ایران در پساتحریم چه هواپیمایی بخرد؟

اکنون که با احتمال اجرایی شدن برجام ممکن است برخی محدودیت‌های کشور در خرید هواپیما رفع شود، سوال اصلی این است که در پساتحریم و بهبود شرایط انتخاب هواپیما، مسئولان و دست‌اندرکاران صنعت حمل و نقل هوایی ایران باید چه مواردی را در نظر داشته باشند؟ علیرضا منظری، کارشناس ارشد صنعت حمل و نقل هوایی و معاون پیشین حمل و نقل هواپیمایی کشوری در این زمینه توضیح می‌دهد:

اگر فرض کنیم امروز تحریم‌ها برطرف شود، مشکل اصلی ایرلاین‌های ایرانی که قصد خرید هواپیما دارند، چیست؟

مهم‌ترین مشکل ایرلاین‌های ایرانی در زمینه تهیه هواپیما این است که هیچ استراتژی برای حضور در بازارهای هدفشان ندارند و تاکنون متناسب با شرایط تصمیم‌گیری و اقدام به خرید هواپیما کرده‌اند. در حالی که اگر این ایرلاین‌ها قصد موفقیت در بازار دوران پساتحریم را دارند، باید نسبت به برنامه‌های خود بازنگری کنند؛ چون خرید هواپیما یعنی سرمایه‌گذاری سنگین و بلندمدت.

مهم‌ترین اصول در انتخاب هواپیما چیست؟

هنگامی که شرایط ایده‌آل باشد، مدیران با بازارسنجی و برشمردن اهداف مورد نظر ایرلاین اقدام به تعیین تیپ (نوع) هواپیما می‌کنند تا بتوانند متناسب با مقاصدی که برای تردد تعیین کرده‌اند، هواپیما بخرند. به عنوان مثال برای مسیرهای کوتاه یک ساعته یا کمتر اصلا به‌صرفه نیست که هواپیمای پهن‌پیکر به‌کار گیریم؛ چون نه‌تنها هزینه‌های تعمیر و نگهداری این هواپیما تامین نخواهد شد، بلکه زمان ارائه خدمات به این هواپیما بسیار مشکل‌ساز است. در حالی که هواپیماهای کوچک یعنی کمتر از 150 صندلی هم در زمینه کاهش هزینه‌ها و هم از نظر فرکانس پروازی بسیار به‌صرفه‌تر است. پس از این امر و در مراحل بعد، قیمت هواپیما، هزینه نگهداری و تامین قطعات و نیروی انسانی مورد نیاز می‌تواند تعیین‌کننده باشد، به صورتی که باید این هزینه‌ها از طریق فروش بلیت تامین شود.

مصرف سوخت چقدر در انتخاب هواپیما تعیین‌کننده است؟

این موضوع یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین نوع هواپیماست، اما با توجه به این‌که قیمت سوخت هواپیما در ایران ارزان است، شاید مصرف سوخت در اولویت اول مورد نظر شرکت‌ها نباشد و آنها بیشتر به بررسی دیگر مولفه‌ها می‌پردازند.

آیا بهتر است ایرلاین‌ها از یک نوع هواپیما استفاده کنند؟

خیر، استفاده همه از یک نوع هواپیما قطعا امتیاز نیست؛ بلکه گروهی که با توجه به استراتژی ایرلاین اقدام به خرید هواپیما می‌کنند، باید این موضوع را در نظر داشته باشند که هواپیماها متناسب با نیازها اما ترجیحا از یک خانواده خریداری شود. نه این‌که از تیپ‌های متفاوتی از هواپیما استفاده کنند؛ چون اگر هواپیماها از یک نوع باشد قطعا هزینه‌های نگهداری و کارکنان کاهش خواهد داشت تا این‌که از برندها و انواع مختلف هواپیما استفاده شود. به این دلیل که برای هر برند یک گروه متخصص از خلبان گرفته تا خدمه تعمیر و نگهداری و حتی تامین قطعات نیاز است و این برای شرکت هزینه اضافه خواهد داشت.

با وجود این اکنون بهترین هواپیما برای حمل‌ونقل هوایی داخلی ایران چیست؟

با توجه به مقاصد موجود در ایران و نوع تقاضای سفر هوایی در کشورمان، در اولویت اول بهترین هواپیما، هواپیماهایی است که به‌طور متوسط 50 صندلی داشته باشد؛ یعنی از 20 تا 75 صندلی می‌تواند نیاز کشورمان را پوشش دهد. در این تعداد صندلی می‌توان به هواپیماهای امبرایر برزیلی و آرسی‌ج کانادایی اشاره کرد، اما در گروه بعدی هواپیماهای 150 صندلی به بالا قرار می‌گیرد که بهترین گزینه A320 ایرباس و در برند بوئینگ 400ـ 737 است.

عماد عزتی - روزنامه جام جم