نوزایی یا مرگ خاموش

**

متن اولیه برنامه ششم توسعه همه هنرمندان صنایع دستی را غافلگیر کرد، شما هم غافلگیر شدید یا از قبل می‌دانستید؟

نه ما هم انتظار داشتیم حوزه صنایع دستی در برنامه ششم توسعه بهتر از برنامه‌های پیشین دیده شود. صنایع دستی در برنامه‌های قبلی غایب بود. با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی نظام توسط رهبر معظم انقلاب و تلاش‌هایی که در دو سال اخیر در مورد طرح مسائل صنایع دستی در برنامه ششم صورت گرفته، امیدوار بودیم صنایع دستی یکی از حوزه‌های کلیدی حاضر در این برنامه باشد. اما متأسفانه حداقل در بخش نخست ارائه پیشنهادهای سازمان مدیریت به هیأت دولت تقریبا می‌توان گفت صنایع دستی به اندازه برنامه‌های قبلی غایب است. به همین دلیل هنرمندانی که پیش از این امیدوار بودند، با دیدن این طرح دچار بهت شدند که چگونه تا این اندازه نادیده گرفته شده است.

در این مرحله، امکان گنجاندن موارد پیشنهادی در برنامه ششم وجود دارد؟

متن ارائه شده طرح اولیه است و پیوست‌هایی به آن اضافه خواهد شد و مسئولان قول داده‌اند در این پیوست‌ها صنایع دستی بهتر دیده شود. هنرمندان و فعالان صنایع دستی نیز نامه‌هایی برای ریاست‌جمهوری ارسال کردند و خواستار تجدید نظر و بازنگری جایگاه صنایع دستی در این برنامه شدند. همه ما معتقدیم برنامه ششم یا برنامه نوزایی صنایع دستی است یا در غیر این صورت این حوزه دچار مرگ خاموش خواهد شد.

براساس آمارها، صنایع دستی در این دو سال با رشد همراه بوده است. طبق آمار گمرک سال گذشته ما 36 درصد در صادرات صنایع دستی رشد داشتیم. بنابراین امیدواریم برنامه ششم به شتاب رشد صنایع دستی کمک کند، نه این که سرعتگیر آن باشد.

به نظر می‌رسد در خود سازمان میراث فرهنگی نیز صنایع دستی چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد و بیشتر تمرکز روی گردشگری است. به نظر شما همین مسأله سبب نشده تا صنایع دستی در برنامه ششم توسعه نیز غایب باشد؟

سازمان میراث فرهنگی سه بخش داردکه این بخش‌ها در قسمت‌هایی سرنوشت آن به هم گره خورده و همچنین شامل قسمت‌هایی می‌شود که مستقل از بخش دیگر است. مطمئنا صنایع دستی به گردشگری و میراث فرهنگی مرتبط است، ولی استقلال هم دارد. حدود 20 تا 30 درصد گردش مالی صنایع دستی می‌تواند به ورود گردشگران خارجی و داخلی بستگی داشته باشد. ولی قسمت اعظم فروش ما به صادرات خارجی و خرید داخلی مربوط است. بنابراین صنایع دستی حوزه‌ای است که بخشی از آن به توسعه گردشگری و میراث فرهنگی وابسته است و از سوی دیگر بازاری مستقل را شامل می‌شود.

به نظر ما توسعه سازمان، توسعه‌ای همه‌جانبه باید باشد، نه بخشی. مسئولان نیز قول داده‌اند نگاه عادلانه به این سه بخش داشته باشند.

اما در برنامه ششم توسعه شکایت بخش‌های میراث فرهنگی و گردشگری سازمان از ما بیشتر است. چرا که معتقدند این حوزه‌ها در برنامه ششم نه‌تنها امتیاز ویژه‌ای دریافت نمی‌کنند بلکه امکانات و اختیارات این بخش‌ها از آنها سلب و به نهادهای دیگر واگذار می‌شود. یکی از دوستان می‌گفت کاش ما هم مثل صنایع دستی دیده نمی‌شدیم. گاهی بد دیده شدن از دیده نشدن بدتر است.

ظاهرا نمایندگان مجلس طرحی درباره صنایع دستی ارائه کرده‌اند که در کمیسیون‌های فرعی نیز تأئید شده است. درباره این طرح توضیح می‌دهید و این که چه مواردی را در بر می‌گیرد؛ مثلا در مورد بیمه هنرمندان با تصویب این طرح شاهد چه تغییراتی خواهیم بود؟

در مورد مثال شما باید حداقل تثبیت شود و در بیمه هنرمندان ریزش نداشته باشیم. مستمری باید برقرار بماند و اضافه شود. براساس این طرح همچنین شهرداری‌ها مکلف می‌شوند با راه‌اندازی بازارچه‌ها به این حوزه کمک کنند. صداوسیما به مشارکت در گفتمان‌سازی در صنایع دستی مکلف می‌شود و همچنین دولت موظف می‌شود بخشی از ابنیه تاریخی را در اختیار صنعتگران ما قرار دهد.

کمیل انتظاری

فرهنگ و هنر