بر اساس نظرسنجی مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، این دو شبکه معاونت برونمرزی موفق شدند با جذب بیش از 31 درصد از بینندگان این مقام را در میان رسانههای عربزبان غیرلبنانی کسب کنند. همچنین بر اساس گزارش رسمی شرکت ماهوارهای یوتلست، شبکه آی فیلم هم جزو شبکههای برجسته در تبلیغ مناسب سبک زندگی انتخاب شده است.
سیداحمد سادات، مدیر شبکه العالم درباره علل موفقیت این شبکه در جذب مخاطب به جامجم گفت: شاید بتوان گفت برخی از دلایل و اسباب باعث شده که باوجود نابرابری امکانات و فشارهای مضاعف بر شبکه، العالم بتواند بیش از رقبا، اعتماد مخاطبان را کسب کند. از جمله این که رویکرد شبکه در پوشش تحولات منطقه، متوازن و متعادل است و العالم در ورطه برخورد احساسی با موضوعات و حوادث نیفتاده است.
گرایش افکار عمومی
وی ادامه داد: گرچه سرعت در شبکههای خبری مطلوب است، ولی صحت و دقت مقدم بر آن است. بر این اساس مخاطب دریافته که میتواند به اخبار منتشر شده از العالم اعتماد کند. از طرف دیگر، پرداختن به زوایای تاریک و لایههای پنهان برخی از حوادث منطقه که توسط رسانههای بزرگ خبری و شبکههای ماهوارهای نادیده گرفته میشود، باعث ایجاد جذابیت و گرایش افکار عمومی شده است. مثلا در پوشش خبری و تحلیل اوضاع یمن، سوریه، عربستان و بحرین العالم موضوعاتی را با اسناد و مدارک موثق مطرح میکند که معمولا از سوی خبرگزاریهای غربی و رسانههای رقیب بشدت سانسور میشود.
سادات اشاره کرد: از طرف دیگر سوژههای خبری و تحلیلهای آنتن شبکه العالم، از طریق سایتها و صفحات رسمی شبکههای اجتماعی دنبال میشود که شاهد آن هستیم بسیاری از سایتها و مطبوعات منطقهای و محلی جهان عرب از العالم به عنوان یک منبع موثق در نقل اخبار و حوداث منطقه استفاده میکنند. .
کارشناسان متبحر
سیدعباس انجام، مدیر شبکه الکوثر در پاسخ به این سوال که این شبکه چگونه توانست به این مقام دست یابد، به جامجم گفت: لبنان به عنوان پایتخت رسانهای جهان مطرح است. بنابراین بیروت محمل خوبی برای فعالیت رسانهای است و اکثر شبکههای جهان در بیروت دفتر دارند. به همین دلیل شبکه الکوثر هم برای ورود به عرصه رقابت باید چند کار اساسی انجام میداد.
وی ادامه داد: شبکه الکوثر تلاش میکند در برنامهسازی از زبان معیار که عربی است، مراقبت کافی کند و همین امر نیازمند بهرهبردن از کارشناسان مختلف و متبحر است. ما سعی کردیم از متخصصان درجه یک استفاده کنیم تا این زبان را پاس بداریم. ضمن اینکه از واژههای روان و پرمفهوم استفاده میکنیم. همین عوامل موجب جلب نظر و رضایت مخاطبان این شبکه شده است.
انجام با اشاره به این که اکثر مخاطبان، مفاهیم اعتقادی و فکری را از شبکه الکوثر میگیرند، توضیح داد: این مساله نشان میدهد شبکه الکوثر در جهتدهی مفاهیم، انتخاب موضوع، کارشناس و... دقت لازم را کرده و از بهترینها استفاده میکند. همچنین در کنار مضمون از بحث ساختار، گرافیک، جلوههای بصری، دکور، بهره بردن از تکنولوژی روز جهان هم غافل نیستیم و به توفیق خوبی رسیدهایم. البته باید تاکید کنم که ما به این حد قانع نیستیم و میخواهیم این سطح را ارتقا دهیم.
