با این حال اگر صفحات تقویم سال گذشته را ورق بزنیم و به روزهای ابتدایی سال جدید برسیم، بین همه اتفاقهای ریز و درشتی که هرچند وقت یکبار تیتر صفحه حوادث روزنامهها میشوند، چشممان روی تیتر خبرهایی مینشیند که سررشتهاش به نهادی وابسته به شهرداری تهران میرسد؛ به شرکت شهربان و حریمبان؛ متولی برقراری نظم و انضباط شهری.
برخوردهایی منتهی به حادثه
برای یادآوری بهتر است کمی به عقب برگردیم؛ آخرین روزهای بهمن سال گذشته که ابوالقاسم چیذری، مدیرعامل شرکت شهربان و حریمبان با اشاره به رسانهای شدن اخبار درگیریهای ماموران شهربان با بساط گستران در جمع خبرنگاران گفت: نباید یکطرفه به قاضی برویم. چراکه سال 94 در ماموریتهایی که ماموران شرکت شهربان داشتند، 72 نفر از ماموران شهرداری مصدوم شدهاند و حتی چند نفر هم در این حادثهها جان خودشان را از دست دادهاند.
این آمار اگرچه برای اولین بار مطرح میشد، اما همه ماجرا نبود، کمتر از یک ماه بعد باز خبرها از حمله مالکان یک بنای غیرمجاز در غرب تهران به ماموران شهرداری حکایت داشتند. اتفاقی که در روزهای ابتدایی سال جدید هم ادامه پیدا کرد و در دومین روز سال نو، خبرگزاریها از ضرب و شتم یکی از حریمبانان منطقه 18 شهرداری تهران توسط چماقداران متخلف عوامل ساخت و ساز غیرقانونی نوشتند. سومین روز فروردین هم مدیرعامل شهربان شهرداری تهران از مصدومیت دو نیروی اجرایی این شرکت در تعطیلات نوروزی به دست بساط گستران سودجو در میدان آزادی خبر داد و گفت: چهار نفر از بساط گستران سودجو در محدوده میدان آزادی که با سدمعبر، مزاحم رفت و آمد شهروندان شده بودند، به جای تمکین به قانون و رفع سدمعبر، به سمت ماموران قانون حمله ور شدند و مدیر اجرایی منطقه ٩ و یکی دیگر از نیروها را مصدوم کردند.
حضور موثر ماموران انتظامی
این خبرهای پرحاشیه درست در مقابل خبرهایی قرار گرفت که از برخورد عوامل شهرداری بخصوص با دستفروشان و سدمعبریها حکایت میکردند. با این که حرف و حدیثها در این باره زیاد است، اما آنچه حقیقت دارد، برخوردهایی است که حین انجام ماموریتهای اینچنینی بین عوامل شهرداری و برهم زنندگان انضباط شهری رخ میدهد؛ حادثههای ریز و درشتی که بیش از هرچیز بر لزوم همراهی یک مرجع قانونی در کنار ماموران و عوامل شهرداری حین انجام ماموریتها تاکید میکنند؛ همراهی ای که اولین ارمغانش، تبعیت از قانون است. موضوعی که سررشتهاش به تبصره یک ماده 55 قانون شهرداریها برمیگردد؛ به این که ﺳﺪ ﻣﻌﺒﺮ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮای ﮐﺴﺐ ﯾﺎ ﺳﮑﻨﯽ ﯾﺎ ﻫﺮ ﻋﻨﻮان دﯾﮕﺮ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ و ﺷﻬﺮداریها ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ از آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﻨﺪ.
همین بهانه کافی است تا پای صحبتهای مجتبی عبدالهی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران بنشینیم. عبدالهی با اشاره به حق قانونی شهرداریها دربرقراری انضباط شهری، از وجود تفاهم نامهای بین این سازمان و نیروی انتظامی خبر میدهد و به جامجم میگوید: طبق تفاهمنامهای که بین شهرداری و نیروی انتظامی وجود دارد در ماموریتهای مختلف حریمبان و شهربان برای جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم و سطح شهر و همچنین در کنار نیروهای مقابله با سدمعبر، باید یکی از عوامل نیروی انتظامی به عنوان مامور همراه وجود داشته باشد.
معاون شهردار تهران میافزاید: خوشبختانه ما و نیروی انتظامی تا به حال در این بخش همکاری خوبی با هم داشته ایم؛ یک تعامل خوب و دو طرفه در این بین برقرار بوده است. منتهی این همراهی باید تداوم داشته باشد؛ در همین رابطه هم دستورالعملی را به مناطق و حوزههای زیرمجموعه ابلاغ کردهایم که بر مبنای آن در تمام ماموریتهای اینچنینی باید از توان نیروی انتظامی استفاده کنند و در ماموریتهایشان یک نفر را همراه داشته باشند.
عبدالهی در ادامه تاکید میکند: این الزام برای همراهی نیروی انتظامی امسال در دستور کار ماست و خودمان هم اعتقاد داریم باید این اتفاق بیفتد و در ماموریتهای مختلفی که نیروهای شرکت شهربان و حریمبان و سد معبر میروند یک نفر نماینده نیروی انتظامی هم در کنار آنها باشد.
این موضوع را ابوالقاسم چیذری هم تائید میکند. مدیرعامل شرکت شهربان و حریمبان در این باره به جامجم میگوید: طبق قانون شهرداریها، موضوع سد معبر به شهرداری و رفع آن به ماموران این سازمان واگذار شده و از نیروی انتظامی خواسته شده در این موضوع فقط با ماموران شهرداری همراهی داشته باشند که این اتفاق هم در بیشتر موارد میافتد.
چیذری با اشاره به اتفاقی که برای شهاب حسینی، نیروی شهربان این شرکت در هفته پایانی سال گذشته رخ داده میگوید: آقای حسینی از نیروهای ما در حوزه شهربان و تخلفات ساختمانی هستند. ایامی که ایشان آسیب دید مصادف شده بود با آمادهباش نیروی انتظامی برای چهارشنبهسوری. در این ایام نیروی انتظامی عملا تعدادی از نیروهایش را در مناطق مختلف برای ایجاد امنیت بیشتر در شهر در هماهنگی با شهرداری کم کرده بود که متاسفانه مصادف شد با حادثهای که برای آقای حسینی و همکارشان رخ داد.
پیشنهاد تشکیل یگان ویژه در شهرداری
به نظر میرسد به وجود آوردن وجهه قانونی در ماموریتهای نیروهای شهربان و حریمبان، یکی از مشکلات اصلی است که با حل شدنش، خبرهای پرحاشیه از درگیریهای پیش آمده در ماموریتهای اینچنینی را کاهش میدهد. اتفاقی که از سوی ابوالفضل قناعتی مورد توجه قرار گرفته. این عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران در این باره به جامجم میگوید: در درجه اول باید بپذیریم اگر متولی برخورد با سد معبر و... شرکت شهربان و حریمبان است، پس باید اجازه داده شود براساس قانون اقدام کنند.
اما همان طور که میبینیم در اجرای قانون برای بسیاری از این نیروها مشکلاتی به وجود میآید که من معتقدم به یک دلیل برمیگردد؛ این که نیروهای شهرداری که برای رفع سد معبر یا جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز شهری مراجعه میکنند، چون از نظر مردم افراد عادی و شخصی هستند، پذیرششان با مشکل مواجه میشود.
من پیشنهادی در شورا مطرح کرده و آن این است که یا کلا این کار و مسئولیت را به نیروی انتظامی محو ل کنیم یا یگانی با یونیفرم خاص مانند نیروهای مسلح در شهرداری تشیکل بدهیم و بعد از دادن آموزشهای مختلف آنها را با تجهیزات نظامی سرد مثل دستبند و باتوم و... راهی ماموریت کنیم.
البته این گروه باید با نیروی انتظامی در ارتباط و وصل به این نهاد باشد تا ماموریتهایش از نظر مردم عادی هم وجهه قانونی پیدا کند.
مینا مولایی
جامعه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد