تبعیض در بودجه 95 استان‌ها

حدود 29 درصد منابع بودجه عمومی لایحه بودجه سال 1395، منابع استانی است. در طرف مصارف، از کل اعتبارات بودجه بیش از 5 درصد، بودجه استانی است که البته با افزایش 23 درصدی نسبت به بودجه 94 (معادل 9/4 درصد) به 4/5 درصد رسیده است.

این رقم به این معنا نیست که بقیه بودجه مربوط به استان تهران است؛ بلکه به این معناست که این قسمت از بودجه در اختیار شورای برنامه‌ریزی توسعه استان (شورایی متشکل از استاندار و معاون برنامه‌ریزی وی و رؤسای ادارات کل استان‌ها) قرار می‌گیرد تا در قالب نظام برنامه‌ریزی استانی هزینه شود.

با اضافه کردن ارقام دیگری شامل 2 درصد درآمد حاصل از صادرات نفت، طرح‌های استانی ویژه و اعتبارات موضوع قانون استفاده متوازن از امکانات کشور، کل اعتبارات استانی برابر می‌شود با 21 هزار میلیارد تومان که معادل 6 درصد اعتبارات عمومی است. نکته دیگر در ارتباط با بودجه استانی در لایحه بودجه سال 1395 رشد کم اعتبارات مربوط به 2 درصد درآمد حاصل از صادرات نفت است که بیشتر به خاطر کاهش قیمت نفت رخ داده و دیگری افزایش قابل توجه اعتبارات موضوع قانون استفاده متوازن از امکانات کشور است که با رشد 37 درصدی مواجه بوده است که به نظر می‌رسد جبران‌کننده کاهش منابع نفتی برای استان‌های محروم است.

توزیع اعتبارات دراستان‌های کشور

این گزارش می‌افزاید: توزیع اعتبارات استانی نیز نشان می‌دهد، استان‌ها از نظر مجموع اعتبارات جاری و عمرانی و همچنین اعتبارات عمرانی به تنهایی، کمی همگراتر شده‌اند. با این حال بیش از 51 درصد اعتبارات به ترتیب بزرگی، متعلق به ده استان خوزستان، فارس، خراسان رضوی، تهران، مازندران، اصفهان، کرمان، سیستان، آذربایجان شرقی و گیلان است. این ترتیب در قانون بودجه سال 1394 نیز برقرار بوده است.

همچنین در لایحه بودجه سال 1395 نسبت مجموع اعتبارات استان‌ها (جاری و عمرانی) به درآمدهای استانی حدود 19 درصد بوده است.

این نسبت را اصطلاحا «ضریب بازگشت درآمدهای استانی» می‌گویند. دقت در ارقام ضریب بازگشت استانی این واقعیت را بیان می‌کند که درصد کمی از درآمدهای استانی به عنوان مصارف استانی تخصیص داده می‌شود. این ضریب در قانون بودجه سال 1394 حدود 11 درصد بوده است. هرچه این ضریب کوچک‌تر باشد، به معنای متمرکز شدن بودجه است.

بر این اساس استان‌های ایلام، کهگیلویه، خراسان جنوبی، لرستان، سیستان و چهارمحال، شش استانی هستند که مصارف آنها بیش از منابع استانی است. استان تهران نیز با ضریب بازگشت 2 درصد در رتبه آخر قرار دارد.

کمترین و بیشترین اعتبارات استانی

رشد اعتبارات استانی به طور متوسط برای استان‌ها حدود 35درصد بوده است. این نرخ برای برخی استان‌ها بیشتر و برای برخی استان‌ها کمتر بوده است. بیشترین رشد مربوط به استان اردبیل و سمنان با 43 درصد و کمترین رشد مربوط به استان خوزستان با 25 درصد بوده است. متوسط رشد اعتبارات عمرانی برای استان‌ها برابر با 31 درصد بوده است. بیشترین رشد در اعتبارات عمرانی مربوط به استان سمنان با 45 درصد و کمترین رشد مربوط به استان خوزستان با 20 درصد بوده است.