گشتی در موزه صلح تهران

به گزارش جام جم آنلاین ، زخم‌های جنگ هیچ وقت خوب نمی‌شود. خاطرات تلخ آن بر بدن‌ها و اذهان بسیاری از ایرانیان هنوز هم سنگینی می‌کند.

ایرانی‌ها مردمانی صلح‌دوست هستند، اما در دوران مختلف همواره جنگ‌های فراوانی علیه میهن ما تحمیل شده است. بسیاری از شهروندان ما قربانی این جنگ‌ها بوده‌اند.

از این‌رو اگر در نقطه‌ای از شهر تهران جایی برای پاسداشت صلح وجود داشته باشد باید بیش از همیشه به آن توجه کرد.

پیدایش موزه صلح

خوشبختانه در گوشه‌ای از پارک شهر در محله تاریخی سنگلج اکنون موزه صلح برپا شده است.

داستان برپا شدن این موزه به زمانی برمی‌گردد که برخی از جانبازان و رزمندگان ایرانی که در جنگ تحمیلی در دفاع از میهن‌شان شیمیایی شده بودند، در قالب انجمن حمایت از قربانیان سلاح‌های شیمیایی در تهران با مسئول هماهنگی شبکه جهانی موزه‌های صلح سال 1384 دیدار کردند.

در آن زمان ایده برپا کردن موزه‌ای برای پاسداشت صلح و نکوهش درد و رنج‌های جنگ شکل گرفت. از همان زمان با همکاری شهرداری تهران ساختمان کوچک، اما زیبایی در حاشیه شمالی پارک شهر به این امر اختصاص داده شد.

نکته جالب توجه دیگری که موزه صلح دارد این است که تمام گردانندگان و راهنماهای آن خود جانبازان جنگ هستند.

کسانی که روی ویلچر نشسته‌اند یا به دلیل شیمیایی شدن مجبور هستند کپسول اکسیژن با خود حمل کنند. اتفاقا همین امر نیز بر اهمیت صلح و ضرورت آن می‌افزاید.

خواهرخوانده موزه هیروشیما

در همان سال مسئولان بین‌المللی شبکه موزه‌های صلح از جانبازان شیمیایی ایرانی دعوت کردند که دیداری از هیروشیما داشته باشند تا با رنج‌های حاصل از کاربرد سلاح‌های اتمی علیه ژاپن از نزدیک آشنا شوند. همین دیدارها و رفت و آمدها زمینه همکاری بین‌المللی برای برپا ساختن موزه صلح تهران را تقویت کرد.

در واقع باید گفت که موزه صلح تهران به نوعی الهام گرفته از موزه صلح هیروشیماست و خواهرخوانده آن محسوب می‌شود.

موزه صلح تهران کافی است برای نشان دادن پیامد‌های تلخ ناشی از جنگ و خشونت جایی که در آن قربانیان سلاح‌های شیمیایی و جنگ بازدیدکنندگان را دعوت به فرهنگ صلح و دوستی بین ملت‌ها و کشورها می‌کنند البته نکته قابل توجه دیگری که در این موزه دیده می‌شود، این است که بر اساس فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی تعالیم آن مبنی بر دوری از خشونت و جنگ و پاسداشت صلح و دوستی بنا شده است.

ساختمانی کوچک با روح‌های بلند

معماری ساختمان کوچک موزه از ترکیبی متقارن و ساده ساخته شده است. سالن مرکزی موزه با گنبد آبی، به عنوان سالن اصلی موزه است.

در همان محل ورودی موزه بازدیدکننده محل کوچکی برای یادبود دو نفر از راهنمایان سابق موزه را می‌بینید که کارت‌های آنان آویزان شده است،کسانی که در سال‌های اخیر بر اثر جراحات ناشی از سلاح شیمیایی به شهادت رسیده‌اند.

موزه صلح تهران که در سال 84 با همت جانبازان شیمیایی و همکاری شهرداری و شبکه موزه‌های صلح جان خصوصا ژاپنی‌ها افتتاح شده است، هم‌اکنون در ساختمان اهدایی شهرداری تهران واقع در ضلع شمالی پارک شهر قرار دارد.

این موزه یک سالن اصلی دارد که در آن با استفاده از تابلو‌ها باقیمانده آثار جنگ و ابزارهای مولتی مدیا پیامد‌های جنگ‌ها در کشورهای مختلف و تاریخ‌های مختلف را نشان داده است. تاکید بیشتر روی عواقب تلخ و جانکاه کاربرد سلاح‌های شیمیایی و اتمی است.

نمایش چهره کریه جنگ

در این سالن اسناد دست اولی از جنایت‌های جنگی صدام حسین و رژیم بعث عراق علیه مردم ایران دیده می‌شود.

در کنارش انواع مختلف اشیای منحصربه‌فردی از جنگ شیمیایی که با دستور مستقیم صدام حسین و همکاری برخی دولت‌های غربی علیه مردم ایران به کار رفته بود به نمایش گذاشته شده است.

در کنار آن اسنادی از زمان جنگ‌های جهانی اول و دوم و خصوصا حمله اتمی آمریکا به هیروشیما و ناکازاکی به نمایش گذاشته شده است تا عمق این جنایت‌ها برای بازدیدکننده آشکار شود.

همچنین با استفاده از ابزار‌های مولتی مدیا صحنه‌های دلخراش حمله‌های شیمیایی و اتمی نمایش داه می‌شود.

در میان اسناد این موزه می‌توان فهمید که قربانیان جنگ‌ها در دوران معاصر اکثرا غیرنظامیان بوده‌اند، در جنگ جهانی اول 40 درصد غیرنظامی کشته شدند و در جنگ جهانی دوم 62 درصد غیرنظامی و این آمار درجنگ‌های اخیر مثل ایران، عراق و بوسنی به 92 درصد می‌رسد که نشان‌دهنده افزایش خشونت و سازوکارهای جنگی علیه غیرنظامیان است.

ایران قربانی بیشترین گاز خردل در تاریخ بوده است. بیشترین استفاده از گاز خردل در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بود که بیش از 1800 تن گاز خردل، 140 تن تاول و 60 تن سارین علیه ایران استفاده شد. جنگ تحمیلی ایران بزرگ‌ترین جنگ شیمیایی بعد از جنگ جهانی است که آثار زیانباری مانند برونشیت مزمن و مشکلات تنفسی و زخم قرنیه را برای قربانیان به‌دنبال داشت.

یادمان قربانیان جنگ

در این موزه آثاری از مجروحان حمله شیمیایی نیروهای بعثی در حلبچه و سردشت در قالب خاطره، مصاحبه، فعالیت‌های مدنی و... به نمایش گذاشته شده است.

در بخشی از این موزه جشنواره «عروسک‌های خاموش» برپاست. سالنی مملو از عروسک‌های دست‌ساز که در گهواره‌ای چوبی و در میان پرده‌های سفید افراشته، از سقف موزه آویزان شده‌ است که نمادی از کودکان قربانی بمباران شیمیایی حلبچه و سردشت است.

البته در این میان وسایل بازمانده از قربانیان جنگ و رزمندگان بیش از دیگر پدیده‌ها مورد توجه بازدیدکنندگان است.

در گوشه‌ای به صورت نمادین قرص‌ها و وسایل پزشکی که قربانیان جنگ شیمیایی مجبورند تا آخر عمر با آنها زندگی کنند نیز به نمایش گذاشته شده است که تمام بازدیدکنندگان را متاثر می‌سازد.

در این سالن شما چهره کریه جنگ و جنگ‌طلبان را به وضوح می‌توانید ببینید. در این بین چند نفر از جانبازان عزیز هم به عنوان راهنمای موزه بازدیدکنندگان را همراهی می‌کنند. کسانی که خود سند زنده‌ای برای پاسداشت صلح هستند.

این راهنمایان با این که از درد و رنج جنگ هنوز خلاصی نیافته اند با روحی بلند و چهره‌ای گشاده راهنمایی لازم و توضیحات کافی را می‌دهند و هر سوالی را که بازدیدکنندگان داشته باشند پاسخ می‌دهند و حتی آنان را دعوت به همکاری برای گسترش فرهنگ صلح و دوستی در جهان می‌کنند. این موزه برنامه‌های جانبی بسیار زیادی در گسترش فرهنگ صلح با استفاده از تعالیم ایرانی و اسلامی دارد.

موزه‌ای برای آشنایی با صلح‌طلبان جهان

در سالن دیگری از این موزه، راه‌های مشارکت شهروندان برای گسترش و ترویج فرهنگ صلح و دوستی ارائه شده است. در آن اشخاص معروف، جنبش‌های جهانی صلح و سازمان‌های مربوط به آن را به بازدیدکنندگان معرفی می‌کنند.

همچنین برنامه‌های مختلف فرهنگی، هنری و آموزشی وجود دارد که بازدیدکنندگان را تبدیل به سفیر صلح می‌کند.

در این موزه هر از چندگاهی با همکاری دیگر نهاد‌های داخلی و بین‌المللی کارگاه‌های آموزشی و کنفرانس‌هایی برای آشنایی مردم با صلح و حقوق بشر دوستانه بین‌المللی و ضرورت خلع‌سلاح اتمی و شیمیایی برپا می‌شود.

در این میان شاید بخشی که در آن با استفاده از ابزار‌های نوین مولتی مدیا و با تکیه بر اسناد معتبر و مستند، سرگذشت قربانیان جنگ را نشان می‌دهد بیش از همه، مورد توجه بازدیدکنندگان باشد.

در کنار این همه کتابخانه تخصصی صلح در موزه وجود داردکه انواع مختلف منابع و آثار نایاب و اسناد دست اول وجود دارد که از حقوق بین‌الملل تا برقراری صلح و تاریخ شفاهی قربانیان جنگ را شامل می‌شود و برای محققان و دانشجویان واقعا جای بسیار مناسبی است البته این موزه برنامه‌هایی برای هنردوستان و هنرمندان هم دارد.

انواع نمایشگاه‌های هنری با موضوعات مرتبط با صلح که در این موزه برگزار می‌شود حتی برخی از آثار هنری هنرمندان صلح دوست ایرانی و خارجی به صورت دائم در این موزه به نمایش گذاشته شده که برای همه بازدیدکنندگان بخش جذابی است.

موزه صلح با روح بزرگ تمام قربانیان جنگ و کسانی که هنوز هم از درد و رنج جنگ آزار می‌بینند، پیوندخورده است.

در موزه صلح میزبانی بازدیدکنندگان با جانبازانی است که از صمیم جان در معرفی موزه صلح تهران به جهان تلاش می‌کنند. پس برای پاسداشت این عزیزان سری به آن موزه بزنید.

چگونه برویم؟

شما به راحتی می‌توانید سوار متروی تهران شوید و در ایستگاه حسن‌آباد پیاده شوید و به پارک شهر بروید.

هم در پارک زیبای قدیمی شهر تهران قدمی بزنید و هم از موزه بازدید کنید. نشانی دقیق موزه این است: تهران، خیابان خیام، خیابان شهید فیاض‌بخش، ضلع شمالی پارک شهر، داخل پارک، موزه صلـح تهران.

ساعات بازدید: روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت 9 صبح تا 12 و 30 دقیقه ظهر و ساعت 14 و 30 دقیقه تا 17 بعدازظهر موزه در ایام تعطیل رسمی بسته است.

مهرداد شاکری - ضمیمه چمدان