجه به ویژگی‌های پهلوانی، فتوت و جوانمردی یک بحث بسیار اساسی در این نمایش دارد. از دیگر مواردی که در این نمایشنامه مورد نظر قرار گرفته، این است که می‌بینید یکی از معیارهای اصلی که بشر همیشه با آن درگیر بوده تضاد ازلی ابدی است که با خوبی، بدی، زشتی و زیبایی همراه است.

اصولا وقتی برای خلق در عرصه هنر سراغ بازخوانی و بازآفرینی می‌رویم که یا حرف تازه‌ای داشته باشیم یا این‌که وجوهی در آن یافته باشیم که مساله زندگی امروز و جهان کنونی ما هم باشد. شما این وجوه را در داستان رستم و اسفندیار دیده‌اید؟

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این داستان مطرح می‌شود، استفاده از امر قدسی برای حکومت است. اگر امر قدسی در جایگاه خود درست استفاده شود می‌تواند ناجی ما باشد؛ اما اگر در دست کسانی قرار بگیرد که قرائت‌های خشن و بی‌منطق و غیرانسانی دارند، امر قدسی را به یک عامل ضد انسانی تبدیل می‌کنند. نمونه‌های این اتفاق را هم در داعش و طالبان و دیگر تکفیری‌ها دیده‌ایم که موجب بی‌خانمانی آوارگی و کشتار هزاران انسان بی‌گناه می‌شوند و حتی مظاهر تمدن و میراث معنوی بشر را هم نابود می‌کنند. اگر امر قدسی در جای خود استفاده شود، موجب اعتلای انسان شده و اگر با باور کاذب ساخته و پرداخته ذهن‌های پوسیده باشد، به یک چیز رعب‌انگیز و وحشت‌زا تبدیل می‌شود. یعنی از یک طرف خداوند با ارائه امر قدسی برای استعلا و کرامت انسانی به او لطف کرده است، از طرف دیگر اگر این امر در دست انسان‌هایی قرار بگیرد که درک درستی ندارند، به یک چیز خشن و بی‌منطق تبدیلش می‌کنند و بن‌بست به وجود می‌آورد و جهان را به سمت خالی‌شدن از معنویت می‌برد. این امر بسیار مهم است و سعی شده به آن پرداخته شود.

عوامل این نمایش چه کسانی هستند؟

دکتر محمد صادقی «رستم»، کاظم هژیرآزاد «پشوتن»، نوید گودرزی «اسفندیار»، ساغر عزیزی «کتایون»، محمد ساربان «گشتاسب»، مجید جعفری «جاماسپ»، مانلی حسین‌پور «ماه‌چهر»، بهزاد جاودان‌فر «سیمرغ»، مهدی علی نژاد «پیک» و رضا جعفری نقش «بهمن» را دارد. فرشته لیوانی و نیما گودرزی هم نقش خنیاگران را بازی می‌کنند. موسیقی کار بهزاد عبدی است، طراح صحنه فریبرز قربان‌زاده، طراح لباس مژگان عیوضی، مجری هادی کرمی، مدیر تولید و دستیار کارگردان نیما گودرزی و میلاد حسینی هستند.

پیش از این هم اعلام شده بود نمایش «سیمرغ و سهرورد» را روی صحنه می‌برید که این اتفاق نیفتاد. سرنوشت این نمایش چه شد؟

قرار است این نمایش در تالار وحدت اجرا شود و فعلا منتظریم.

زینب مرتضایی‌فرد

فرهنگ و هنر