مدیر شبکه الکوثر با اشاره به این که صفحه فیسبوکی الکوثر روزانه یک و نیم میلیون نفر بازدیدکننده دارد، عنوان کرد: جبهه رسانهای وابسته به نظام سلطه، با اقدامات غیرحقوقی و ناعادلانه نظیر ممانعت از پخش الکوثر از نایلست میکوشد مانع انتقال پیام این شبکه به مخاطبان شود، اما ما همه تلاش خودمان را در این باره به کار بستهایم. علاوه بر آن مخاطبان در کنار لایک کردن، مشارکت هم دارند که شامل گذاشتن شعر، پیشنهاد، انتقاد و... است و مخاطبان تماس تلفنی هم دارند. انجام درباره این که از چه تمهیداتی استفاده میکنید که برنامههای شبکه الکوثر با شبکه العالم تداخل پیدا نکند؟ توضیح داد: شبکه العالم، شبکه عربی خبری نظام است و شبکه الکوثر شبکه دینی است. ما یک شبکه عمومی هستیم که بار اصلی آن دینی است. بنابراین نشر و توسعه فرهنگ اصیل دین مبین اسلام بر اساس تعالیم مکتب حقه اهل بیت، تقویت نهاد خانواده، پاسخ به شبهات دینی، نشر و توسعه گفتمان انقلاب اسلامی، توجه به منویات مقام معظم رهبری و اجرایی کردن آن در برنامهها، پرهیز از ایران هراسی و... را به عنوان محور مشخص کردهایم و این دو شبکه با توجه به ماموریتی که برایشان تعریف شده، عمل میکنند؛ یکی در حوزه سیاسی است و دیگری در حوزه دینی.
بازخوردهای عجیب
محمدرضا حاتمی، مدیر شبکه آیفیلم درباره وضعیت مخاطبان عربزبان این شبکه به جامجم گفت: شبکه آی فیلم همزمان در سه حوزه فعالیت دارد که شامل مخاطب عربزبان، انگلیسیزبان و فارسیزبان است. با توجه به گستردگی جغرافیا و شرایط خاص اجتماعی برای هر حوزه جداگانه برنامهریزی شده است. یکی از دلایل موفقیت حوزه عربی این شبکه این است که شبکه ما سالم، پاک و خانوادگی است؛ زیرا بخش عمده مخاطبان جهان عرب پایبند به ارزشهای دینی، مذهبی و اسلامی هستند و مخاطبان عرب ترجیح میدهند به دلیل همین ویژگی به سمت شبکه آی فیلم بیایند، چون ما آثار پاک و سالم پخش میکنیم. وی ادامه داد: عامل دوم موفقیت، نظم جدول پخش است و راس ساعت فیلم و سریال پخش میکنیم. مخاطبان هم به این نظم عادت کردند. عامل دیگر قدرت هنرهای نمایشی ایرانی است. انصافاً سریالهای ایرانی به لحاظ محتوا و ساختار بالاترین کیفیت را دارند، حتی وقتی سریالی برای سومین بار پخش میشود، با بازخوردهای عجیب روبهرو میشویم. امیدواریم سازمان مشکلات بودجه را حل کند تا بتوانیم مثل دیگر شبکههای برونمرزی دفاتری در کشورهای عربی داشته باشیم، چون بیشتر ارتباط ما در فضای مجازی است. طبق آخرین آمار دیروز در یکی از گروههای شبکه در واتس آپ 5000 مکالمه رد و بدل شده است.
مدیر شبکه آی فیلم عنوان کرد: تعداد اعضای شبکههای اجتماعی در واتس آپ، اینستاگرام، یوتیوپ و فیسبوک یک میلیون و 300 هزار است. روزانه نزدیک به 20 هزار تماس تلفنی از طریق تلفن گویا داریم و 60 هزار پیامک دریافت میکنیم. طبق آماری که به دستمان رسیده، شبکه آیفیلم در میان مخاطبان ایرانی مقیم آمریکا و حوزه خلیجفارس به عنوان پرطرفدارترین شبکه شناخته شده است.
همچنین بر اساس گزارش رسمی شرکت ماهوارهای یوتل ست، شبکه آی فیلم جزو شبکههای برجسته در تبلیغ مناسب سبک زندگی است.
بهرهگیری برونمرزی از فضای مجازی
شبکههای خبری ماهوارهای الجزیره، العربیه، روسیه الیوم و بیبیسی عربی در جایگاههای پس از العالم قرار دارند و 88 و 9 دهم درصد از بینندگان از بخشهای خبری العالم رضایت دارند. همچنین بر اساس نتایج این نظر سنجی، شبکه الکوثر در میان شبکههای معارفی، نخستین شبکه دینی پرمخاطب در لبنان معرفی شده است. دکتر جعفر عبدالملکی، رئیس مرکز پژوهش و سنجش افکار در جلسه هماندیشی مدیران این مرکز و معاونت برونمرزی گفت: این نظرسنجی اواخر سال گذشته در شهرهای بیروت، بعلبک و صور لبنان و بر اساس نمونه آماری 1200 نفر از افراد 18 سال و بالاتر از آن صورت گرفته است.
فاطمه عودباشی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد