تجارت قاره سیـاه در قلب اروپـا

این رویایی است که از پس ذهن میلیون‌ها هوادار سیتی در کشورهای مختلف آفریقا جان می‌گیرد. آنها مردان فوتبال خود را با پیراهن تیم‌های محبوبشان می‌بینند، اما در نزدیکی خود و به دور از هیجان فوتبال اروپا. با این حال در همین ابعاد ناچیز هم می‌توانند بلند‌پروازی‌شان را داشته باشند؛ هم هموطنان،‌ خود را در یک تیم بزرگ اروپایی ببینند و هم در رقابتی خودساخته و مشابه آنچه در قلب اروپا در جریان است، تیم دوست‌داشتنی خود را حتی برای اولین‌بار به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا برسانند. حال داستانی را مرور می‌کنیم تا بدانیم این رویای سیاه تا چه اندازه توانسته خود را در این سال‌ها به واقعیت نزدیک کند.

فوتبال برای امید

رقابت خودساخته جوانان آفریقا که تلاش دارد رنگ و لعاب لیگ قهرمانان اروپا را به خود بگیرد، جایی در جنوب قاره سیاه، در حاشیه ژوهانسبورگ و شهر کوچکی به نام الکساندرا برگزار می‌شود؛‌ مرکزی به نام فوتبال برای امید که پس از جام‌جهانی 2010 آفریقای جنوبی در یکی از شهرهای میزبان احداث شد تا جوانان بتوانند رویای خود را بازی کنند و با پیراهن محبوب‌ترین تیم خود در دنیا در لیگ قهرمانان حضور پیدا کنند. از آن سال تاکنون بسیاری از فوتبالیست‌های جوان در این مسابقات شرکت کردند که برخی از آنها در بالاترین سطح فوتبالشان را ارائه می‌دادند، اما برخی دیگر به معنای واقعی حرفه‌ای بودند، به نحوی که یک یا دو بازیکن از میان آنها به فوتبال اروپا پیوست خوردند و توانستند برای یک تیم بزرگ به‌طور حقیقی در لیگ قهرمانان اروپا به میدان بروند.

برندی به نام آفریقا

در فصلی که گذشت‌ از میان 54 کشور آفریقایی 24 کشور صاحب بازیکنانی در میان چهار لیگ مطرح اروپایی بودند؛ این یعنی تقریبا نیمی از یک قاره. در این میان،‌ بیش از 75 درصد باشگاه‌ها در کشورهای انگلستان، ایتالیا، آلمان و اسپانیا از حضور بازیکنان آفریقایی بهره می‌بردند که نسبت به سال گذشته آن با رشد چشمگیری مواجه بوده است. این در حالی است که طی دهه‌های گذشته تنها این بهترین بازیکنان آفریقا بودند که فرصت سفر و کاوش در فوتبال اروپا و بازی برای بهترین و بزرگ‌ترین تیم‌های این قاره را پیدا می‌کردند، اما اکنون شرایط با گذشته تفاوت بسیار پیدا کرده است. برای مثال در دهه 60 میلادی ستاره‌ای چون اوزبیو که زاده موزامبیک بود و بعدها برای تیم ملی پرتغال بازی کرد یا کولوشا بوالیا ستاره زامبیا در دهه 80 میلادی و پس از آن عبدی پله غنایی، تک‌مهره‌هایی بودند که توانستند از دل آفریقا به قلب اروپا بزنند. پس از آنها ژرژ وه‌آ، ستاره افسانه‌ای لیبریا، دیدیه دروگبا ساحل عاجی و فوق‌ستاره کامرون ساموئل اتوئو به جمع آفریقایی‌های اروپانشین اضافه شدند؛ آنهایی که توانستند در دنیای فوتبال نامی برای خود دست و پا و برندی به نام آفریقا در اروپا ثبت کنند.

زندگی جای دیگری است

سرعت برداشتن قدم‌های پیشرفت در لیگ‌های انگلیس و اسپانیا با توجه به قراردادهای اسپانسری وسوسه‌انگیز، قدرت نفوذ برندها در بازارهای نوظهور و حضور بازیکنان بزرگ آفریقایی که می‌توانند تفاوت ایجاد کنند، بیشتر از سایر لیگ‌هاست. این وضعیت مربوط به حال نیست و از روزهایی که سام آلردایس، جی‌جی اوکوچا را به بولتون برد، چنین اوضاعی مشاهده می‌شد. آلردایس درباره وی می‌گوید،‌ اوکوچا خدای فوتبال نیجریه بود و توانست تاثیر قابل توجهی روی هواداران فوتبال در کشورش بگذارد و آنها را هوادار بولتون کند. او کاری کرد که بولتون در بسیاری از نقاط دنیا شناخته شود‌. حالا الکس اووبی‌، برادرزاده اوکوچا برای آرسنال بازی می‌کند؛ آرسنالی که مانند سایر تیم‌های انگلیس به دنبال راه نفوذی برای تجارت در بازار پررونق بازیکنان آفریقایی است. توپچی‌ها دو ماه قبل‌،‌ بروری داشن اتیوپیایی را هم به خدمت گرفتند و وقتی خبر این انتقال را منتشر کردند، میزان مشاهده این خبر از سوی کاربران اتیوپیایی بیش از هواداران آرسنال بود که خبر قهرمانی تیمشان را در جام حذفی دنبال می‌کردند.

‌ستاره‌های‌آفریقایی

این روزها آلردایس هدایت ساندرلند را به‌‌عهده دارد؛ تیمی که نمونه درخشان سرمایه‌گذاری، هم روی تجارت آفریقایی و هم روی بازیکنان مستعد این قاره است.

درآمد حاصل از اسپانسرینگ پیراهن این تیم به قراردادی در سال 2012 در آفریقا اختصاص داده شد تا در کشور تانزانیا آکادمی فوتبال این تیم راه‌اندازی شود و ستارگان آینده فوتبال در آن شناخته شوند. این در شرایطی است که از زمان حضور آساموا جیان، سولی مونتاری و استفن سه سگنون در این تیم، هواداران ساندرلند در قاره سیاه افزایش یافته و همین باعث شده مسئولان ساندرلند نسبت به ادامه این روند تمایل نشان دهند. شاید این ستاره‌های آفریقایی با ساندرلند به موفقیتی دست پیدا نکردند، اما نباید فراموش کرد بازیکنانی مانند دیدیه دروگبا، مایکل اسین و نوانکو کانو بازیکنانی بودند که به قهرمانی‌های متعدد دست یافتند و کمک زیادی کردند تا حدود 147 بازیکن آفریقایی در لیگ‌های انگلیس، اسپانیا، ایتالیا و آلمان به کار گرفته شوند.

از نگاه آمار

از میان این تعداد بازیکن، 45 بازیکن در لیگ برتر، 44 بازیکن در لیگ ایتالیا، 37 بازیکن در فوتبال اسپانیا و 21 بازیکن در بوندسلیگا به میدان رفته‌اند که نشان می‌دهد تیم‌های حاضر در این لیگ‌ها به‌راحتی چشم خود را روی ستاره‌های فوتبال آفریقا نمی‌بندند.

از میان 78 باشگاه مطرح 4 لیگ بزرگ فوتبال اروپا، 59 باشگاه از بازیکنان آفریقایی بهره می‌برند که در این میان باشگاه‌های اسپانیایی لوانته و گرانادا با در اختیار داشتن 6 بازیکن، بیشترین بازیکنان آفریقایی را در ترکیب خود دارند.

از سوی دیگر کشورهای ساحل عاج، غنا و سنگال با 18 بازیکن، بیشترین بازیکن را در اروپا دارند. در نمایی وسیع‌تر از فوتبال اروپا باید عنوان کرد از میان 53 تیم قهرمان در فصل گذشته لیگ‌های فوتبال اروپا، 33 تیم دارای بازیکنان آفریقایی بوده‌اند. به‌عنوان مثال،‌ تیمی چون خنت بلژیک که قهرمان کشورش شد، 6 بازیکن آفریقایی در ترکیب خود داشت.

چشم‌انداز

حالا رویاپردازان الکساندرا با دقت و جدیت بیشتری رویای خود را دنبال می‌کنند، چون می‌دانند راهی برای دسترسی به آن دارند. تماشای بازی بازیکنانی چون اوبامیانگ، آیو، براهیمی، مانه و توره در تلویزیون از یک سو و شنیدن خبر راه‌اندازی آکادمی یوونتوس در پایتخت کنیا یا احداث آکادمی فوتبال بارسلونا در رواندا و اوگاندا از سوی دیگر کافی است تا قدم‌ها را در لیگ قهرمانان ساختگی، محکم‌تر بردارند.

منبع: بی‌بی‌سی ورلد

مترجم: عرفان خماند