اصلی‌ترین عوامل ابتلا به آلزایمر

چاقی، به خصوص در میانسالی

خطرش چیست؟ اینکه چاقی برای سلامت کلی شما مضر است، نیازی به تاکید دوباره نمی‌آید. اما در رابطه با مراقبت از حافظه، چاقی نشانگر بالا بودن میزان قند و غذاهای فرآوری شده در رژیم غذایی شما به نسبت مثلاً رژیم غذایی‌ای نظیر غذاهای مدیترانه‌ای است که می‌تواند تا 50 درصد خطر ابتلا به آلزایمر را کم کند. همچنین چاقی می‌تواند نشانی از یک زندگی بی‌تحرک باشد، و این در حالی است که حتی افراد بالای هفتاد سال نیز چنانچه تحرک کافی داشته باشند، ناحیۀ حافظه در مغزشان همچنان رشد می‌کند. همچنین ممکن است موارد مضر دیگری نیز در ارتباط با چاقی وجود داشته باشد، که هنوز متخصصان به آنها پی نبرده باشند.

چه باید کرد؟ خودتان را به وزن سالم برسانید و وزنتان را حفظ کنید؛ به همین راحتی. ضمن اینکه زیر وزن مناسب بودن هم هیچ فایده‌ای برایتان ندارد، و بهتر است که آن در هر سنی که هست، خود را به وزن نرمال آن سن برساند.

سستی و نحیفی

خطرش چیست؟ از سوی دیگر، نخوردن مواد مغذی به میزان کافی و کمبود شدید وزن نیز یکی از عوامل خطر در ابتلا به آلزایمر است؛ هر چند که پژوهشگران چرایی آن را نمی‌دانند. ممکن است که آلزایمر و نحیف شدن از یک علت مشترک ناشی شوند؛ شاید نحیف شدن یکی از علائم جسمی آلزایمر باشد که پیش از آن که مشکلات مربوط به حافظه آشکار شوند، خود را نشان می‌دهد.

چه باید کرد؟ اگر نحیف شدن یکی از علائم آلزایمر باشد، تنها با سالم غذا خوردن و به اندازۀ کافی ورزش کردن نمی‌شود از آن اجتناب کرد (هر چند که انجام این کارها در هر صورت خوب است). اگر فردی به این خاطر فراموش می‌کند غذا بخورد یا به شکل مناسب نمی‌تواند از خود مراقبت کند، نحیف شده باشد، احتمالاً زوال عقل او تا حدودی پیشرفت داشته است.

بیماری سرخرگ کاروتید

خطرش چیست؟ وقتی که پلاک در داخل سرخرگ های کاروتید که در اطراف گردن شما هستند رسوب می‌کند، خون سخت‌تر به مغز می‌رسد. بدیهی است که محدود شدن جریان خون به هر نقطه از بدن مشکل‌زا است، اما مشکل در رگهای کاروتید می‌تواند به معنای مرگ سلولهای حیاتی مغز باشد.

چه باید کرد؟ در موارد جدی، پزشک باید با انجام اقدامات لازم، رگهای کاروتید مسدود شده را باز کند. در موارد دیگر، داروهای ضدلختگی خون می‌تواند موانع را باز کند و از سکته جلوگیری کند. اما اساساً با در پیش گرفتن عادات سالم در بسیاری موارد می‌توان از بروز بیماری پیشگیری کرد، عاداتی نظیر: تغذیۀ سالم و مغذی، حفظ کلسترول و فشار خون در محدودۀ سالم، ورزش کردن و کنار گذشتن سیگار.

فشار خون بالا

خطرش چیست؟ همچون بیماری سرخرگ های کاروتید، فشار خون بالا نیز می‌تواند به رگهای خونی آسیب رسانده و جریان خون به مغز را تحت تاثیر قرار دهد.

چه باید کرد؟ فشار خون خود را کنترل کنید. تعداد بسیاری از مردم به فشار خون بالا مبتلا هستند، اما تنها درصد کمی از آنها برای کنترل فشار خون خود تلاش می‌کنند. توصیه می‌شود که فشار خون را کمتر از 14 روی 9 نگاه دارید.

تحصیلات پایین

خطرش چیست؟ مغز مثل عضله می‌ماند. اگر از آن استفاده نکنید، آن را از دست خواهید داد. اما برخلاف بازو که هر وقت اراده کنید دوباره با تمرین می‌توانید تقویتش کنید، اگر بخشی از قدرت مغزتان را از دست دهید، ممکن است هرگز آن را دوباره به دست نیاورید.

