5 رز مسجد صورتی شیراز پرپر شد

مسجد نصیرالملک شیراز یا مسجد رز، هفته خوبی را آغاز نکرد، زیرا که با طلوع خورشید و تابش اولین تلالوهای آن بر‌کاشیکاری‌های رنگارنگ و شیشه‌های رنگی شبستانش، متوجه زخمی بر پیکره استوار و پرپر شدن گل‌های رز صورتی رنگ کاشی‌های سردرش شد. خورشید که بالاتر آمد و پای رهگذران به کوچه پس‌کوچه‌ها بازشد، آنها هم متوجه زخمی شدن دیوار مسجد شدند و خیلی زود خبر به همه شهر پیچید؛ اما سارقان دیگر رفته بودند و تنها چیزی که باقی مانده بود، جای خالی کاشی‌های هفت رنگ و زیبای سردر ورودی مسجد بود.

مسجد نصیرالملک یکی از زیباترین مساجد ایران است که درست وسط شهر و در یکی از پرترددترین نقاط شیراز قرار دارد؛ مسجد تاریخی‌ای که همه با انعکاس نور شیشه‌های رنگی به روی ستون‌های تاریخی بنا آن را می‌شناسند و اتاق نگهبانی‌اش تا ورودی مسجد فقط دو متر فاصله دارد؛ برای همین هم سرقت کاشی‌های سردر بیرونی آن، تا این حد حیرت‌آور بود و تعجب همگان را برانگیخت.

حمید کشت و رز، خادم مسجد نصیرالملک پس از اطلاع از سرقت کاشی‌های مسجد، تنها کاری که توانست انجام دهد، تماس با پلیس 110 شیراز و حراست اداره کل اوقاف استان فارس بود.

وی کاشی‌های به سرقت رفته را پنج کاشی هفت رنگ گل‌دار مربوط به دوره قاجاریه عنوان کرد و در گفت‌وگو با ایرنا افزود: اگر مسجد از حفاظت الکترونیکی برخوردار بود، شاید این سرقت صورت نمی‌گرفت، البته اقدامات اولیه برای خرید دوربین مداربسته و نصب آن در داخل و بیرون از مسجد شده، ولی هنوز اقدام عملی صورت نگرفته است.

کار، کار معتادان است

گرچه خادم مسجد هیچ نشانی از سارقان کاشی‌های مسجد ندارد، اما مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان فارس احتمال داد که این سرقت از سوی افراد معتاد و کارتن‌خواب‌هایی که به وفور در کوچه‌های منتهی به این بنای تاریخی در تردد هستند، صورت گرفته باشد، زیرا به گفته وی کاشی‌های به سرقت رفته مسجد خارج از بنا بوده و در کوچه‌ای که بیشتر پاتوق کارتن‌خواب‌ها و افراد معتاد است، واقع شده است.

حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی در عین حال تاکید کرد با توجه به این‌که این مسجد از مساجد شاخص ایران به‌شمار می‌رود، از طریق ماموران انتظامی به جد پیگیری سارقان این کاشی‌های گرانبها و نفیس خواهند بود. پیگیری موضوع سرقت کاشی‌ها نکته‌ای است که مدیرکل میراث فرهنگی فارس نیز بر آن تاکید کرد.

مصیب امیری گرچه مسئولیت حفاظت و نگهداری از مسجد را به عهده اداره اوقاف استان دانست (زیرا مسجد در اختیار این اداره است)، اما در عین حال یادآور شد که میراث فرهنگی نیز به محض وقوع سرقت، یگان حفاظت خود را به محل فرستاد تا مستندسازی‌های لازم را برای تشکیل پرونده انجام دهد و به محض تشکیل پرونده نیز شکایت لازم را برای پیگیری موضوع سرقت انجام خواهد داد.

تکرار سرقت‌ها و بی‌توجهی متولیان

موضوع سرقت کاشی‌های مسجد صورتی شیراز گرچه تلخ و ناراحت‌کننده بود، اما اولین اتفاق از این دست نبود، چه این‌که در همین مسجد و طی چند سال گذشته، دوبار درکوب برنجی این مسجد به سرقت رفته است.

آثار تاریخی شهرهای دیگر کشور نیز از این سرقت‌ها بی‌نصیب نمانده‌اند؛ شهریور سال گذشته بود که خبر سرقت گچبری‌های محوطه شاه‌نشین رسکت از توابع بخش دودانگه شهرستان ساری، توسط حفاران غیرمجاز رسانه‌ای شد. چند ماه پس از آن، یعنی در اسفند ماه نیز خبرگزاری‌ها از سمنان خبر از سرقت سنگ قبر بایزیدبسطامی را منتشر کردند. سرقت کتیبه مسجد جامع یزد و سرقت دو شیء تاریخی از موزه‌های این شهر تاریخی نیز از دیگر مواردی است که می‌توان در این راستا به آن اشاره کرد.

امین طباطبایی، فعال و دوستدار میراث فرهنگی در استان فارس معتقد است گرچه صیانت نشدن اغلب آثار‌های تاریخی به علت فقدان امکانات و اعتبارات یک مشکل ملی است، ولی برخی موازی‌کاری‌ها نیز صیانت از این آثار را دشوارتر کرده است.

وی ضمن تاکید بر این‌که جایگزینی کاشی‌های مسجد صورتی شیراز غیرقابل جبران است، افزود: تجهیز بناهای تاریخی و ارزشمند به دوربین‌های مداربسته ضرورتی است که متولیان امر باید به این مهم توجه جدی‌تری داشته باشند.

سارقان جسور شد‌ه‌اند

مسعود منیعاتی، رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس نیز با بیان این‌که سرقت کاشی‌های این مسجد تاریخی در دل شب، گفت: گرچه دیگر اثری از کاشی‌های مسجد نیست، اما جای این پرسش باقی است که چه ارگان یا چه کسانی مسئولیت سرکشی و نظارت بر تمام ابنیه‌های تاریخی شهر را به عهده دارند و آیا وقت آن نشده است که سازمان میراث فرهنگی نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی را تقویت کند.

به گفته او، سرقت کوبه‌های در ورودی این مسجد در گذشته و بی‌توجهی مسئولان به این امر، سارقان را نسبت به ادامه این‌گونه سرقت‌ها و تعرض به کاشی‌های مسجد جسور کرده است. منیعاتی تاکید کرد: جلوگیری از این روند در صورتی امکان‌پذیر است که مردم و انجمن‌های دوستدار میراث فرهنگی در حفاظت از آثار تاریخی مشارکت داده شوند.

فاطمه مرادزاده‌

‌ایران