به گزارش فرادید، آموختن ارتباطات جدید در مغز ایجاد می‌کند و کسب دانش تازه آن ارتباطات را حفظ می‌کند. اگر از مغزتان استفاده نکنید، در برابر استهلاکی که با افزایش سن برای مغز روی می‌دهد، آسیب‌پذیرتر خواهید بود.

چه باید کرد؟ تحصیلات و آموزش یکی از عوامل خطر آلزایمر است که فرد بیشترین اختیار را نسبت به آن دارد و البته هر قدر تحصیلات و یادگیری بیشتری داشته باشید، خطر ابتلایتان به آلزایمر کمتر می‌شود. لازم نیست حتماً بروید و در دانشگاه ثبت نام کنید. ثبت نام در کلاس رقص، آموختن گیتار یا حداقل یادگیر یک زبان تازه، به همان میزان موثر است.

افسردگی

خطرش چیست؟ اگرچه چند تحقیق تاکنون میان افسردگی و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل ارتباط پیدا کرده‌اند، اما مشخص نیست که در مغز فرد افسرده چه اتفاقی می‌افتد که چنین رابطه‌ای رقم خورده است. ممکن است دلیل این موضوع این باشد که گوشه‌گیری و انزوای اجتماعی که بعضاً با افسردگی دیده می‌شود، باعث می‌شود که مغز به اندازۀ کافی به چالش کشیده نشود یا حتی ممکن است که تغییراتی که به خاطر آلزایمر در مغز رخ می‌دهند، خود در واقع عامل ایجاد علائم افسردگی باشند.

چه باید کرد؟ همه چیز به مدیریت عوارض افسردگی بازمی‌گردد؛ حال به هر روشی که شده از قبیل درمان، دارو، تغییر در سبک زندگی یا ترکیبی از این تکنیکها. فرد مبتلا به افسردگی باید هدفش این باشد که بتواند از راه اجتماعی یا جسمی فعالتر باشد. اگر دربارۀ صحبت کردن راجع به نگرانی‌های احساسی و ذهنیتان مردد هستید، به عنوان گامی در مسیر حفظ سلامتی کلی مغزتان به آن نگاه کنید.

میزان بالای هموسیستئین

خطرش چیست؟ هموسیستئین، آمینواسیدی است که در جریان فرآیند شکستن پروتئین ایجاد می‌شود. میزان بالای این ماده معمولاً در افرادی مشاهده می‌شود که گوشت قرمز زیاد مصرف می‌کنند و ظاهراً با التهاب مرتبط است. التهاب به نوبۀ خود شما را در برابر افول شناختی کاهش می‌دهد.

چه باید کرد؟ سعی کنید روزهایی را به عنوان روزهای بدون گوشت در هفته تعیین کنید. خوردن سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات می‌تواند به کاهش میزان هموسیستئین در شما کمک کند.

دیابت

خطرش چیست؟ در کمترین حالت، دیابت باعث تغییر در رگهای خونی و جریان خون در بدن می‌شود که متعاقباً به تغییر جریان خون به مغز دامن می‌زند. اما تحقیقات تازه نشان می‌دهد که شاید آلزایمر ناشی از مقاوت در برابر انسولین در سلولهای مغز، یا اصطلاحاً دیابت نوع 3، باشد که ابتلا به آن منجر به رسوب پروتئین‌های سمی و مرگ سلولهای مغزی می‌شود.

چه باید کرد؟ سعی کنید همیشه میزان قند خون خود را کنترل کنید و در صورت ابتلا به دیابت با پشتکار و دقت از خود مراقبت کنید تا از عوارض آن در امان باشید.

سیگار کشیدن

خطرش چیست؟ علاوه به ضررهای بیشمار سیگار، مصرف توتون به حافظۀ شما آسیب می‌زند، آسیبی که سیگار کشیدن به رگهای خونی می‌زند می‌تواند باعث افزایش بیش از حد پلاکت خون و تغییر جریان خون شود که می‌تواند جریان خون را به مغز محدود کند.

چه باید کرد؟ اگر هنوز این عادت را کنار نگذاشته‌اید، آلزایمر را نیز به فهرست بلند دلایل ترک سیگار اضافه کنید. هرگز برای ترک سیگار دیر نیست.